Spotkanie teraźniejszości z przeszłością i przyszłością. Wartość solidarności międzypokoleniowej we współczesnym nauczaniu papieskim

• Authors: Andrzej Ochman

Title variants

EN

The Meeting of the Present with the Past and the Future: The Value of Intergenerational Solidarity in Contemporary Papal Teaching

Abstracts

EN

The article is an attempt to show the question of intergenerational transfer in the optics of papal teaching. The ageing of the population is a fact that is difficult to argue with. Today, the question is no longer “how to live to old age?”, but “how to survive old age?”. The consequence of the problem posed in this way is a twofold possibility: either treating old age as a burden or as an important resource. The second solution is definitely more appropriate, because it brings mutual benefits, i.e. elders feel taken care of and involved in the life of the family and society, while the young generation can benefit from their experience and wisdom. Relationality and exchange of gifts are inscribed in experiencing the social nature of human and are also the faith in God. Inclusion older and younger people in the common course of life is an element that creates identity, gives a sense of inclusiveness, gives rise to community and brings out responsibility.

PL

Artykuł jest próbą pokazania problematyki transferu międzypokoleniowego w optyce nauczania papieskiego. Starzenie się społeczeństwa stanowi fakt, wobec którego już nie formułuje się pytania „jak dożyć starości?”, ale „jak przeżyć starość?”. W konsekwencji pojawia się dwojaka możliwość: albo traktowanie starości jako obciążenie, albo jako ważny zasób. To drugie rozwiązanie jest zdecydowanie bardziej pożądane, gdyż niesie obopólną korzyść, tzn. starsi czują się zaopiekowani i włączeni w dalszy bieg życia rodziny i społeczeństwa, natomiast młode pokolenie może korzystać z dobrodziejstwa ich doświadczenia i mądrości. Relacyjność i wymiana darów są wpisane w przeżywanie społecznej natury człowieka, a także wiary w Boga. Włączenie starszych i młodszych we wspólny bieg życia jest elementem tworzącym tożsamość, daje poczucie inkluzywności, rodzi wspólnotowość i odpowiedzialność.

Keywords

EN

Church; culture; family; society; old age; intergenerational transfer

PL

Kościół; kultura; rodzina; społeczeństwo; starość; transfer międzypokoleniowy

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2022
• Volume: 65
• Issue: 3
• Pages: 49-66

