Tipologia di donne nella "Vita S. Pauli monachi Thebaei" di san Girolamo

• Authors: Bazyli Degórski

Title variants

EN

A Model of the Woman in "Vita S. Pauli monachi Thebaei" by St. Jerome

PL

Model kobiety w "Vita S. Pauli monachi Thebaei" św. Hieronima

• Languages of publication: IT

Abstracts

PL

W starożytnym piśmiennictwie monastycznym postaci kobiece jawią się raczej rzadko i to w sposób ściśle zamierzony przez autorów. Z zasady obecność kobiety nie jest tu miłe widziana; chyba że mamy tu do czynienia z jakąś grzesznicą, którą należy nawrócić na drogę cnoty, względnie z niewiastami pobożnymi, które proszą mnicha o cud lub zachęcają do bogobojności. Typem jest tu figura siostry ascety, a to zgodnie z wzorcem podanym przez Vita S. Antonii św. Atanazego Aleksandryjskiego. Św. Hieronim w Vita S. Pauli Primi Eremitae monachi Thebaei, w swym pierwszym i młodzieńczym dziele, postępuje właśnie za tym klasycznym kanonem zapoczątkowanym przez Atanazjańskie dzieło. Później jednak, w Vita S. Hilarionis (i jeszcze bardziej w Vita S. Malchi monachi captivi), Hieronim odejdzie on niego i wprowadzi weń innowację zakotwiczoną w jego własne, bogate życie mnisze. W Vita S. Pauli Primi Eremitae monachi Thebaei kobieta ukazana została poprzez trzy negatywne postaci: ladacznica – narzędzie torturowania męczennika; królowa Kleopatra – rozwiązła poganka wiodąca życie moralnie naganne; siostra samego św. Pawła Tebańskiego – krucha moralnie, niewolniczo poddana okrutnemu i zachłannemu mężowi, kobieta bez wyrazistej osobowości. Kobiety są tu więc zawsze przedstawione jako “zło”, które jawi się w życiu mnicha-ascety. Czy wówczas, gdy jest to kusicielka do złego (napastująca męczennika ladacznica), czy wtedy, gdy jawi się jako postać historyczna (Kleopatra), czy jako członek rodziny (siostra św. Pawła), należy zawsze unikać jej obecności.

EN

In the historical monastic literature, the presence of the feminine figure is sparse and few. In itself the presence of women must be exorcised, at least if we do not treat sinners to be converted or of pious ones who ask for grace and miracles. The figure of the sister of the ascetic is the most common, following the model of the Vita S. Antonii, written by St. Athanasius of Alexandria. St. Jerome in his Vita S. Pauli Primi Eremitae monachi Thebaei follows this classic canon, but later for the Vita S. Hilarionis and even for the Vita S. Malchi monachi captivi overcomes the dominant genre and dares novelty, rather autobiographically. In the Vita S. Pauli Primi Eremitae monachi Thebaei the female figure appears in three types and all are negative: a prostitute, the instrument of martyrdom; a nod to Cleopatra, pagan and of morally condemnable conduct; and the sister of the ascetic, fragile, submissive to her husband, and of bland personality. The woman, therefore, is presented as an “evil” when she looks under any dress in the life of the monk. Temptress, historical or family character she is always to be exorcised as presence.

Keywords

PL

Hieronim; monastycyzm; Paweł z Teb; kobieta

EN

Jerome; Monasticism; Paul of Thebes; Woman

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Vox Patrum
• Year: 2020
• Volume: 76
• Pages: 131-142

Dates

published

2020-12-15

Contributors

author

Bazyli Degórski

Identifiers

DOI

10.31743/vp.4952