Family Mediation: A Manifestation of Changes in Caring for Seniors

• Authors: Dorota Rynkowska

Title variants

PL

Mediacja rodzinna jako wyraz przemian zachodzących w opiece nad seniorami

Abstracts

PL

Ze względu na fakt, iż jesteśmy społeczeństwem starzejącym się, postawy i relacje dzieci względem opieki nad starzejącymi się rodzicami stają się coraz częstszą przyczyną konfliktów rodzinnych, zwłaszcza między rodzeństwem. Potencjalnym źródłem konfliktów rodzinnych coraz częściej jest ustalenie formy, zakresu i czasu opieki nad starzejącymi się rodzicami, zwłaszcza pomiędzy rodzeństwem. Podział obowiązków i organizacja opieki nad rodzicami niejednokrotnie powoduje wzrost napięcia w rodzinach. Problemem staje się niejasny podział obowiązków rodzeństwa względem pomocy w pracach domowych o charakterze ogólnym (sprzątanie, przygotowywanie posiłków, zakupy) czy tych o charakterze opiekuńczo-pielęgnacyjnym (karmienie, kąpiel, podawanie leków, wizyty lekarskie, rekreacja). Wielokrotnie stosowanym rozwiązaniem przywracającym poprawnośćrelacji pomiędzy stronami konfliktu, również w przypadku środowiska rodzinnego, jest postępowanie mediacyjne, które obok koncyliacji, arbitrażu i negocjacji stanowi najprężniej rozwijającą się metodę wygaszania konfliktów oraz alternatywę dla dotychczasowego działania systemu sprawiedliwości. Mediacje rodzinne mogą pomóc w podjęciu wielu trudnych decyzji rodzinnych. Ich zalety wynikają zarówno z możliwości holistycznego podejścia do bardzo złożonych problemów, które trzeba rozwiązaćkompleksowo, jak i obecności neutralnej trzeciej strony, facylitującej i porządkującej proces komunikacji pomiędzy członkami rodziny.

EN

Our society is aging and the attitudes of children toward caring for their elderly parents are becoming an increasingly frequent cause of family conflicts, especially between siblings. Potential family conflicts, increasingly often concern decisions on the type, extent, and time of caring for aging parents. Sharing responsibilities and organizing care for the parents is a cause of growing tension inside families. Problems include the lack of clarity about the division of duties related to helping with general household chores (cleaning, preparing meals, shopping) between siblings or duties related to personal and generalcare (feeding, bathing, administering medications, making medical appointments, and recreation). The main research problem in this article is to define the caring function of the family and family relations in the context of caring for parents with the use of mediation. The research method used in the text was content analysis. Mediation is an increasingly popular procedure implemented to restorenormal relations between conflicting parties, including family members. Apart from conciliation, arbitration, and negotiations, it is the most dynamically developing method of dispute resolution and an alternative to the existing procedures offered by the justice system. Family mediation can help families in making many difficult decisions. The advantages of this procedure result both from the fact that it offers a holistic approach to very complex problems that require an effective resolution, as well as from the involvement of a neutral third party facilitating and organizing the process of communication between family members.

Keywords

EN

family; old age; conflict; family mediation; support

PL

rodzina; starość; konflikt; mediacja rodzinna; wsparcie

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2023
• Volume: 66
• Issue: 3
• Pages: 27-46

