Kopia dokumentu jako przedmiot czynności wykonawczej czynu zabronionego z art. 276 Kodeksu karnego

• Authors: Rafał Fic

Title variants

EN

A Copy of the Document as the Subject of an Executive Action of a Prohibited Act under Art. 276 of the Penal Code

Abstracts

EN

In this Article, the author shall analyses whether the provision criminalizing the so-called ‘document-leveling’ provision (Art. 276 of the Penal Code) also includes actions directed against non-original equivalents of originally produced documents (such as copies, photocopies, photos, scans – hereinafter referred to as “a copy of the document”). The article’s wording gives rise to the impression that this issue is questionable, leading to different decisions. At the same time, due to technological pro- 56 gress and the ease of producing copies of documents, participants of legal transactions use them widely. The issue of their protection must therefore be kept up to date. Hence, the author first analyses the concept of a document defined in the Penal Code in order to determine whether it also covers the mapping of the original documents. The article then seeks to define the extent of the subject of the executive action, as defined in Art. 276 of the Penal Code, as a document which the offender is not entitled to dispose of exclusively. This is to believe that the person entitled to dispose of a copy of the document may be different than its prototype, which has a significant impact on the scope of criminalization resulting from this provision. The author also presents the discussed issue through the prism of the legitimate protected interest by Art. 276 of the Penal Code. In the summary, the author presents the conclusions by setting out the criteria necessary to be taken into account to consider the conduct as exhaustive as the elements of the analyzed prohibited act.

PL

W niniejszym artykule autor dokonuje analizy, czy przepis kryminalizujący tzw. zniwelowanie dokumentu (art. 276 k.k.) obejmuje swoim zakresem również działania skierowane przeciwko nieoryginalnym odpowiednikom pierwotnie wytworzonych dokumentów (takim jak np. kopie, kserokopie, zdjęcia, skany – dalej zwane „kopią dokumentu”). Przedstawione w treści artykułu orzeczenia prowadzą do przekonania, że kwestia ta budzi wątpliwości, skutkując różnymi rozstrzygnięciami. Jednocześnie, ze względu na postęp technologiczny i łatwość sporządzania kopii dokumentów, uczestnicy obrotu prawnego posługują się nimi powszechnie. Zagadnienie ich ochrony przedstawiać się zatem musi jako aktualne. Autor dokonuje w pierwszej kolejności analizy pojęcia dokumentu zdefiniowanego w Kodeksie karnym w celu ustalenia, czy obejmuje ono swym zakresem również odwzorowania pierwotnych dokumentów. Następnie artykuł zawiera próbę określenia zakresu znaczeniowego znamienia przedmiotu czynności wykonawczej, określonego w art. 276 k.k. jako dokument, którym sprawca nie ma prawa wyłącznie rozporządzać. Powadzi to do przekonania, że osoba uprawniona do dysponowania kopią dokumentu może być inna niż jego pierwowzorem, co wykazuje istotny wpływ na zasięg kryminalizacji wynikający z tego przepisu. Autor przedstawia również omawiane zagadnienie przez pryzmat dobra prawnego chronionego przez art. 276 k.k. W podsumowaniu przedstawia wnioski wskazując kryteria konieczne do uwzględnienia przed uznaniem danego zachowania za wyczerpujące znamiona analizowanego czynu zabronionego.

Keywords

EN

document destruction; copy of the document; crime

PL

zniszczenie dokumentu; kopia dokumentu; przestępstwo

• Publisher: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Journal: Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Year: 2020
• Volume: 15
• Issue: 17 (2)
• Pages: 41-56

