Ewolucja procesowej ochrony pokrzywdzonego przestępstwami seksualnymi w toku przesłuchania – analiza art. 185c Kodeksu postępowania karnego

• Authors: Marcin Sowała

Title variants

EN

Evolution of the procedural protection of the victim of sexual crimes during the interrogation – analysis of art. 185c of the Code of Criminal Procedure

Abstracts

EN

In this publication, the author raises issues related to the special mode of interrogation of a victim of a sexual offense regulated by Art. 185c of the Code of Criminal Procedure. The purpose of the analysis was to determine whether the legislator properly provided protection to such a victim against the effects of secondary victimization. The research was twofold – first, the provision was analyzed before the amendment to the Code of Criminal Procedure of 19 February 2019. In this way, the author of the publication tried to determine whether the then-wording of the provision sufficiently provided protection and, therefore, whether it was necessary to introduce changes in this respect. Then, using the historical method, the author compared the wording of the article before the amendment with its wording after the amendment. Thanks to this, it was possible to determine whether the currently applicable art. 185c of the Code of Criminal Procedure reduces the flaws of the previous legal status. Having performed the analyzes, the author states that until the day of entry into force of the amendment, protection of the victim against repeated harm was only provisional. There were many shortcomings in this respect and thus it was necessary to introduce changes. In addition, the author states that the introduced changes significantly improved the situation of the victim of a sexual crime. Modifications to the interrogation mode should therefore be assessed positively. However, there are still many solutions that need to be transformed. In this respect, the author puts forward several de lege ferenda postulates.

PL

W niniejszej publikacji autor porusza problematykę związaną ze szczególnym trybem przesłuchania pokrzywdzonego przestępstwem seksualnym uregulowanym w art. 185c Kodeksu postępowania karnego. Celem przeprowadzonej analizy było ustalenie, czy ustawodawca w sposób właściwy zapewnił ochronę takiemu pokrzywdzonemu przed skutkami wiktymizacji wtórnej. Badania przebiegały dwutorowo. Najpierw dokonano analizy przepisu przed nowelizacją Kodeksu postępowania karnego z dnia 19.07.2019 r. W ten sposób autor publikacji starał się określić, czy ówczesne brzmienie przepisu w sposób wystarczający zapewniało ochronę i tym samym, czy wprowadzenie w tym zakresie zmian należy uznać za konieczne. Następnie autor, stosując metodę historyczną, porównał brzmienie przepisu sprzed nowelizacji z jego brzmieniem po nowelizacji, co dało możliwość stwierdzenia, czy obecnie obowiązujący art. 185c Kodeksu postępowania karnego niweluje wady poprzedniego stanu prawnego. Po przeprowadzonych analizach autor stwierdza, iż do dnia wejścia w życie nowelizacji ochrona pokrzywdzonego przed powtórnym pokrzywdzeniem była jedynie prowizoryczna. Istniało bowiem w tym zakresie wiele mankamentów i z tego powodu konieczne było wprowadzenie zmian. Ponadto autor stwierdza, iż dokonane zmiany w znacznej części poprawiają sytuację ofiary przestępstwa seksualnego. Modyfikacje trybu przesłuchania należy zatem oceniać pozytywnie. Wciąż istnieje jednak wiele rozwiązań, które wymagają przekształcenia. W tym zakresie autor wysuwa kilka postulatów de lege ferenda.

Keywords

PL

przesłuchanie; szczególny tryb przesłuchania; wiktymizacja wtórna; przestępstwo seksualne; pokrzywdzony

EN

interrogation; special mode of interrogation; secondary victimization; sexual offense; victim

• Publisher: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości
• Journal: Prawo w Działaniu
• Year: 2022
• Issue: 49

Dates

published

2022

Contributors

author

Marcin Sowała

• Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku

• https://orcid.org/0000000219609575

References

• Baj A., Udział stron postępowania przygotowawczego w czynnościach powtarzalnych, Prokuratura i Prawo 2019, nr 2.
• Banaszak P., Ocena zmiany trybu ścigania przestępstwa zgwałcenia. Analiza teoretyczno-empiryczna, Warszawa 2018.
• Bieńkowska E., Wiktymologia. Zarys wykładu, Warszawa 2000.
• Bieńkowska E., Zjawisko wiktymizacji wtórnej. Pojęcie, przyczyny, przeciwdziałanie (na przykładzie niektórych polskich regulacji karnych), Archiwum Kryminologii 2007–2008, t. 29–30.
• Błoński M. [w:] Dowody i postępowanie dowodowe w procesie karnym. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory pism procesowych, red. P. Kruszyński, Warszawa 2015.
• Czarnecki P., Pokrzywdzony jako źródło dowodowe w postępowaniu karnym, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego 2019, nr 105, Prawo 24.
• Federowicz K., Wybrane aspekty przesłuchania przez organ nieuprawniony pokrzywdzonego i świadka, o których mowa w art. 185a–185c kodeksu postępowania karnego, Przegląd Sądowy 2016, nr 2.
• Gruszecka D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
• Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, Warszawa 2014.
• Kaczmarska D., Przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego, Prokuratura i Prawo 2014, nr 1.
• Klejnowska M., Kilka uwag na tle znowelizowanych przepisów art. 185a i art. 185b k.p.k. dotyczących przesłuchania małoletniego w procesie karnym, Ius et Administratio 2014, z. 2.
• Kłak C.P., Opinia prawna sporządzona na zlecenie Biura Analiz Sejmowych dotycząca rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3251), Warszawa 2019.
• Koper R., Przesłuchanie pokrzywdzonego w trybie art. 185c k.p.k, Przegląd Sądowy 2019, nr 5.
• Krawiec A.Z., Warunki przeprowadzania przesłuchania w trybie art. 185a–185c k.p.k., Prokuratura i Prawo 2016, nr 7–8.
• Kruk E., Ochrona prawna małoletniego w procesie karnym. Uwagi na tle art. 185a–c Kodeksu postępowania karnego, Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 2019, t. XII, nr 1.
• Kurowski M. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, red. D. Świecki, Warszawa 2015.
• Kużelewski D., Definicja pokrzywdzonego i jej elementy [w:] System prawa karnego procesowego. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego, red. C. Kulesza, Warszawa 2016.
• Lew-Starowicz Z., Seksuologia sądowa, Warszawa 2000.
• Sakowicz A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III KK 394/15, Białostockie Studia Prawnicze 2018, vol. 23, nr 1.
• Stefański R.A., Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. II. Komentarz do art. 167–296, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2019.
• Wytrykowski K., Komentarz do art. 185a k.p.k. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. I. Komentarz. Art. 1–424, red. D. Drajewicz, Warszawa 2020.

Identifiers

DOI

10.32041/pwd.4907

Biblioteka Nauki

2170046