Polskie Wellingtony nad Chinami? O projekcie wykorzystania polskiego lotnictwa bombowego na froncie chińsko-japońskim w 1942 roku

• Authors: Krzysztof Marchlewicz

Title variants

EN

Polish Wellingtons over China? A Discussion Concerning the Possible Use of Polish Bomber Squadrons on the Sino-Japanese Front in 1942

DE

Polnische Wellingtons über China? Über das Projekt des Einsatzes polnischer Bomberflugzeuge an der chinesisch-japanischen Front im Jahr 1942

Abstracts

EN

At the beginning of 1942, the situation of the Kuomintang military forces, who had been fighting the Japanese since 1937, was extremely difficult. The Japanese attack on Burma cut the Chinese off from the much needed American and British supplies that were delivered via the so-called Burma Road. Chang Kai-shek’s envoys in Washington and London solicited all possible assistance, in particular air and material support for their ground forces. In March 1942, T. V. Soong, the acting Minister of Foreign Affairs of the Kuomintang, met with the Prime Minister of the Polish Government-in-Exile, General Władysław Sikorski in Washington DC. Sikorski proposed to send two Polish bomber squadrons and a group of glider experts to the Sino-Japanese front, which would increase the transport capacity of the Allied aircraft maintaining the air bridge between India and the Chinese province of Yunnan. Despite the enthusiasm of the Chinese side, which was striving to sign a Polish-Sino-American treaty on this matter, Sikorski’s concept turned out to be impossible. This article presents the course of the talks between the Polish and the Chinese and discusses the main reasons why Polish-Chinese cooperation in the field of aviation did not take place.

DE

Anfang 1942 war die Lage für die Kuomintang-Truppen, die seit 1937 gegen die Japaner kämpften, äußerst schwierig. Die japanische Invasion Birmas hatte die Chinesen von den amerikanischen und britischen Lieferungen, die über die so genannte Burma Road transportiert wurden, abgeschnitten. Die Gesandten von Chang Kai-shek baten in Washington und London um jede mögliche Hilfe, insbesondere um Luft- und Materialunterstützung für ihre Bodentruppen. Im März 1942 fand in der VS-Hauptstadt ein Treffen zwischen dem amtierenden Kuomintag-Außenminister T. V. Soong mit dem Premierminister der polnischen Exilregierung, General Władysław Sikorski statt. Sikorski schlug den Chinesen vor, zwei polnische Bomberstaffeln und eine Gruppe von Segelflugexperten an die chinesisch-japanische Front zu entsenden, um die Transportkapazitäten der alliierten Flugzeuge zu verbessern, die eine Luftbrücke zwischen Indien und der chinesischen Provinz Yunnan unterhielten. Trotz der Begeisterung auf chinesischer Seite, die ein polnisch-chinesisch-amerikanisches Abkommen anstrebte, erwies sich Sikorskis Konzept als undurchführbar. Der Aufsatz skizziert den Verlauf der Gespräche zwischen Polen und China und die Hauptgründe, des Nichtzustandekommens der polnisch-chinesische Zusammenarbeit in der Luftfahrt.

PL

W początkach 1942 r. sytuacja walczących z Japończykami od 1937 r. wojsk Kuomintangu była niezwykle trudna. Japońskie uderzenie na Birmę odcięło Chińczyków od amerykańskich i brytyjskich dostaw realizowanych tzw. Drogą Birmańską. Wysłannicy Chang Kai-sheka w Waszyngtonie i Londynie zabiegali o każdą możliwą pomoc, w tym zwłaszcza o wsparcie lotnicze i materiałowe dla swoich sił lądowych. W marcu 1942 r. w stolicy USA doszło do spotkania pełniącego obowiązki ministra spraw zagranicznych Kuomintagu T. V. Soonga z premierem Rządu RP na uchodźstwie gen. Władysławem Sikorskim. Sikorski zaproponował Chińczykom wysłanie na front chińsko-japoński dwóch polskich dywizjonów bombowych oraz grupy ekspertów szybowcowych, którzy mieli zwiększyć możliwości transportowe alianckich samolotów utrzymujących most powietrzny między Indiami a chińską prowincją Yunnan. Mimo entuzjazmu ze strony chińskiej, która dążyła do podpisania polsko-chińsko-amerykańskiego układu w tej sprawie, koncepcja Sikorskiego okazała się niewykonalna. Artykuł przedstawia przebieg rozmów między Polakami i Chińczykami oraz główne powody, dla których polsko-chińska współpraca w zakresie lotnictwa nie doszła do skutku.

