Dopuszczalność zawarcia umowy darowizny na wypadek śmierci w świetle orzecznictwa i poglądów doktryny

• Authors: Olga Nowak-Dziwina

Title variants

EN

Admissibility of Concluding a Donation Agreement in the Event of Death in the Light of Jurisdiction and Doctrine Views

Abstracts

EN

The donation agreement in the event of death is not directly regulated in Polish legal acts. For many years, there has been a discussion in the legal literature on the admissibility of its conclusion. The answer to the question whether it is possible to conclude it in a valid and effective way in the Polish legal system depends primarily on finding the answer to the question whether it should be classified as a legal act inter vivos or mortis causa. This issue may be of significant practical importance. The Supreme Court in 2013 adopted a resolution in which it considered that it is permissible to conclude a donation agreement in the event of death, if its subject matter is specific things or rights, and the agreement is not contrary to the principles of social coexistence. This view found among the representatives of the doctrine both its supporters and opponents.

PL

Umowa darowizny na wypadek śmierci nie jest wprost uregulowana w polskich aktach prawnych. Od wielu lat w literaturze prawniczej toczy się dyskusja na temat dopuszczalności jej zawarcia. Odpowiedź na pytanie czy w polskim porządku prawnym możliwe jest zawarcie jej w sposób waży i skuteczny zależy przede wszystkim od znalezienia odpowiedzi na pytanie czy należy klasyfikować ją jako czynność prawną inter vivos czy mortis causa. Zagadnienie to może mieć istotne znaczenie praktyczne. Sąd Najwyższy w 2013 r. podjął uchwałę, w której uznał, że dopuszczalne jest zawarcie umowy darowizny na wypadek śmierci, jeżeli jej przedmiotem są konkretne rzeczy lub prawa, a umowa nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Pogląd ten znalazł wśród przedstawicieli doktryny zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników.

Keywords

PL

darowizna; czynności mortis causa; czynności inter vivos; darowizna na wypadek śmierci; darowizna mortis causa

EN

donation; mortis causa actions; inter vivos actions; donation in case of death; mortis causa donation

• Publisher: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Journal: Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Year: 2023
• Volume: 18
• Issue: 20 (2)
• Pages: 165-180

Dates

published

2023

Contributors

author

Olga Nowak-Dziwina

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000282185023

References

• Babiarz, Stefan. 2018. Spadek i darowizna w prawie cywilnym i podatkowym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Bajerski, Michał. 2016. „Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13 (OSP 2014, nr 10, poz. 91).” Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego XV, nr 1:241-54.
• Bierć, Andrzej. 2015. Zarys prawa prywatnego. Część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer S.A.
• Borysiak, Witold. 2006. „Konstrukcja czynności prawnych mortis causa w polskim prawie cywilnym.” Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego nr 2:7-37.
• Borysiak, Witold. 2013. Dziedziczenie. Konstrukcja prawna i ochrona. Warszawa: LexisNexis.
• Drozd, Edward. 1992. „Darowizna na wypadek śmierci.” Rejent 1/9:74-92.
• Górecki, Jacek. 2010. „O potrzebie uregulowania w Kodeksie cywilnym umowy darowizny na wypadek śmierci.” W Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka, red. Jacek Gołaczyński, i Piotr Machnikowski, 193-201. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Janas, Aleksandra. 2018. „Warunek.” W Kodeks cywilny. Komentarz, t. I: Część ogólna (art. 1-125), red. Mariusz Fras, i Magdalena Habdas, 836-51. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Justyński, Tomasz. 2014. „Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13.” Orzecznictwo Sądów Polskich nr 10, poz. 91:1263-278.
• Kamarad, Ewa. 2011. „Prawo właściwe dla czynności prawnych mortis causa: uwagi de lege lata i de lege ferenda.” Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego 9:55-91.
• Kołodzińska, Monika. 2012. „Czy instytucja zapisu windykacyjnego może skutecznie zastąpić darowiznę na wypadek śmierci? Uwagi wynikające z praktyki notarialnej.” Przegląd Sądowy nr 11-12:103-11.
• Księżak, Paweł. 2015. „Glosa do uchwały z 13.12.2013 r., III CZP 79/13.” Państwo i Prawo nr 1:123-28.
• Kübler, Paulina. 2015. „Darowizna mortis causa.” W Wokół rekodyfikacji prawa cywilnego. Prace jubileuszowe, red. Piotr Stec, i Mariusz Załucki, 381-95. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
• Makowiec, Aneta. 2016. „Rozważania na temat zapisu windykacyjnego i wprowadzenia do polskiego systemu prawnego darowizny na wypadek śmierci.” Przegląd Prawno-Ekonomiczny nr 1:44-67.
• Masiubański, Jarosław. 2014. „Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13.” Rejent nr 12:115-30.
• Mazurkiewicz, Iwona. 2015. „Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/2013.” Palestra nr 11-12:146-52.
• Mleko, Łukasz. 2011. „O zapisie windykacyjnym i wprowadzeniu do systemu prawnego darowizny na wypadek śmierci.” Forum Prawnicze nr 4-5:94-111.
• Mróz-Krysta, Dominika. 2015. „Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13.” Lex el.
• Niedośpiał, Michał. 1990. Testament w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia ogólne. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• Rzewuski, Maciej. 2015. „Darowizna na wypadek śmierci.” W Współczesne problemy prawa zobowiązań, red. Adam Olejniczak, Joanna Haberko, Agnieszka Pyrzyńska, i.in., 626-39. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Skowrońska-Bocian, Elżbieta. 2004. Testament w prawie polskim. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
• Trzaskowski, Roman. 2017. „Darowizna.” W Kodeks cywilny. Komentarz, t. V: Zobowiązania. Część szczegółowa, red. Jacek Gudowski, 573-720. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Ulanowski, Wojciech. 2012. „Darowizna na wypadek śmierci w prawie polskim.” Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ nr 3:99-116.
• Wolak Grzegorz. 2014. „Darowizna mortis causa. Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13.” Rejent nr 7:117-36.
• Zakrzewski, Piotr. 2015. „Umowa darowizny na wypadek śmierci w prawie holenderskim, niemieckim i polskim.” W Współczesne problemy prawa zobowiązań, red. Adam Olejniczak, Joanna Haberko, Agnieszka Pyrzyńska, i in., 743-60. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Identifiers

DOI

10.32084/bsawp.5600

Biblioteka Nauki

21375437