Dates

published

2022

Contributors

author

Andrzej Ochman

• Uniwersytet Opolski

• https://orcid.org/0000000301806789

References

• Benedykt XVI, Dziadkowi są cennym skarbem każdej rodziny. Przemówienie do uczestników XVIII Zgromadzenia Plenarnego Papieskiej Rady ds. Rodziny, 5.04.2008, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/dziadkowie_05042008.html (dostęp: 21.04.2021).
• Benedykt XVI, Każdy z nas jest kochany i niezbędny. Przemówienie podczas wizyty w Domu św. Piotra, podróż Benedykta XVI do Wielkiej Brytanii, 16-19.09.2010, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/gb-swpiotra_18092010.html (dostęp: 21.04.2021).
• Benedetto XVI, Discorso agli ambasciatori presso la Santa Sede di Trinidad e Tobago, Guinea Bissau, Svizzera, Burundi, Thailandia, Pakistan, Mozambico, Kyrgyzstan, Andorra, Sri Lanka, Burkina Faso in occasione della presentazione colletiva della lettere credenziali, 15 dicembre 2011, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/it/speeches/ 2011/december/documents/hf_ben-xvi_spe_20111215_ambasciatori. html (dostęp: 21.04.2021).
• Braches-Chyrek R., Biografia i kształtowanie: relacje międzypokoleniowe, „Nauki o Wychowaniu. Studia interdyscyplinarne” 2017, nr 1, s. 194–203.
• Coser L.A., Funkcje konfliktu społecznego, tłum. Stanisław Burdziej, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2009.
• Dubas E., „Towarzyszenie w drodze” jako przykład relacji geragogicznej, w: Starość. Poznać, przeżyć, zrozumieć, red. M. Halicka, J. Halicki, E. Kramkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2016, s. 297–311.
• Dyczewski L., Ludzie starzy i starość w społeczeństwie i kulturze, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1994.
• Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”, Wydawnictwo TUM, Wrocław 2014.
• Franciszek, Ewangelia spotkania młodych i starszych. Homilia podczas Mszy św. dla ludzi w podeszłym wieku, 28.09.2014, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek _i/homilie/ starsi_28092014.html (dostęp: 21.04.2021).
• Franciszek, Ludzie starsi to my. Katecheza podczas audiencji generalnej, 4.03.2015, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/audiencje/ag_04032015.html (dostęp: 21.04.2021).
• Franciszek, Musimy się bronić przed kulturą odrzucania. Przemówienie podczas spotkania z ludźmi ubogimi, starymi i niepełnosprawnymi – wizyta duszpasterska w Turynie 21.06.2015, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/przemowienia/turyn-ubodzy_210 62015.html (dostęp: 22.04.2021).
• Franciszek, Posynodalna adhortacja apostolska „Christus vivit”, Wydawnictwo TUM, Wrocław 2019.
• Franciszek, Encyklika „Fratelli tutti”, Wydawnictwo TUM, Wrocław 2020.
• Francesco, Discorso ai partecipanti all’anssamblea plenaria della Congregazione per la Dottrina della Fede, 30 gennaio 2020, https://www.vatican.va/content/francesco/ it/speeches/2020/january/ documents/papa-francesco_ 20200130_plenaria-cfaith.html (dostęp: 22.04.2021).
• Główny Urząd Statystyczny, Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2020 r. Stan w dniu 30 czerwca, Warszawa 2020, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-stan-w-dniu-30-06-2020,6,28.html (dostęp: 20.04.2021).
• Główny Urząd Statystyczny, Trwanie życia w 2019 r., Warszawa 2020, https://stat.gov.pl/ obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-w-2019-roku,2,14.html (dostęp: 20.04.2021).
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio”, Wydawnictwo TUM, Wrocław 2000.
• Jan Paweł II, Parati semper. List do młodych całego świata z okazji Międzynarodowego Roku Młodzieży, 31.03.1985, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/ parati.html (dostęp: 10.05.2021).
• Jan Paweł II, Do moich Braci i Sióstr – ludzi w podeszłym wieku, https://opoka.org.pl/ biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/do_starszych_01101999.html (dostęp: 10.05.2021).
• Kądziołka W., Konflikt pokoleń na tle komunikacji w rodzinie, „Studia Socialia Cracoviensia” 2012, nr 2, s. 129–140.
• Kędzierski M., Starość nie musi być użyteczna, https://www.rp.pl/Plus-Minus/200419466-Starosc-nie-musi-byc-uzyteczna.html (dostęp: 12.05.2021).
• Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, tłum. J. Hołówka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Muszyńki M., Starość w perspektywie postmodernistycznej, „Exlibris. Biblioteka gerontologii społecznej” 2016, nr 1, s. 13–24.
• Papieska Rada Iustitia et Pax, Kompendium nauki społecznej Kościoła, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2005.
• Sacharczuk K., Stan zdrowia osób w podeszłym wieku w kontekście starzejącego się społeczeństwa, „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II” 2020, nr 3, s. 33–52.
• Sobecki M., Tożsamość społeczno-kulturowa w perspektywie egzystencjalnej. Kontekst edukacji międzykulturowej, „Pedagogika Społeczna” 2019, nr 3, s. 201–211.
• Straś-Romanowska M., Stary człowiek w świetle kultu młodości, w: Starość jak ją widzi psychologia.
• Szanse rozwoju w starości, red. Maria Kielar-Turska, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2020, s. 97–116.
• Szafranek A., Śmierć społeczna osoby starszej i towarzyszące jej okoliczności, w: Starość. Poznać, przeżyć, zrozumieć, red. M. Halicka, J. Halicki, E. Kramkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2016, s. 49–61.
• Szlendak T., Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
• Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002.
• Znaniecki F., Wstęp do socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.
• Zych A., Leksykon gerontologii, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010, s. 130–131.

Identifiers

DOI

10.31743/znkul.13833

Biblioteka Nauki

33715181