Dates

published

2023

Contributors

author

Dorota Rynkowska

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000227477373

References

• American Arbitration Association, www.adr.org (accessed: 09.05.2023).
• Anioł W., Bakalarczyk R., Frysztacki K., Piątek K., Nowa opiekuńczość? Zmieniająca się tożsamość polityki społecznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2005.
• Araszkiewicz M., Czapska J., Pękala M., Płeszka K., Mediation in Poland: Theory & Practice, Wydawnictwo JAK, Kraków 2015.
• Bek D., Jaworska-Wieloch A., Sitarz O., Prawo karne wobec naruszeń praw i wolności osób starszych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2020.
• Bieliński A., Mediator w sprawach cywilnych – wybrane zagadnienia regulacji obcych i polskich, „Arbitraż i Mediacja” 2008, no. 3, pp. 23–33.
• Brzezińska A.I., Sienkiewicz-Wilowska S., Wójcik S., Opiekun jako mediator w środowisku fizycznym i społecznym seniora: perspektywa psychologii pozytywnej, in: Człowiek w wieku podeszłym we współczesnym społeczeństwie. Różne oblicza starości, eds. K. Wieczorowska-Tobis, D. Talarska, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego, Poznań 2011, p. 119–128.
• Chabior A., Wspomaganie procesu pomyślnego starzenia się u ludzi starych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2017.
• Dyczewski L., Ludzie starzy i starość w społeczeństwie i kulturze, Wydawnictwo KUL, Lublin 1994.
• Dyczewski L., Więź między pokoleniami w rodzinie, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002.
• Folberg J., Taylor A., Mediation: A Comprehensive Guide to Resolving Conflicts Without Litigation, Jossey-Bass Publ., San Francisco 1984.
• Gójska A., Mediacja w sprawach rodzinnych, MS, Warszawa 2011.
• Halicka M., Problemy rodziny w opiece nad człowiekiem starym i niesprawnym, in: Zostawić ślad na ziemi, eds. M. Halicka, J. Halicki, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2016, pp. 243–251.
• Hromiak A., Mediacje rodzinne, in: Mediacje sądowe i interwencja kryzysowa w teorii i praktyce, eds. Ł. Wirkus, M. Pięta Chrystowiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2023, pp. 125–158.
• Jurek Ł., Polityka łączenia pracy zawodowej z opieką nad osobą starszą, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2015, vol. 2, no. 312, pp. 95–110.
• Kawczyńska-Butrym Z., Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba ,niepełnosprawność, starość, Wydawnictwo Makmed, Lublin 2008.
• Kotarbiński T., Medytacje o życiu godziwym, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986. Krajowy Raport Badawczy. Pomoc i integracja społeczna wobec wybranych grup – diagnoza standaryzacji usług u modeli instytucji, ed. R. Szarfenberg, Wydawnictwo Wrzos, Warszawa 2011.
• Mielczarek, A. Człowiek stary w domu pomocy społecznej, Wydawnictwo Akapit, Toruń 2010.
• Mirewska E., Model opieki senioralnej i wsparcia opiekunów osób starszych-zależnych, in: Starość. Poznać, przeżyć, zrozumieć, eds. M. Halicka, J. Halicki, E. Kramkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2016, pp. 81–100.
• Pietrzkiewicz A., Mediacje rodzinne w polskim systemie prawnym, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis.
• Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne” 2016, vol. 7, no. 1, pp. 233–244.
• Plucińska-Nowak M., Status i oblicza mediacji w społeczeństwie polskim, Wydawnictwo UAM, Poznań 2021.
• Polskie Centrum Mediacji, http://mediator.org.pl (accessed: 09.05.2023).
• Portal Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Zawodowych Mediatorów, www.mediacje.pl (accessed: 09.05.2023).
• Przybyła-Basista H., Akceptacja mediacji jako formy rozwiązywania konfliktów rodzinnych, „Chowanna” 2011, vol. 37, no. 2, pp. 251–278.
• Przybyła-Basista H., Konflikty rodzinne pomiędzy dorosłym rodzeństwem o opiekę nad starzejącymi się rodzicami a mediacje rodzinne, „Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne” 2015, vol. 16, no. 1, pp. 7–20.
• Raines S., Kumar Pokhrel S., Poitras J., Mediation as a Profession: Challenges That Professional Mediators Face, “Conflict Resolution Quarterly” 2013, vol. 31, no. 1, pp. 79–97.
• Rapley M., Quality of Life Research – A Critical Introduction, Sage Publications Incorporated, London 2003.
• Rękas A., Rozwój mediacji w Polsce, „Mediator” 2007, vol. 43, no. 4, pp. 12–25.
• Rynkowska D., Artymiak M., Mediacje w pracy socjalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2014.
• Rynkowska D., Family Mediation as a Form of Alternative Dispute Resolution in Poland, “New Trends and Issues Proceedings on Humanities and Social Sciences” 2020, vol. 7, no. 3, pp. 10–17.
• Skibińska M., Zalety i wady mediacji jako sposobu rozwiązywania sporów cywilnych, „Kwartalnik ADR” 2010, vol. 11, no. 3, pp. 99–110.
• Slany K., Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2002.
• Smalcerz M., Projekt „Upowszechnienie alternatywnych metod rozwiązywania sporów poprzez podniesienie kompetencji mediatorów, utworzenie Krajowego Rejestru Mediatorów (KRM) oraz działania informacyjne” jako szansa na rozwój mediacji w Polsce, in: Mediacja w kierunku ugody, ed. M. Romanowski, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2021, pp. 23–32.
• Suchorska A., Mediacje rodzinne ze szczególnym uwzględnieniem osób starszych – wybrane przykłady praktyki mediatora, in: Prawne aspekty starości, eds. A. Wilk, M. Gołowkin-Hudała, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2014, pp. 98–112.
• Szarota Z., Opiekun osoby starszej, „Państwo i Społeczeństwo” 2007, no. 3, pp. 115–126.
• Szweda-Lewandowska Z., Opieka nad osobami starszymi. Wspierający i wspierani, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017.
• Szyszka M., Łacina-Łanowski A., Family Mediation in Poland. Mechanisms, Chances, Perspectives, in: Resolving Disputes in the 21st Century, eds. S. Karkošková, L. Holá et al., P-T Muhely Ltd., Budapest 2013, pp. 257–266.
• Tyszka Z., System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy życia rodzinnego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2001.
• Waszkiewicz P., Zasady mediacji, in: Mediacje. Teoria i praktyka, eds. E. Gmurzyńska, R. Morek, Wolters Kluwer Polska, Kraków 2009, pp. 161–175.
• Winslade J., Monk G., Narrative Mediation: A New Approach to Conflict Resolution, Jossey-Bass, https://www.researchgate.net/publication/240132907_Narrative_Mediation_A_New_Approach_to_Conflict_Resolution (accessed: 12.05.2023).
• Wojciechowicz M., Mediacja rodzinna w latach 2006–2020 w statystykach Resortu Sprawiedliwości, „Arbitraż i Mediacje” 2021, no. 4, https://czasopisma.beck.pl/arbitraz-i-mediacja/artykul/mediacja-rodzinna-w-polsce-w-latach-2006-2020-w-statystykach-resortu-sprawiedliwosci/ (accessed: 19.04.2023).
• Wojtanowicz K., Mediacje rodzinne jako sposób na rozwiązywanie konfliktów w rodzinie, in: Wybrane zagadnienia pedagogiki rodziny, eds. A. Błasiak, E. Dybowska, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010, pp. 275–289.
• Zariski A., A Theory Matrix for Mediators, “Negotiation Journal” 2010, vol. 26, no. 2, pp. 203–235.
• Zestawienie statystyczne ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/opracowania-wieloletnie/ (accessed: 01.05.2023).
• Zienkiewicz A., Studium mediacji: Od teorii ku praktyce, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007.

Identifiers

DOI

10.31743/znkul.15501

Biblioteka Nauki

33730144