O „książkoróbstwie” – poglądy Andrzeja Tomaszewskiego na temat typografii i projektowania książek

• Authors: Katarzyna Janik

Title variants

EN

On the ‘Bookcraft’ – Andrzej Tomaszewski’s view on typography and book design

Abstracts

EN

Andrzej Tomaszewski is a typographer, pressman, and editor. Over the years, he has designed the artwork of more than 260 books and magazines and is currently regarded one of the major authority figures in the field of typography in Poland. Tomaszewski is also the author of many publications on the subject of practical and theoretical aspects of book design. His definition of “typography” is the one (that has been) most often referred to in Polish specialist literature. In 2015, as the commissioner of the contest named “Konkurs PTWK Najpiękniejsza Książka Roku”, he created and systematised the grading criteria for the entres. Biographical research on careers of some eminent typographers constitues a significant part of bibliology studies. It allows the reader to detect complex aspects of designing publications that would be both functional and beautiful. The aim of this article is to introduce and discuss Tomaszewski’s outlook on defining the meaning of “typography,” typographer’s role, book design, and the concept of a beautiful book.

PL

Andrzej Tomaszewski jest typografem, poligrafem i redaktorem. Jego dorobek zawodowy jest godny podziwu, a sam A. Tomaszewski, który zaprojektował szatę graficzną dla ponad 260 książek i czasopism, uważany jest za jednego z najważniejszych autorytetów z zakresu typografii w Polsce. Projektant jest również autorem wielu publikacji na temat praktycznych i teoretycznych aspektów projektowania książki. Opracowana przez niego definicja typografii jest jedną z najczęściej przywoływanych w polskiej literaturze fachowej. W 2015 roku, jako Komisarz Konkursu PTWK Najpiękniejsza Książka Roku, uporządkował i przygotował kryteria oceny publikacji biorących udział w konkursie. Badania biograficzne na temat wybitnych typografów są ważną częścią badań bibliologicznych. Pozwalają na ukazanie złożonych kwestii projektowania pięknych i funkcjonalnych publikacji. Artykuł ma na celu przedstawienie i omówienia poglądów A. Tomaszewskiego na temat definiowania typografii, zadań typografa, projektowania książki oraz koncepcji pięknej książki.

Keywords

PL

Andrzej Tomaszewski; typograf; typografia; projektowanie książki; kryteria oceny projektu książki; koncepcja pięknej książki

EN

Andrzej Tomaszewski; typographer; typography; book design; grading criteria for the book’s layout; concept of a beautiful book

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2021
• Volume: 15
• Issue: 1
• Pages: 131-150

Dates

published

2021

Contributors

author

Katarzyna Janik

• Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska

• https://orcid.org/0000000201178922

References

• Bierkowski T., Metodyka projektowania książki. Czas na zmiany, [w:] W poszukiwaniu odpowiedniej formy: rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką, pod red. M. Komzy, E. Jabłońskiej-Stefanowicz, E. Repucho, Wrocław 2012, s. 139-146.
• Chamera-Nowak A., Roman i Andrzej Tomaszewscy w niewoli książek, [w:] W poszukiwaniu odpowiedniej formy: rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką, pod red. M. Komzy, E. Jabłońskiej-Stefanowicz, E. Repucho, Wrocław 2012, s. 217-232.
• Kaczorowski W., (Podwójne) życie książkoroba. [w:] Bibliothemata 2. Wystawa typografii Andrzeja Tomaszewskiego. Z okazji 70-lecia urodzin i 50-lecia twórczej pracy wśród książek, Wrocław 2018, [b.s.].
• Kontrgambit Falkbeera, scen. R. Chwałowski, reż. A. Białachowski, zdj. P. Dylik i L. Wesołowski, muz. Ł. Dziedzic, występują: S. Szczypka i A. Tomaszewski, Warszawa 2009, Muuwi Studio Filmowe.
• Mrowczyk J., Niewielki słownik typograficzny, 2008.
• Repucho E., Bierkowski T., Typografia dla humanistów, Warszawa 2018.
• Repucho E., Od sztuki pięknego składu do narzędzia komunikacji wizualnej. Przemiany pojęcia typografii na przestrzeni XX i początków XXI, „Acta Poligraphica” 2016, vol. 8, s. 85-97.
• Repucho E., Typografia w przestrzeni cyfrowej jako przedmiot badań bibliologicznych, „Acta Poligraphica” 2016, vol. 7, s. 37-48.
• Repucho E., Typografia kompletna. Kultura książki w twórczości Leona Urbańskiego, Wrocław 2016, s. 7.
• Repucho E., Typografia książki współczesnej XX/XXI wieku w perspektywie bibliologicznej – cel i przedmiot badań oraz metody i problemy badawcze, [w:] Typohistorie. Wywiady i artykuły o typografii i projektowaniu pisma, Wrocław 2019, s. 135-146.
• …jesteś kwitnącą grą rozumu, jesteś ruchem króla szachowego myślenia – wywiad przeprowadzony przez M. Pest, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie” 2013, nr 2(5), s. 117-133.
• Rozmowa z Andrzejem T. Spotkanie drugie, oprac. R. Świątek, [online] http://rafal.towarzysze.com/rozmowa-z-andrzejem-t-2/ [dostęp 03.05.2020].
• Rozmowa z Andrzejem T. Spotkanie trzecie, ostatnie, wywiad przeprowadzony przez R. Świątka, [online] http://rafal.towarzysze.com/rozmowa-z-andrzejem-t-3/ [dostęp 03.05.2020].
• Socha K., Publikacje dotyczące typografii wydane w języku polskim na początku XXI wieku – przegląd subiektywny, „Acta Poligraphica” 2013, vol. 2, s. 49-75.
• Świadomość projektanta – wywiad przeprowadzony przez B. Bartecką, [w:] Typohistorie. Wywiady i artykuły o typografii i projektowaniu pisma, Wrocław 2019, s. 21-31.
• Szczypka S., Wstęp [w:] A. Tomaszewski, Szelest kart. Bibliografia sentymentalna, Warszawa 2011, s. 5.
• Tomaszewski A., Circulum vitae, [w:] Bibliothemata 3. Typografia Andrzeja Tomaszewskiego, Warszawa 2019, s. 7-9.
• Tomaszewski A., Architektura książki, Warszawa 2018.
• Tomaszewski A., Dopisek do przypisów alias notek, Warszawa 2008.
• Tomaszewski A., Książka artystyczna a typografia [w:] W poszukiwaniu odpowiedniej formy: rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką, pod red.
• M. Komzy, E. Jabłońskiej-Stefanowicz, E. Repucho, Wrocław 2012.
• Tomaszewski A., Konkurs z tradycją, „Wydawca” 2015, nr 2-5, s. 3-4.
• Tomaszewski A., Leksykon pism drukarskich, Warszawa 1996.
• Tomaszewski A., Pismo drukarskie, Wrocław 1989.
• Tomaszewski A, Tożsamość książki wykład w ramach BachoTeX 2012 04.05.2012 [online] https://www.youtube.com/watch?v=7fJBoNhikXU [dostęp 01.08.2020].
• Tomaszewski A., Typografia, [w:] Encyklopedia książki. T. 2, K-Z, pod red. A. Żbikowskiej-Migoń, M. Skalskiej-Zlat, Wrocław 2017, s. 591.
• Tomaszewski A., Zapiski książkoroba, Warszawa 2006.

Identifiers

DOI

10.33077/uw.25448730.zbkh.2021.657

Biblioteka Nauki

1195918