Keywords

PL

Polskie dywizjony bombowe; Władysław Sikorski; T. V. Soong; Lend Lease; Chiny; Birma

EN

Polish bomber squadrons; Władysław Sikorski; T. V. Soong; Lend Lease; China; Burma

DE

Polnische Bombengeschwader; Władysław Sikorski; T.V. Soong; Lend Lease; China; Birma

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2022
• Volume: XXIII (LXXIV)
• Issue: 2 (280)
• Pages: 106-125

Dates

published

2022

Contributors

author

Krzysztof Marchlewicz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000286409039

References

• „Awiacja i dyplomacja. Bogdan J. Kwieciński 1895–1981.” Muzeumlotnictwa.pl. Dostęp lipiec 15, 2022. http://www.bjk.muzeumlotnictwa.pl/biografia.html.
• Biełaszko, Mirosław. „Nie dam się złamać.” Nasz Dziennik, maj 12–13, 2007. „Z dyplomacji.” Rzeczpospolita Polska, marzec 28, 1943.
• Divine, Michael J. „Wells, Sumner (14 October 1892 – 24 September 1961).” W American National Biography. T. 23. New York: Oxford University Press, 1999. https:// doi.org/10.1093/anb/9780198606697.article.0600696.
• Huang, Guiyou, red. Asian American Autobiographers. A Bio-Biliographical Critical Sourcebook. Westport, CT – London: Greenwood Press, 2001.
• Kalinowski, Franciszek. Lotnictwo polskie w Wielkiej Brytanii 1940–1945. Paryż: Instytut Literacki, 1969.
• Korczyk, Henryk. „Rajchman Ludwik Witold.” Polski Słownik Biograficzny 30 (1987): 464–468.
• Król, Wacław. Zarys działań polskiego lotnictwa w Wielkiej Brytanii 1940–1945. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
• Michowicz, Waldemar, red. Historia dyplomacji polskiej. T. 5, 1939–1945. Warszawa: PWN, 1999.
• Niestrawski, Mariusz. „Ujejski Stanisław.” Infolotnicze.pl. Dostęp lipiec 15, 2022. https://www.infolotnicze.pl/2013/08/06/stanislaw-ujejski/.
• Nowak, Joanna. „Edward Bernard Raczyński.” Muzeum Pałac w Rogalinie. Dostęp lipiec 15, 2022. https://rogalin.mnp.art.pl/strona/encyklopedia-ludzie-wlascicielee-b-raczynski-biogram.
• „Oscar S. Cox Papers.” Franklin D. Roosevelt Presidential Library & Muzeum. Dostęp lipiec 15, 2022. http://www.fdrlibrary.marist.edu/archives/collections/franklin/index.php?p=collections/findingaid&id=456.
• Piber, Andrzej. „Poniński Alfred Emeryk.” Polski Słownik Biograficzny 27 (1983): 518–520.
• Polit, Jakub. Gorzki triumf. Wojna chińsko-japońska 1937–1945. Kraków: Avalon, 2013.
• Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej. T. 2, Kampanie na obczyźnie. Cz. 1. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1959 i cz. 2, Londyn: Instytut Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego, 1975.
• Raczyński, Edward. „Druga podróż (marzec 1942).” W Józef Lipski, Edward Raczyński i Stanisław Stroński, Trzy podróże gen. Sikorskiego do Ameryki, 9–15. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1949.
• Raczyński, Edward. W sojuszniczym Londynie. Dziennik ambasadora Edwarda Raczyńskiego 1939–1945. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1997. Wyd. 3.
• „Robert A. Lovett. Harry Truman Administration.” Office of the Secretary of Defense. Dostęp lipiec 15, 2022. https://history.defense.gov/Multimedia/Biographies/Article-View/Article/571267/robert-a-lovett/.
• Rydłowski, Konrad. „Bohdan Kleczyński.” Niebieskaeskadra.pl. Dostęp lipiec 15, 2022. https://niebieskaeskadra.pl/PDFAirmen.php?id=509.
• Smoliński, Józef. „Ochotnicy Polonii amerykańskiej podczas wojen światowych – problemy i niepowodzenia.” Echa Przeszłości 9 (2008): 197–207.
• Tai-chun, Kuo, i Lin Hsiao-ting. T. V. Soong in Modern Chinese History. A Look at His Role in Sino-American Relations in World War II. Stanford: Hoover Institution Press, 2006.
• Terlecki, Olgierd. Generał Sikorski. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981.
• „Tse-ven Paul Soong (1984–1971).” Oxford Reference. Dostęp lipiec 15, 2022. https:// www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803100518617.
• Tuchman, Barbara W. Stilwell and the American Experience in China, 1911–1945. New York: Macmillan, 1971.
• Urbanowicz, Witold. Ogień nad Chinami. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1963.
• Urbanowicz, Witold. Świt zwycięstwa. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1971.
• Wapiński, Roman. „Józef Hieronim Retinger.” Polski Słownik Biograficzny 31 (1988– 1989): 148–152.
• Wolf, Thomas P. „McCloy, John Jay, Jr.” W American National Biography. T. 23. New York: Oxford University Press, 1999. https://doi.org/10.1093/anb/9780198606697. article.0700189.
• „V. K. Wellington Koo.” Columbia.edu. Dostęp lipiec 15, 2022. http://c250.columbia. edu/c250_celebrates/remarkable_columbians/v_k_wellington_koo.html.
• Zgórniak, Marian, red. Protokoły posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. T. 4, Grudzień 1941 – Sierpień 1942. Kraków: Wydawnictwo Secesja, 1998.
• Zmyślony, Wojciech. „Witold Urbanowicz.” Polishairforce.pl. Dostęp lipiec 15, 2022. https://www.polishairforce.pl/urbanowicz.html.

Identifiers

DOI

10.32089/WBH.PHW.2022.2(280).0005

Biblioteka Nauki

2089549