Dates

published

2020

Contributors

author

Rafał Fic

• Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski

• https://orcid.org/0000000208261956

References

• Błachut, Jacek. 2011. Dokument jako przedmiot ochrony prawnokarnej. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Drabik, Lidia, Aleksandra Kubiak-Sokół, Elżbieta Sobol, i in., oprac. 2016. Słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN.
• Gałązka, Małgorzata. 2019. „Art. 276.” W Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, i Krzysztof Wiak, 1355-358. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Giezek, Jacek. 2012. „Rozdział XIV. Objaśnienie wyrażeń ustawowych.” W Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. Jacek Giezek, 715. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Grudecki, Michał. 2016. „Zgoda dzierżyciela dobra na nietypowe zachowania seksualne.” Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych XXIII, z. 3:85-103.
• Herzog, Aleksander. 2017. „Art. 276.” W Kodeks Karny. Komentarz, red. Ryszard A. Stefański, 1645-647. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Kalitowski, Michał. 2016. „Art. 276.” W Kodeks karny. Komentarz, red. Marian Filar. Wolters Kluwer Polska. https://sip.lex.pl/#/commentary/587611277/ 503537 [dostęp: 08.09.2020].
• Kegel, Zdzisław. 2002. „Wprowadzenie.” W Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi. Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych 1918-2000. Piśmiennictwo, red. Zdzisław Kegel, i Jacek Satko, 13-28. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• Lach, Arkadiusz. 2018. „Art. 276.” W Kodeks karny. Komentarz, red. Violetta Konarska-Wrzosek, 1229-231. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Mozgawa, Marek. 2019. „Art. 276.” W Kodeks karny. Komentarz, red. Marek Mozgawa, 913-15. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Owoc, Mirosław. 2000. „Oryginał a kopia dokumentu elektronicznego.” W Współczesne problemy dowodu z dokumentu: materiały IX Wrocławskiego Sympozjum Badań Pisma 14-16.06.2000 r., red. Zdzisław Kegel, 217-23. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Piórkowska-Flieger, Joanna. 2004. Fałsz dokumentu w polskim prawie karnym. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• Piórkowska-Flieger, Joanna. 2016. „Art. 276.” W Kodeks karny. Komentarz, red. Tadeusz Bojarski, 832-34. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Piórkowska-Flieger, Joanna. 2018. „Rozdział XII. Przestępstwa przeciwko dokumentom.” W System Prawa Karnego. T. 8: Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, red. Lech Gardocki, 1056-165. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. Instytut Nauk Prawnych PAN.
• Razowski, Tomasz. 2014. „Art. 276.” W Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. Jacek Giezek, 1045-1052. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Rejman, Genowefa. 1999. „Przestępstwa przeciwko dokumentom w świetle art. 270 i 272 k.k.” Przegląd Prawa Karnego 19:5-25.
• Stefański, Ryszard A. 2002. „Przestępstwo niszczenia dokumentów (art. 276 k.k.).” Prokuratura i Prawo 7-8:70-80.
• Tarapata, Szymon. 2016. Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Wróbel, Włodzimierz. 2009. „Pojęcie «dobra prawnego» w wykładni przepisów prawa karnego.” W Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, red. Łukasz Pohl, 619- 31. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Wróbel, Włodzimierz, i Tomasz Sroka. 2017. „Art. 276.” W Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II. Komentarz do art. art. 212-277d, red. Włodzimierz Wróbel, i Andrzej Zoll, 788-94. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Zawłocki, Robert. 2004. „Rozdział XXXIV. Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów.” W Kodeks karny. Część szczególna. Tom II, red. Andrzej Wąsek, 551. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Zoll, Andrzej. 1982. Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Zoll, Andrzej. 1988. Odpowiedzialność karna lekarza za niepowodzenie w leczeniu. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Zoll, Andrzej. 1991. „O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego.” Krakowskie Studia Prawnicze XXIII:69-95.
• Zoll, Andrzej. 1993. „Materialne określenie przestępstwa w projekcie kodeksu karnego.” W Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci Profesora Mariana Cieślaka, red. Stanisław Waltoś, 83-90. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• Zoll, Andrzej. 2016. „Art. 1.” W Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1-52, red. Włodzimierz Wróbel, i Andrzej Zoll, 30-86. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Żelichowski, Mariusz. 2017. „Art. 276.” W Kodeks Karny. Część szczególna. Tom II, red. Michał Królikowski, i Robert Zawłocki, 574-79. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Identifiers

DOI

10.32084/sawp.2020.15.2-3

Biblioteka Nauki

22729825