Homoseksualizm w starożytnym Egipcie

• Authors: Andrzej Ćwiek

Title variants

EN

Homosexuality in Ancient Egypt

Abstracts

EN

The issue of homosexuality in ancient Egypt has been studied for less than a century. Both the attitude towards, and the methodology regarding, this issue changed constantly over time. The author presents a critical review of the literature, together with some original interpretations. The most important sources, which are relatively not numerous and often ambiguous, are described. The written sources include religious and literary texts e.g. the tale Horus and Seth, the story of King Nefer-ka-Ra and “General” Sa-senet, mentions in the instructions of Peteh-hetep, the Book of the Dead (the “negative confession” in the Chapter 125), the Coffin Texts and dream-books. Analysis of the texts reveals many controversial questions concerning the context of the message, as well as the phraseology and proper meaning of the terms related to the issue of sexuality. Two categories clearly appear: homosexual rape, with the intention to dominate and humiliate an enemy, and a emotional relationship leading to sexual acts. The iconographic sources are less numerous, and their interpretations much disputable. They include the images of Ni-ankh-Khenemu and Khenemu-hetep in their shared tomb at Saqqara, the depictions of same-sex couples, graffiti, and drawings on ostraca depicting (homosexual?) couples having sex. A large part of the sources in unequivocal, and in the case of lesbian love simply vague. Data on the attitude of the ancient Egyptians towards homosexual relations are ambivalent at best. They were considered socially incorrect but not penalized.  

PL

Zagadnienie homoseksualizmu w starożytnym Egipcie od kilkudziesięciu lat jest przedmiotem badań naukowych. Zmieniał się zarówno stosunek do przedmiotu badań, jak i ich metodologia. Autor przedstawia krytyczny przegląd literatury przedmiotu, uzupełniony o własne interpretacje. Omawia najważniejsze źródła, stosunkowo nieliczne, a często niejednoznaczne. Wśród źródeł pisanych są teksty religijne i literackie, m.in.: opowiadanie Horus i Seth, historia króla Nefer-ka-Ra i „generała” Sa-seneta, wzmianki w maksymach Peteh-hetepa, Księdze Umarłych („spowiedź negatywna” w rozdziale 125), Tekstach Sarkofagów i sennikach. Analiza tekstów ujawnia wiele kwestii dyskusyjnych dotyczących kontekstu przekazów, a także frazeologii i właściwego znaczenia terminów odnoszących się do seksualności. Wyraźnie wyróżniają się dwie kategorie: gwałt homoseksualny, mający na celu zdominowanie i upokorzenie wroga, i relacja emocjonalna, prowadząca do zachowań o charakterze seksualnym. Źródła ikonograficzne są jeszcze mniej liczne, a ich interpretacja mocno dyskusyjna. Należą do nich przede wszystkim przedstawienia Ni-anch-Chenemu i Chenemu-hetepa we wspólnym grobowcu w Sakkarze, wizerunki par jednopłciowych, graffiti i rysunki na ostrakonach, ukazujące (homoseksualne?) pary w trakcie stosunku płciowego. Znaczna część źródeł jest niejednoznaczna (a w przypadku żeńskiego homoseksualizmu po prostu niepewna). Dane na temat stosunku starożytnych Egipcjan do relacji homoseksualnych są co najmniej ambiwalentne. Niewątpliwie były one społecznie postrzegane jako niewłaściwe, ale nie były penalizowane.

Keywords

PL

starożytny Egipt; homoseksualizm; teksty; ikonografia; Horus; Seth

EN

ancient Egypt; homosexualism; texts; iconography; Horus; Seth

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Verbum Vitae
• Year: 2021
• Volume: 39
• Issue: 1
• Pages: 49-74

Dates

published

2021

Contributors

author

Andrzej Ćwiek

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Identifiers

DOI

10.31743/vv.12638

Biblioteka Nauki

1603027