Wdowy w universum wczesnych chrześcijan – trzy perspektywy badawcze

• Authors: Rafał Nakonieczny

Abstracts

EN

This article presents the findings of a metascientific analysis of the topic of the widow's situation in the early Christian community. This topic is studied today from at least three perspectives. It is still interesting for historians studying the development of early Christian communities. Secondly, the situation of women (including widows) is a very interesting field of research for authors of the critical school (not always definitely feminist) wondering about the possibility of an alternative reconstruction of social relations. The assumption of these studies is often that the originally high position of women in the Christian community was gradually diminished. A special emphasis in this study however is placed on the third research aspect, which is the presentation of the widows' situation in the ancient world (biblical, Hellenistic, early Christian) as an impulse for a deep reflection on our attitude to the weakest individuals. These include – as in the past – lonely and elderly women (often widowed). Numerous contemporary studies postulate that efforts should be made to prevent their marginalization and loneliness. This is demanded by Christian anthropology and the properly understood virtue of solidarity - without excluding anyone. One possibility for the realization of such an objective may be the reactivation of the orders of widows in contemporary Christian communities.

PL

W niniejszym tekście przedstawione zostały wnioski z analizy metabadawczej tematu sytuacji wdowy w społeczności wczesnych chrześcijan. Temat ten badany jest współcześnie co najmniej w trzech perspektywach. Jest on bowiem nadal interesujący dla historyków badających rozwój gmin wczesnochrześcijańskich. Po drugie sytuacja kobiet (w tym wdów) stanowi bardzo interesujące pole badawcze dla autorów nurtu krytycznego (nie zawsze zdecydowanie feministycznego), którzy zastanawiają się nad możliwością alternatywnej rekonstrukcji stosunków społecznych. Założeniem tych badań bywa przyjęcie, iż wysoka pierwotnie pozycja kobiet w gminie chrześcijańskiej stopniowo ulegała umniejszeniu. Szczególny akcent postawiono jednak w tym studium na trzeci aspekt badawczy, jakim jest ukazanie sytuacji wdowy w świecie starożytnym (biblijnym, hellenistycznym, wczesnochrześcijańskim) jako impulsu do głębokiego namysłu nad naszym stosunkiem do jednostek ex definitione najsłabszych. Zaliczają się do nich – podobnie jak w przeszłości – samotne starsze kobiety (często owdowiałe). Liczne prace współczesne postulują podjęcie wysiłku, by nie dopuścić do ich marginalizacji i osamotnienia. Domaga się tego antropologia chrześcijańska i właściwie rozumiana cnota solidarności – bez wykluczania kogokolwiek. Jedną z możliwości realizacji takiego celu może być reaktywacja stanu wdów we współczesnych wspólnotach chrześcijańskich.

Keywords

PL

wczesne chrześcijaństwo; historia społeczna; wdowy

EN

early Christianity; social history; widows

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Vox Patrum
• Year: 2022
• Volume: 83
• Pages: 7-20

Dates

published

2022

Contributors

author

Rafał Nakonieczny

• University of Adam Mickiewicz, Poznań

• https://orcid.org/0000000209357706

References

• Barclay J.M.G., Early Christianity, Mission, and the Survival of the Poor in the Graeco-Roman World, „Teologisk Tidsskrift” 8 (2019) s. 243-253.
• Biernath A., Missverstandene Gleichheit: die Frau in der frühen Kirche zwischen Charisma und Amt, Stuttgart 2005.
• Butterfield M.L., Widows as Altar in Christian Texts of the Second and Third Centuries, w: https://dash.harvard.edu/bitstream/handle/1/37944984/BUTTERFIELD-DISSERTATION-2017.pdf?sequence=4&isAllowed=y (dostęp: 11.01.2021) (dissertation).
• Daniélou J. – Marrou H.I., Historia Kościoła, t. 1, tł. M. Tarnowska, Warszawa 1986.
• Degórski B., Wdowy w starożytności chrześcijańskiej i ich posługa w Kościele, „Vox Patrum” 42-43 (2002) s. 303-318.
• Gryson R., The Ministry of Women in the Early Church, Collegeville 1976.
• Hip-Flores Ch. Consecrated Widows. Altars of God: A Restored Ancient Vocation in the Catholic Church, „Logos” 22/1 (2019) s. 108-130.
• Kaveny M.C., The Order of Widows. What the Early Church Can Teach Us about Older Women and Health Care, „Christian Bioethics” 11/1 (2005) s. 11-34.
• Kraemer R. Shepard, Her Share of the Blessings. Women’s Religions among Pagans, Jews, and Christians in the Greco-Roman World, Oxford 1992.
• Kraemer R. Shepard, Unreliable Witnesses Religion. Gender, and History in the Greco-Roman Mediterranean, Oxford 2011.
• Lee D., The Ministry of Women in the New Testament. Reclaiming the Biblical Vision for Church Leadership, Ada 2021.
• Moore L.M., Widow As the Altar of God. Retrieving Ancient Sources for Contemporary Discussions on Christian Discipleship, Marquette University 2019 (dissertation).
• Nakonieczny R., Polskie interpretacje Ronalda Dworkina koncepcji zasad prawa. Krytyka i recepcja, Poznań 2021.
• Piechowiak M., Godność i równość jako podstawy sprawiedliwości. Z perspektywy międzynarodowej ochrony praw człowieka, „Toruński Rocznik Praw Człowieka i Pokoju” 1 (1992) s. 37-48.
• Osiek C., The Widow as Altar. The Rise and Fall of a Symbol, „The Second Century” 3/3 (1983) s. 159-169.
• Rohde J., Urchristliche und frühkatholische Ämter, Berlin 1976.
• Standhartinger A., Mehr als „nutzlos, geschwätzig und neugierig” (1 Tim 5,13). Religiöse Frauentraditionen am Beispiel der Witwen im antiken Judentum und entstehenden Christentum, w: Zwischen Vernunft und Gefühl. Weibliche Religiosität von der Antike bis heute, red. Chr. Bertelsmeier-Kierst, Frankfurt 2010, s. 11-25.
• Starowieyski M., Nowe polskie teksty ku czci św. Tekli, „Warszawskie Studia Teologiczne” 22/2 (2009) s. 75-81.
• Stark R., Reconstructing the rise of Christianity. The role of women. „Sociology of Religion” 56/3 (1995) s. 229-244.
• Thurston Bowman B., The Widows. A Women’s Ministry in the Early Church, Minneapolis 1989.
• Zimmermann A.F., Die urchristlichen Lehrer. Studien zum Tradantenkreis der „Didaskaloi” im frühen Urchristentum, Tübingen 1984.

Identifiers

DOI

10.31743/vp.13593

Biblioteka Nauki

2158097