Praca socjalna w Polsce. Stare problemy i nowe wyzwania w czasach pandemii COVID-19, wojny na Ukrainie i zmian organizacyjnych w pomocy społecznej

• Authors: Jerzy Krzyszkowski

Title variants

EN

Social Work in Poland: Old Problems and New Challenges at the Times of the COVID-19 Pandemic, War in Ukraine and Organizational Changes in Social Assistance

Abstracts

EN

The presented article is an attempt to analyse social work as a profession whose importance is on the increase due to demographic challenges (aging society and the problem of care for seniors), as well as due to health (COVID-19 pandemic) and migration (war refugees from Ukraine) issues. The following topics are discussed: the genesis and evolution of social work as a welfare profession, changes in social assistance, the effects of the COVID-19 pandemic and the refugee crisis for the aid activities of social workers.

PL

Artykuł zawiera analizę pracy socjalnej jako zawodu, którego znaczenie wzrasta w Polsce ze względu na wyzwania demograficzne (starzenie się społeczeństwa i problem opieki nad seniorami), zdrowotne (pandemia COVID-19), a także migracyjne (uchodźcy wojenni z Ukrainy). W szczególności obejmuje przedstawienie genezy i ewolucji pracy socjalnej jako zawodu pomocowego, zmian organizacyjnych w pomocy społecznej po 1989 roku, sytuacji pracowników socjalnych oraz skutków pandemii COVID-19 i kryzysu uchodźczego dla ich działalności pomocowej.

Keywords

EN

pandemic COVID-19; social assistance; social work; multiculturalism

PL

pandemia COVID-19; pomoc społeczna; praca socjalna; wielokulturowość

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2022
• Volume: 65
• Issue: 4
• Pages: 107-123

