Jana Szymczyka socjologia ciała i kultury fizycznej

• Authors: Stanisław Kowalczyk

Abstracts

EN

The paper has three parts. The first part discusses humanistic-axiological profile of Szymczyk’s sociology. According to this researcher, values are strongly connected with the human person: elementary values bring sense to human life and create bonum commune of society; therefore, moral relativism is destructive for culture and social order. The second part of the article treats about the meaning of the human body; its consequence for individual and social life; and socio-cultural as well as economic transformations of the concept of the body. The final part of the paper presents the sociology of man’s physical activity connected with sport and tourism. In his sociological works, Szymczyk analyses the structure and the polymorphism of sport, but mainly focuses on the principial values of sport’s activity: economic, biological-vital, ethical, aesthetic and political. He also warns against the deviated tendency for professional record-seeking in contemporary sport. The present-day sport is often connected with tourism active and passive, which has many values.

PL

Artykuł został podzielony na trzy części. W pierwszej omówiono humanistyczno-aksjologiczny profil socjologii w ujęciu J. Szymczyka. Zgodnie z nim wartości są ściśle powiązane z osobą ludzką: podstawowe wartości zyskują sens w odniesieniu do ludzkiego życia i tworzą dobro wspólne społeczeństwa, a zatem relatywizm moralny jest destruktywny dla kultury i porządku społecznego. Druga część artykuły przedstawiono znaczenie ciała ludzkiego, jego konsekwencje dla ludzkiego życia indywidualnego i społecznego, przekształceń społeczno-kulturowych i ekonomicznych powiązanych z pojmowaniem cielesności. W ostatniej części zaprezentowano socjologię ludzkiej aktywności fizycznej powiązanej ze sportem i turystyką. J. Szymczyk analizował w swojej socjologii strukturę i polimorficzność sportu, ale także przede wszystkim podstawowe wartości aktywności sportowej: ekonomiczne, biologiczno-witalne, etyczne, estetyczne i polityczne. Występował także przeciw dewiacjom w sporcie wyczynowym zorientowanym na bicie rekordów. Współcześnie sport jest często powiązany z posiadającymi wiele wartości turystyką i odpoczynkiem.

Keywords

EN

Sociology of body; physical activity; sport; tourism

PL

socjologia ciała; fizyczna aktywność; sport; turystyka

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2021
• Volume: 64
• Issue: 1-2
• Pages: 55-68

Dates

published

2021

Contributors

author

Stanisław Kowalczyk

• Repozytorium KUL

References

• Brohm M., Sociologie politique du sport, Jean-Pierre Delarge, Paris 1976.
• Cygan J., Personalistyczna etyka sportu, w: Personalistyczna wizja sportu, red. M. Barlak, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1994, s. 42-54.
• Frankl V., Homo patiens, tłum. R. Czarnecki, Z.J. Jaroszewski, Wyd. PAX, Warszawa 1984.
• Kosiewicz J., Filozoficzne aspekty kultury fizycznej i sportu, Wyd. BK, Warszawa 2004.
• Kowalczyk S., Człowiek a społeczność. Zarys filozofii społecznej, Wyd. KUL, Lublin 2005.
• Kowalczyk S., Człowiek w poszukiwaniu wartości. Elementy aksjologii personalistycznej, Wyd. KUL Lublin 2011.
• Kowalczyk S., Elementy filozofii i teologii sportu, TN KUL Lublin 2002.
• Kowalczyk S., Nurty personalizmu Od Augustyna do Wojtyły, Wyd. KUL, Lublin 2010.
• Krucina J., Dobro wspólne. Teoria i jej zastosowanie, Wyd. Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1972.
• Łyko Z., Filozofia rekreacji i turystyki, Signa Temporis, Podkowa Leśna 2004.
• Marcel G., Homo viator. Wstęp do metafizyki nadziei, tłum. P. Lublicz, posł. A. Podsiad, PAX, Warszawa 1981.
• Socjologia kultury fizycznej, red. Z. Dziubiński, Z. Krawczyk, Wyd. AWF, Warszawa 2011.
• Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2002.
• Szymczyk J., Dysfunkcjonalna recepcja wizerunku ciała człowieka i jej społeczne skutki, w: Na krawędzi. Reperkusje zachowań ryzykownych w relacji do ciała, red. P. Prüfer, Wyd. Naukowe im. Jakuba z Paraduży, Gorzów Wielkopolski 2016, s. 25-47.
• Szymczyk J., Elements of the Application of the Complementarity Principle. Issues of the Sociology of Subjectivity and Social Structures, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2014.
• Szymczyk J., Elementy aktywności fizycznej. Socjologia ciała, sportu i turystyki, w: 100 lat socjologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Idee – teorie – badania, red. W. Szymczak, TN KUL, Lublin 2018, s. 373-388.
• Szymczyk J., Elementy interdyscyplinarnej kooperacji socjologii ciała, sportu i turystyki, w: Podstawy interdyscyplinarności w naukach o zdrowiu. Poznawcza tożsamość dyscyplin badających socjokulturowy wymiar zdrowia i choroby, red. M. Skrzypek, Wyd. KUL, Lublin 2014, s. 113-136.
• Szymczyk J., Elementy kultury i sportu z perspektywy aksjologii. W kręgu myśli Stanisława Kowalczyka, „Roczniki Nauk Społecznych” 2012, t. 4, nr 1, s. 81-106.
• Szymczyk J., Elementy socjologii ciała, w: Socjologia medycyny w multidyscyplinarnych badaniach humanizujących biomedycynę, red. M. Skrzypek, Wyd. KUL, Lublin 2013, s. 197-222.
• Szymczyk J., Funkcje mowy ciała w procesie kreowania wizerunku publicznego polityków, „Roczniki Nauk Społecznych” 2018, t. 10, nr 2, s. 131-161.
• Szymczyk J., Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Polihymnia, Lublin 2004.
• Szymczyk J., Pomiędzy marzeniami a faktami. Szkice socjologiczne, Norbertinum, Lublin 2005.
• Szymczyk J., Religijna funkcja mowy ciała, „Civitas Christiana” 2018, nr 8-9, s. 35-36.
• Szymczyk J., Wartości, interesy, struktury społeczne. Uwarunkowania ludzkiej kreatywności i partycypacji w życiu publicznym, Studia nad Wartościami. Perspektywa Socjologii Makrostruktur i Ruchów Społecznych, t. 1, Norbertinum, Lublin 2010.
• Szymczyk J., Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka, Studia nad Wartościami. Perspektywa Socjologii Makrostruktur i Ruchów Społecznych, t. 2, Wyd. KUL, Lublin 2012.
• Szymczyk J., Zaufanie a soma. Rola ciała człowieka w interakcjach społecznych, w: Zaufanie społeczne. Teoria – idee – praktyka, red. J. Szymczyk, Oficyna Naukowa, Warszawa 2016.
• Wohl A., Socjologia kultury fizycznej, t. 1-2, Wyd. AWF, Warszawa 1979-1981, s. 403-448.

Identifiers

DOI

10.31743/znkul.13044

Biblioteka Nauki

2092149