Polskie lotnictwo wojskowe a wojna zimowa 1939/1940

• Authors: Grzegorz Śliżewski

Title variants

EN

Polish Air Force and the Winter War of 1939/1940

RU

Польская военная авиация и Зимняя война 1939–1940 годов

Abstracts

EN

The article presents the efforts of the Polish Government in exile to create the first military unit fighting alongside an ally after the 1939 campaign. This unit was to be a fighter squadron, whose task was to support the Finnish air force during the Winter War of 1939/1940. Initially, the squadron was to be formed from pilots interned in the Baltic States, and after giving up this idea – from the military personnel who managed to get to France. However, the formation of the unit was preceded by the signing of a truce between the parties to the conflict. The article discusses issues related both to international politics and military history.

RU

В статье рассмотрены усилия правительства Польши в изгнании по созданию первой воинской части, сражающейся вместе с союзником после кампании 1939 года. Этим подразделением должна была стать истребительная эскадра, задача которой состояла в поддержке финской авиации во время Зимной войны 1939–40 гг. Изначально эскадрилья должна была сформироваться из летчиков, интернированных в Прибалтике, а после отказа от этой концепции – из людей, которым удалось добраться до Франции. Однако в процессе создания этого подразделения между конфликтующими сторонами было заключено перемирие. В статье рассматриваются вопросы, связанные с международной политикой и военной историей.

PL

Artykuł przedstawia starania rządu polskiego na uchodźstwie w sprawie utworzenia pierwszej jednostki wojskowej walczącej u boku sojusznika po kampanii 1939 r. Jednostką tą miał być dywizjon myśliwski, którego zadaniem było wsparcie fińskiego lotnictwa w czasie wojny zimowej 1939/1940. Dywizjon miał być początkowo utworzony z lotników internowanych w państwach bałtyckich, a po rezygnacji z tej koncepcji z personelu, któremu udało się przedostać do Francji. Na drodze powstania jednostki stanęło jednak podpisanie rozejmu między stronami konfliktu. W artykule poruszane są zarówno zagadnienia związane z polityką międzynarodową, jak też historią wojskowości.

Keywords

PL

wojna zimowa 1939/1940; Władysław Sikorski; Józef Zając; Tadeusz Rudnicki; Polskie Siły Powietrzne; lotnictwo; internowani lotnicy; Finlandia; dywizjon finlandzki; Józef Kępiński; Tadeusz Piotrowicz; Władysław Tuchółka

EN

Winter War of 1939/1940; Władysław Sikorski; Józef Zając; Tadeusz Rudnicki; Polish Air Force; aviation; interned aviators; Finland; the Finland squadron; Józef Kępiński; Tadeusz Piotrowicz; Władysław Tuchółka

RU

Зимняя война 1939–1940 гг.; Владислав Сикорски; Юзеф Зайонц; Тадеуш Рудницки; Польские ВВС; авиация; интернированные летчики; Финляндия; финская эскадра; Юзеф Кемпиньски; Тадеуш Пётрович; Владислав Тухулка

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2019
• Volume: XX (LXXI)
• Issue: 1 (267)
• Pages: 119-155