Dates

published

2022

Contributors

author

Jerzy Krzyszkowski

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

• https://orcid.org/000000034016546X

References

• Auleytner J., Grewiński M., Pandemia koronawirusa i ryzyka społeczne z nią związane a chaos w zarządzaniu państwem – dokąd zmierzamy, w: Wyzwania dla polityki społecznej w kontekście pandemii koronawirusa, red. N.G. Pikuła i in., Wydawnictwo „Scriptum”, Kraków 2020, s. 11–23.
• Bandach K., Kompetencje do komunikacji międzykulturowej osób realizujących zadania w obszarze pracy socjalnej, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2018, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/ 11320/7591/1/M_Bandach_Kompetencje_do_komunikacji_miedzykulturowej.pdf (dostęp: 9.11.2022).
• Bojanowska E., Krzyszkowski J., Pomoc społeczna: od opieki do pomocy, w: Stulecie polskiej polityki społecznej 1918-2018, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2018.
• Brenk M., Chaczko K., Pląsek R., Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2018.
• Bronowski P., Kaszyński H., Maciejewska O., Kryzys psychiczny. Odzyskiwanie zdrowia, wsparcie społeczne, praca socjalna, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2019.
• Centrum usług społecznych: od koncepcji do wdrożenia przepisów ustawy, red. M. Rymsza, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2021.
• Doiczman-Łoboda N., Frąckowiak-Sochańska M., Hermanowski M., Kasprzak T., Kotlarska-Michalska A., Necel R., Oliwa-Ciesielska M., Zaręba M., Funkcjonowanie domów pomocy społecznej w czasie pandemii, Wydział Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2021, https://socjologia.amu.edu.pl/images/pliki/ Funkcjonowanie_dom%C3%B3w_pomocy_spo%C5%82ecznej_w_czasie_pandemii_raport_z_badania.pdf (dostęp: 9.11.2022).
• Domaradzki P., Krzyszkowski J., Sosnowski M., Włoch A., Superwizja pracy socjalnej dla praktyków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
• Frąckowiak-Sochańska M., Hermanowski M., Kasprzak T., Kotlarska-Michalska A., Necel R., Zaręba M., Instytucje pomocy społecznej w czasie pandemii. Raport z badań, część pierwsza, Wydział Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2020, https:/wrot.umww.pl/wp-content/uploads/2020/11/pfd (dostęp: 9.11.2022).
• Frysztacki K., Państwo – społeczeństwo: współpraca i „konfrontacja”, w: Opiekuńczość czy solidarność, red. G. Skąpska, Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, Kraków 1998, s. 130.
• Frysztacki, K., Praca socjalna, w: Encyklopedia socjologii, t. 3, red. Z. Bokszański i in., Oficyna Naukowa, Warszawa 2000.
• Frysztacki K., Pragłowski T., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1998.
• Fus K., Wsparcie dla uchodźców wojennych z Ukrainy w Lublinie, „Wiadomości Społeczne” 2022, nr 2 (w druku).
• Głąbicka K., Praca socjalna z uchodźcami, emigrantami w środowisku lokalnym, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014.
• Gościnna Polska 2022+. Jak mądrze wesprzeć Polskę i Polaków w pomocy osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie?, red. M. Bukowski, M. Duszczyk, Fundacja WiseEuropa, Warszawa 2022.
• Granosik M., Praca socjalna. Analiza instytucjonalna z perspektywy konwersacyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
• Grewiński M., Usługi społeczne we współczesnej polityce społecznej, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2021.
• Jarkiewicz A., Granosik M., Praca środowiskowa w obszarze zdrowia psychicznego. Rekomendacje WHO a perspektywa osób doświadczających problemów ze zdrowiem psychicznym, „Praca Socjalna” 2021, nr 5, s. 59–81.
• Kamiński T., Możliwość i konieczność pracy socjalnej w jednostkach organizacyjnych kościołów i innych związków wyznaniowych, w: Praca socjalna w poszukiwaniu tożsamości, red. J. Krzyszkowski, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2014.
• Kanios A., Trudności w pracy zawodowej pracowników socjalnych – wybrane konteksty, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J” 2017, vol. 30, no. 3, s. 195–204. DOI: 10.17951/j.2017.30.3.195.
• Kantowicz E., Pedagogika (w) pracy socjalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2013.
• Kaszyński H., Sen i istota pracy socjalnej, w: Praca socjalna. 30 wykładów, red. K. Frysztacki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
• Kaźmierczak T., W cieniu prawa ubogich: o źródłach i rozwoju (praktykowanej w OPS) pracy socjalnej, w: W stronę aktywnych służb społecznych, red. T. Kaźmierczak, M. Rymsza, Fundacja Instytutu Spraw Publicznych, Warszawa 2012, s. 109–131.
• Krzyszkowski J., Elementy organizacji i zarządzania w pomocy społecznej, Wydawnictwo Omega Praksis, Łódź 1997.
• Krzyszkowski J., Miedzy państwem opiekuńczym a opiekuńczym społeczeństwem, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
• Kwaśniewski J., Socjologia stosowana, w: Encyklopedia socjologii, t. 4, red. Z. Bokszański i in., Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
• Lizut J., Grewiński M., Durasiewicz A., Rabiej P., Deficyty kompetencji kadr i menedżerów instytucji społecznych w kontekście doświadczeń związanych z pandemią COVID-19, Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2022, https://ptps.org.pl/wp-content/uploads/2022/07/KOMPETENCJE-PRACOWNIKO%25CC%2581W-POMOCY-SPO%25C5%2581ECZNEJ-PO-PANDEMII.pdf&cd=2&hl=pl &ct=clnk&gl=pl (dostęp: 25.09.2022).
• Metody i techniki pracy socjalnej z osobami bezrobotnymi, z niepełnosprawnościami, z osobami z zaburzeniami psychicznymi, red. E. Grudziewska, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2022.
• Minister Agnieszka Ścigaj o polityce społecznej rządu i integracji uchodźców z Ukrainy, https://www.youtube.com/watch?v=rw63t_r_eC0 (dostęp: 25.09.2022).
• Najwyższa Izba Kontroli, Organizacja i warunki pracy pracowników socjalnych w gminach. Od 1 stycznia 2016 r. do 30 czerwca 2018 r., Departament Pracy, Spraw Społecznych i Rodziny Najwyższej Izby Kontroli, Warszawa 2019.
• O’ Leary P., Tsui M.-S., The Gentle Reminder to Social Workers in the Pandemic, „International Social Work” 2020, vol. 63, iss. 3, s. 273–274.
• Payne M., Modern Social Work Theory, MacMillan, London 1997.
• Podgórska-Jachnik D., Pietras T., Praca socjalna z osobami z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzinami, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014.
• Radlińska H., Pedagogika społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1961.
• Sadowski A., Socjologia wielokulturowości jako nowa subdyscyplina socjologiczna, „Pogranicze. Studia społeczne” 2011, t. 18, s. 5–25.
• Smolicz J.J., Wielokulturowość, w: Encyklopedia socjologii. Suplement, red. Z. Bokszański i in., Oficyna Naukowa, Warszawa 2005, s. 376.
• Superwizja pracy socjalnej. Zastosowania i dylematy, red. J. Szmagalski, Wydawnictwo Instytutu Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2011.
• Szmagalski, J., Praca socjalna, w: Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, red. D. Lalak, T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1999, s. 202–203.
• Szmagalski J., Rozwój koncepcji pracy socjalnej na świecie, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2018.
• United Nations High Commissioner for Refugees, Nota UNHCR w sprawie integracji uchodźców w Europie Środkowej, Przedstawicielstwo Regionalne dla Europy Środkowej UNHCR, Budapeszt 2009.
• Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1990 r. Nr 87, poz. 506).
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 2268).
• Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1818).
• Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 583).
• Ustawodawstwo socjalne, wybór i komentarz K. Głąbicka, I. Podobas, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2003.
• Ziębińska B., Pomoc ludziom starszym w czasie pandemii, w: Wybrane krajowe i międzynarodowe aspekty polityki społecznej w czasie pandemii koronawirusa, red. N.G. Pikuła i in., Wydawnictwo „Scriptum”, Kraków 2020, s. 51–72.
• Ziębińska B., Tyszczak-Sołtysik M., Wsparcie obywateli z Ukrainy w Zawierciu, „Wiadomości Społeczne” 2022, nr 2 (w druku).

Identifiers

DOI

10.31743/znkul.14539

Biblioteka Nauki

33717447