Kwestia opiekuńcza w agendzie polityki senioralnej w Polsce

• Authors: Rafał Bakalarczyk

Title variants

EN

The Long-Term Care Issue in the Agenda of the Policy for Senior Citizens in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest współczesnej agendzie polityki senioralnej w Polsce w kontekście zagadnień związanych z opieką długoterminową i usługami opiekuńczymi wobec osób starszych. W pierwszej części definiowane są zasadnicze pojęcia jak „agenda”, „polityka senioralna” czy rozumienie „kwestii opiekuńczej”. W następnej części dokonano przeglądu dokumentów różnych podmiotów publicznych w zakresie działań na rzecz osób starszych pod kątem tego, czy i jak obecne są w nich zagadnienia związane z opieką. Na tej podstawie rekonstruowana jest agenda polityki senioralnej w aspekcie opiekuńczym. Najpierw omawiane są dokumenty i programy rządowe, a następnie działalność innych podmiotów, jak Rzecznik Praw Obywatelskich, Najwyższa Izba Kontroli czy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Artykuł wieńczą wnioski.

EN

The article is about the contemporary agenda of the policy for senior citizens in Poland, concerning especially the long-term care issue. In the first part, there are key concepts of the article defined, such as “agenda in the public policy”, “policy for senior citizens” and long-term care issue”. In the second part, there are several policy documents and programmes for the aged examined, which provides the overview of the current elderly and long-term policy and its agenda. The analysis includes the governmental documents and programmes, as well as the activity (concerning long-term care for the elderly) of some other central institutions such as the Ombudsman and Supreme Audit Office and Office of Competition and Consumer Protection. The article ends with the conclusions. 

Keywords

PL

opieka długoterminowa; osoby starsze; niesamodzielność; agenda polityki społecznej; starzejące się społeczeństwo; polityka senioralna; opieka 75; Rzecznik Praw Obywatelskich; Program ASOS; Program Senior-Wigor

EN

long term care; senior citizens; elderly; policy agenda; elderly care; long term care; senior citizens; elderly; policy agenda; elderly care

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: Studia z Polityki Publicznej
• Year: 2017
• Volume: 4
• Issue: 4(16)
• Pages: 57-85