Dates

published

2019

Contributors

author

Grzegorz Śliżewski

• Politechnika Koszalińska

• https://orcid.org/0000000161232241

References

• Karpiński S., Na skrzydłach huraganu, Warszawa 2003.
• Oyrzanowski W., Czy starczy sił na przetrwanie?, Warszawa 2008.
• Zając J., Dwie wojny. Mój udział w wojnie o niepodległość i w obronie powietrznej Polski, Londyn 1964.
• Adamiak M., Dywizjon „finlandzki”: próba sformowania polskiego dywizjonu myśliwskiego dla Finlandii, „Echa Przeszłości” 2013, nr 14.
• Adamiak M., Rząd RP na wychodźstwie wobec wojny sowieckofińskiej (1939–1940), „Echa Przeszłości” 2012, nr 13.
• Belcarz B., Polskie lotnictwo we Francji, Sandomierz 2002.
• Biegański W., Zaczęło się w Coëtquidan. Z dziejów polskich jednostek regularnych we Francji, Warszawa 1977.
• Cumft O., Kujawa H. K., Księga Lotników Polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939–1945, Warszawa 1989.
• Cynk J. B., Polskie Siły Powietrzne w wojnie 1939–1943, Gdańsk 2001.
• Czmur S., Matuszak Z., Organizacja, zarys działań i sztuka wojenna Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie 1939–1945, Warszawa 1995.
• Dann R., Ginter S., Brewster F2A Buffalo and Export Variants, Simi Valley 2017.
• Doerr P. W., „Frigid but Unprovocative”: British Policy towards the USSR from the NaziSoviet Pact to the Winter War, 1939, „Journal of Contemporary History” 2001, nr 3 (36).
• Edwards E. M., The Wartime Experience of the League of Nations, 1939–47, Maynooth 2013.
• Galicki M., 318 Dywizjon MyśliwskoRozpoznawczy „Gdański”. Wspomnienia pilota, Poznań 1996.
• Jakobson M., The Diplomacy of the Winter War. An Account of the RussoFinnish War 1939–1940, Cambridge 1961.
• Jaworski E., Zranione skrzydło. Wspomnienia zielonogórzanina, pilota polskich dywizjonów myśliwskich RAF, odznaczonego Orderem Virtuti Militari, Zielona Góra 1995.
• Jekabsons E., Uchodźcy wojskowi i cywilni z Polski na Łotwie 1939–1940, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 1995, t. 30.
• Kastory A., Finlandia w polityce mocarstw 1939–1940, Kraków 1993.
• Kliszewicz L., Placówki wojskowej łączności kraju z centralą w Londynie podczas II Wojny Światowej. Baza w Sztokholmie, Warszawa–Londyn 2000.
• Król W., Polskie skrzydła nad Francją, Warszawa 1986.
• Król W., W dywizjonie poznańskim, wyd. 2, Warszawa 1970.
• Król W., Zarys działań polskiego lotnictwa we Francji 1940, Warszawa 1988.
• Kwiatkowski B., Łodzią na Gotlandię, Warszawa 1979, (seria „Żółtego Tygrysa”).
• Łossowski P., Litwa a sprawy polskie 1939–1940, Warszawa 1982.
• Marczewska-Zagdańska H., Stany Zjednoczone a wojna sowieckofińska 1939–1940, „Dzieje Najnowsze” 2005, nr 2.
• Młodzianka J., LOTowcy i nie tylko. Polscy lotnicy w Finlandii: luty–marzec 1940 r., „Wojsko i Technika. Historia” 2016, nr 1 specjalny.
• Nurek M., Polityka Wielkiej Brytanii w rejonie Morza Bałtyckiego w latach 1935–1939, Gdańsk 1988.
• Pięta J., Roman W. K., Szсzurowski M., Polacy internowani na Litwie 1939–1940, Warszawa 1997.
• Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski 1864–1945, t. 3, Londyn 1960.
• Przedpełski A., Formowanie lotnictwa polskiego na zachodzie Europy oraz poglądy na jego wykorzystanie w II wojnie światowej, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1987, nr 2.
• Przymusiała P., Wojna zimowa 1939–1940. Działania lotnicze w czasie wojny sowieckofińskiej, Warszawa 1997.
• Rolski T. H., Uwaga, wszystkie samoloty!, wyd. 3, Warszawa 1974.
• Roman W. K., Internowanie żołnierzy polskich na Litwie wrzesień 1939 – lipiec 1940, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2002, nr 2.
• Smoliński J., Wojsko Polskie we Francji, Warszawa 1995;
• Spring D.W., The Soviet Decision for War against Finland, 30 November 1939, „Soviet Studies” 1986, nr 2 (38).
• Stenman K., Thomas A., Brewster F2A Buffalo Aces of World War 2, Oxford 2010.
• Stubbs-Walker J., 400 Poles join Finn Air Force, „Daily Herald”, 13 II 1940.
• Surgailis G., Uchodźcy wojenni i polscy żołnierze internowani w czasie II wojny światowej, Warszawa 2013.
• Sweden declines to convey Poles, „Daily Telegraph and Morning Post”, 7 III 1940.
• Szczurowski M., Przyczynek do internowania żołnierzy polskich na Łotwie (1939– 1940), „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 1998.
• Śliżewski G., Gorzka słodycz Francji. Polscy piloci myśliwscy wiosny 1940, Warszawa 2010.
• Śliżewski G., „Turyści Sikorskiego”, czyli kurs na zachód. Ewakuacja polskich pilotów myśliwskich do Francji i Wielkiej Brytanii na przełomie 1939/1940. Wybrane zagadnienia [w:] Za linią wroga. Materiały zebrane i przygotowane z okazji konferencji popularnonaukowej poświęconej przeszłości lotnictwa z cyklu „Historia Skrzydłami Malowana” pod patronatem Prezydenta Koszalina, Warszawa 2015.
• Zuziak J., Wojsko Polskie we Francji 1939–1940. Organizacja i działania bojowe, Warszawa 2013.

Identifiers

DOI

10.32089/WBH003

Biblioteka Nauki

1918335