The Idea of the Common Good in the Light of Encyclicals Laborem exercens and Centesimus annus

• Authors: Wojciech Wojtyła

Title variants

PL

Idea dobra wspólnego w świetle encyklik Laborem exercens i Centesimus annus

Abstracts

PL

Jan Paweł II w centrum refleksji zawartej w encyklikach Laborem exercens i Centesimus annus umieścił człowieka i to w nim – w jego inteligencji i kompetencjach, a także w zdolności do twórczej inicjatywy i przedsiębiorczości – widział główne źródło bogactwa i dobrobytu społeczeństw. U podstaw rozważań, zawartych w obydwu papieskich encyklikach, leży myśl, że współcześnie największym kapitałem krajów uprzemysłowionych nie jest kapitał rzeczowy, lecz nauka i technika oraz zdobyte umiejętności, które nazywane są nowym typem własności. Według Jana Pawła II kluczem do przezwyciężania społecznych problemów, wśród których za najpoważniejszy uznał przybierającą różne formy alienację, jest właściwie odczytany związek pomiędzy ekonomią a antropologią i etyką. Szczególną bowiem rolę, w nadawaniu prawidłowego kształtu zorganizowanemu życiu społecznemu, odgrywa wizja człowieka jako twórczego podmiotu, którego zdolność do osobowego uczestnictwa stanowi podstawowe dobro wspólne każdego społeczeństwa. Papież przekonywał, że personalistycznie rozumiane dobro wspólne zarówno usuwa napięcie pomiędzy własnością prywatną a prawem do powszechnego przeznaczenia dóbr, o którym mówi katolicka nauka społeczna, jak również jest drogą prowadzącą narody i państwa do ekonomiczno-gospodarczego sukcesu.

EN

John Paul II placed man at the centre of his reflection in the encyclicals Laborem exercens and Centesimus annus and it was in man, his intelligence and competences, his capacity for creative initiative and entrepreneurship, that the pope saw the mainspring of social wealth and good. The deliberations in both the papal documents are founded on the idea it is not material capital but science, technology, and skills, referred to as new types of property, that are the greatest asset of industrial countries at present. In John Paul II’s belief, a correctly interpreted relationship between economy, anthropology, and ethics is the key to overcoming social problems, with various forms of alienation being the gravest. A vision of man as a creative subject whose ability of personal participation is the basic common good of every society plays a special role in giving the right shape to organized social life. The pope argued a personalistic understanding of common good both relieves tensions between private property and the right to the universal destination of goods as defined by the Catholic social philosophy and paves the way for economic success of nations and states.

Keywords

PL

osoba; społeczność; personalizm; uczestnictwo; alienacja

EN

person; community; personalism; participation; alienation

• Publisher: Polska Akademia Nauk
• Journal: Teka Komisji Prawniczej
• Year: 2020
• Volume: 13
• Issue: 1
• Pages: 479-491

Dates

published

2020

Contributors

author

Wojciech Wojtyła

• Department of Legal Theory and History, Faculty of Law and Administration at the Kazimierz Pułaski University of Technology and Humanities in Radom

• https://orcid.org/000000025482705X

References

• Jaroszyński, Piotr. 2003. “Kultura chrześcijańska szansą uniknięcia błędu antropologicznego.” In Błąd antropologiczny (Zadania Współczesnej Metafizyki 5), ed. Andrzej Maryniarczyk, and Katarzyna Stępień, 395–407. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Jaroszyński, Piotr. 2008. Człowiek i nauka. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Kiereś, Henryk. 2003. “Błąd antropologiczny a humanistyka.” In Błąd antropologiczny (Zadania Współczesnej Metafizyki 5), ed. Andrzej Maryniarczyk, and Katarzyna Stępień, 299–310. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Kołakowski, Leszek. 1989. Główne nurty marksizmu. Part 1. Warszawa: Krąg–Pokolenie.
• Losinger, Anton. 1989. “Człowiek jako kluczowy czynnik w gospodarce.” In Centesimus annus. Tekst i komentarze, ed. Franciszek Kampka, and Cezary Ritter, 211–26. Lublin: Instytut Jana Pawła II KUL.
• Marks, Karol, and Fryderyk Engels. 1969. Manifest komunistyczny. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Myczka, Eugeniusz. 1983. “W sprawie definicji pracy.” In Laborem exercens. Tekst i komentarze, ed. Jan Krucina, 325–32. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
• Stępień, Antoni. 1990. “Wobec marksistowskiej teorii człowieka.” In Wobec filozofii marksistowskiej. Polskie doświadczenia, ed. Antoni Stępień, 61–87. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Szaff, Adam. 1965. Marksizm a jednostka ludzka. Przyczynek do marksistowskiej filozofii człowieka. Warszawa: PWN.
• Szostek, Andrzej. 2014. Śladami myśli świętego. Osoba ludzka pasją Jana Pawła II. Lublin: Instytut Jana Pawła II KUL.
• Wierzbicki, Alfred. 2011. Polska Jana Pawła II. Lublin: Instytut Jana Pawła II.
• Wojtyła, Karol. 1994a. “Osoba i czyn.” In Karol Wojtyła. „Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne, ed. Tadeusz Styczeń, et al., 51–344. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Wojtyła, Karol. 1994b. “Osoba: podmiot i wspólnota.” In Karol Wojtyła. „Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne, ed. Tadeusz Styczeń, et al., 373–414. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Wojtyła, Wojciech. 2017. Transcendencja i uczestnictwo. Wprowadzenie do myśli filozoficznej Jana Pawła II. Radom: Instytut Naukowo-Wydawniczy ,,Spatium”.
• Wojtyła, Wojciech. 2018. Alfabet Jana Pawła II. Radom: Instytut Naukowo-Wydawniczy ,,Spatium”.
• Wojtyła, Wojciech. 2019. Między osobą a wspólnotą. Kategoria uczestnictwa w myśli społecznej Karola Wojtyły-Jana Pawła II. Radom: Instytut Naukowo-Wydawniczy ,,Spatium”.
• Zięba, Maciej. 2013. Ale nam się wydarzyło. O papieżu i Polsce, Kościele i świecie. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów ,,W drodze”.

Identifiers

DOI

10.32084/tekapr.2020.13.1-36

Biblioteka Nauki

55992557