Dates

published

2017-10-02

Contributors

author

Rafał Bakalarczyk

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych

References

• „Chcemy całego życia” – petycja dotycząca godzenia pracy z pobieraniem świadczeń opiekuńczych, https://chcemycalegozycia.pl/nasza-petycja-ruszyla/
• „Dom to praca” – kampania dotycząca godzenia pracy z pobieraniem świadczeń opiekuńczych, https://domtopraca.pl/zmien-prawo-pozwol-opiekunom-dorabiac/
• Bakalarczyk R., Polityka wsparcia rodzin z osobami niepełnosprawnymi. W cieniu wyroków Trybunału Konstytucyjnego RP i protestów społecznych, „Studia z Polityki Publicznej” 2015, nr 1 (5). Bezpieczny i aktywny senior, http://senior.gov.pl/bezpieczny_i_aktywny_senior/strona/76
• Birkland T., Agenda Setting in Public Policy, w: Handbook of Public Policy Analysis. Theory, Politics and Methods, red. F. Fischer, G. J. Miller, M. S. Sydney, CRS Press 2007, za: A. Zybała, Polityki publiczne. Doświadczenia w tworzeniu i wykonaniu programów publicznych w Polsce i w innych krajach, KSAP, Warszawa 2012.
• Błędowski P., Zaspokojenie potrzeb opiekuńczych osób starszych, w: Strategie działania w starzejącym się społeczeństwie. Tezy i rekomendacje. Raport RPO, red. B. Szatur-Jaworska, Warszawa 2012.
• Eurofound, Working and Caring: Reconciliation Measures in Times of Demographic Change, październik 2015.
• Furmańska-Maruszczak A., Systemy wspierania aktywności zawodowej rodziny opiekunów osób starszych, „Polityka Społeczna” 2015, nr 7.
• Kraft M. E., Furlong S. R., Public Policy, Politics, Analysys, and Alternatives, CQPress, 2017.
• Kraus M., Czypionka T., Riede M., Mot I. E.,Willeme P., How European Nations Care for Their Elderly? A New Typology of Long-Term Care Systems, 2011.
• Łuczak P., Opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych w Polsce i ich aktywność zawodowa, „Polityka Społeczna” 2017, nr 8.
• Marska-Dzioba N., Świadczenia dla opiekunów w krajach Unii Europejskiej, „Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka ZUS” 2015, nr 2 (125).
• MRPiPS, Sprawozdanie z realizacji Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020 – rok 2015, Warszawa 2016.
• Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli „Opieka nad osobami chorymi na chorobę Alzheimera oraz wsparcie dla ich rodzin”, Warszawa, kwiecień 2017.
• Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli „Opieka nad osobami starszymi w dziennych domach pomocy”, maj 2017.
• Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli „Świadczenie pomocy osobom starszym przez gminy i powiaty”, Warszawa, luty 2016. Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania zakładów opiekuńczo-leczniczych, marzec 2010.
• Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli kierowania osób do domów pomocy społecznej i finansowania ich pobytu przez organy samorządu terytorialnego, marzec 2010.
• Opieka długoterminowa w Polsce. Opis. Diagnoza, rekomendacje, red. M. Augustyn, Warszawa 2009.
• Perek-Białas J., Tradycyjne i uzupełniające podejścia do ewaluacji efektów polityki senioralnej, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2016, nr 34 (3).
• Ranci C., Pavolini E., Institutional Change in Long-term Care: Actors, Mechanisms and Impacts, w: Reforms in Long-term Care Policies in Europe Investigating Institutional Change and Social Impacts, red. C. Ranci, W. Pavolini, Springer, New York 2013.
• Rzecznik Praw Obywatelskich, Prawa mieszkańców domów pomocy społecznej. Jak wspólnie zadbać o godne życie osób starszych, chorych i z niepełnosprawnościami? Raport z działalności RPO krajowego mechanizmu prewencji tortur, Warszawa 2017.
• Rzecznik Praw Obywatelskich, Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa, 24 czerwca 2013.
• Stan przestrzegania praw osób starszych. Analiza i rekomendacje działań, Raport RPO, red. B. Szatur-Jaworska, Warszawa 2008.
• Stypińska J., Perek-Białas J., Working Carers in Poland – Successful Strategies of Reconciliation of Work and Care of an Adult, “Antropological Notebooks” 2014, Vol. 20.
• Sytuacja osób chorych na chorobę Alzheimera, red. A. Szczudlik, Warszawa, maj 2014.
• Sytuacja wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania. Przegląd sytuacji, propozycja modelu, red. P. Błędowski, B. Szatur-Jaworska, Raport RPO, Warszawa 2016.
• Szatur-Jaworska B., Polityka senioralna w Polsce – analiza agendy, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2015, nr 30.
• Szatur-Jaworska B., Polska polityka społeczna wobec starzenia się ludności w latach 1971–2013, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2016.
• Szlązak M., Piłat A., Sarata J., Opiekunowie rodzinni osób starszych – problemy, potrzeby, wyzwania dla polityki społecznej. Raport z badania, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, Kraków 2015.
• Topolewska M., Mało chętnych na dotację z programu „Opieka 75+”, „Dziennik Gazeta Prawna”, 1 lutego 2018.
• Trafiałek E., Inowacyjna polityka senioralna, między ageizmem, bezpieczeństwem socjalnym i active ageing, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016.
• Uchwała nr 157 Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2016 r. zmieniająca uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Senior-WIGOR” na lata 2015–2020.
• Uchwała nr 237 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020.
• Uchwała nr 238 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020.
• Uchwała nr 34 Rady Ministrów z dnia 17 marca 2015 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Senior-WIGOR” na lata 2015–2020.
• UOKiK, Domy opieki. Badanie wzorców umownych stosowanych w placówkach świadczących usługi w zakresie zapewnienia opieki osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, Warszawa 2014.
• Woźnicki J., Nowa dyscyplina – „nauki o polityce publicznej” usytuowana w dziedzinie nauk społecznych, „Nauka” 2012, nr 1.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt K 27/13. Uzasadnienie, http://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/
• Zybała A., Polityki publiczne. Doświadczenia w tworzeniu i wykonaniu programów publicznych w Polsce i w innych krajach, KSAP, Warszawa 2012.

Identifiers

DOI

10.33119/KSzPP.2017.4.3