Zmiany polityki publicznej jako efekt paniki moralnej wokół przypadków pedofilii wśród duchownych w Polsce

• Authors: Monika Strupiechowska

Title variants

EN

Changes in public policy as a result of the moral panic around the paedophilia cases among the Polish clergy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje wyniki analizy polskiego dyskursu medialnego dotyczącego problemu pedofilii wśród duchownych w latach 2013-2019. Szczególny nacisk położono na składowe procesu określanego w naukach społecznych jako panika moralna. W badaniu zastosowano metodę krytycznej analizy dyskursu medialnego i analizę danych zastanych, w tym polityki władz. Omówiono działania interesariuszy zjawiska pedofilii, a także dynamikę działań, które podjęli w obrębie określonych obszarów polityki publicznej. Wyniki badania pozwalają stwierdzić, że w ciągu sześciu lat nastąpiły znaczące przemiany dyskursu - z początkowego wygaszania zainteresowania w merytoryczną walkę o zmiany na poziomie prawnym i instytucjonalnym. W badaniu zaobserwowano wpływ elit symbolicznych na postępujące zmiany percepcji zjawiska. Zauważono także i zbadano dyskursywne praktyki oddalania problemu, poprzez tworzenie nowego wroga w postaci środowisk mniejszości seksualnych.

EN

The article presents the results of the analysis of the Polish media discourse on the problem of paedophilia cases and paedophilic acts among the clergy in the years 2013-2019. A particular emphasis in the analysis was placed on the events and components of the process known in social sciences as the moral panic. The study used the method of critical analysis of media discourse (the analysis covered portals known as right-wing, left-wing and liberal) along with the analysis of the existing data. The results of the study show that in Polish society there is a discursive overcoming of the topic of paedophilia and openness to the debate around ways to solve the problem, also on the side of church institutions. Over the past six years, there has been a significant transformation of public discourse on the subject of paedophilia cases of the clergy and postulated ways of solving the problem. The study observed the impact of the symbolic elites - politicians, journalists, members of organizations and people of culture on progressive changes at the level of perception of the phenomenon. During the analysis there was also noticed the process of creating a new enemy in the form of a sexual minority environment and the sexualization of children, which, in the opinion of the examined environments, is expected to increase the scale of paedophilia.

Keywords

PL

panika moralna; analiza dyskursu; pedofilia; polityka publiczna; dyskurs medialny

EN

moral panic; discourse analysis; paedophilia; public policy; media discourse; moral panic; discourse analysis; paedophilia; public policy; media discourse

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: Studia z Polityki Publicznej
• Year: 2020
• Volume: 7
• Issue: 3(27)
• Pages: 65-82

Dates

published

2020-10-28

Contributors

author

Monika Strupiechowska

• Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii

• https://orcid.org/0000-0002-0732-1152

References

• Aksamit, B. (2018). Sekret Świętej Brygidy. Dlaczego Kościół przez lata pozwalał księdzu Jankowskiemu wykorzystywać dzieci?. Gazeta Wyborcza, Duży Format, 3.12.2018, http://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,24228640,sekret-swietej-brygidy-dlaczego-kosciol-pozwalal-ksiedzu-jankowskiemu.html (dostęp: 22.10.2019).
• Augustyn, E. (2019). Proces. Tygodnik Powszechny, 30.09.2019, https://www.tygodnikpowszechny.pl/proces-160535 (dostęp: 22.10.2019).
• Bekkers, V., Fenger, M., Scholten, P. (2017). Public Policy in Action: Perspectives on Public Policy Process. Cheltenham, UK: Edward Elgar.
• Ben-Yehuda, N., Goode, E. (2009). Moral Panics: The Social Construction of Deviance. Oxford: Wiley-Blackwell.
• Bujara, M., Froń, M. (2001). Nic złego. Gazeta Wyborcza, 129, 4.06.2001: 22.
• CBOS (Centrum Badania Opinii Społecznej) (2013). O problemach Kościoła w Polsce, BS/145/2013, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_145_13.pdf (dostęp: 22.10.2019).
• Cochran, C.L., Malone, E.F. (2014). Public Policy: Perspectives and Choices. Boulder, CO: Lynner Rienner.
• COD (Centrum Ochrony Dziecka) (2018). Diecezjalni delegaci, Centrum Ochrony Dziecka, https://cod.ignatianum.edu.pl/pomoc/delegaci-diecezjalni.html (dostęp: 22.10.2019).
• Cohen, S. (2002). Folk Devils and Moral Panics: The Creation of Mods and Rockers, 3rd edition. New York: Routledge Press.
• Czyżewski, M., Dunin, K., Piotrowski, A., Cudze problemy - o ważności tego co nieważne. Warszawa: OBS.
• Dearing, J.W. Rogers, E.M. (1996). Agenda-Setting. London: SAGE.
• Deon (2013). Nie znamy skali pedofilii w Kościele w Polsce. Deon.pl, https://deon.pl/kosciol/nieznamy-skali-pedofilii-w-kosciele-w-polsce,226227 (dostęp: 22.10.2019).
• Deon (2019). Prymas Polak przeprasza po obejrzeniu filmu Tomasza Sekielskiego. "Budzi ból i wstyd". Deon.pl, 11.05.2019, https://deon.pl/kosciol/prymas-polak-przeprasza-po-obejrzeniu-filmu-tomasza-sekielskiego-budzi-bol-i-wstyd,518415 (dostęp: 22.10.2019).
• Dudała, J. (2013). Pedofile. Ilu wśród nich to geje, a ilu to księża?, Gość.pl, 30.04.2013, http://gosc.pl/doc/1539006.Pedofile-Ilu-wsrod-nich-to-geje-a-ilu-to-ksieza (dostęp: 22.10.2019).
• Durkheim, E. (2000). Zasady metody socjologicznej. Warszawa: WN PWN.
• Dzierżanowski, M. (2014). Test dla państwa i Kościoła. Wprost.pl, https://www.wprost.pl/blogi/marcin-dzierzanowski/8003229/test-dla-panstwa-i-kosciola.html (dostęp: 22.10.2019).
• Fakt (2013). Seksafera w Kościele. Abp Michalik o pedofilii duchownych: Rodzice też winni. Fakt.pl, 08.11.2013, http://www.fakt.pl/abp-michalik-o-pedofilii-duchownych,artykuly,422445,1.html (dostęp: 22.10.2019).
• FNLS (Fundacja "Nie lękajcie się") (2019). Konferencja prasowa w sprawie powołania Komisji Prawdy i Zadośćuczynienia. Fundacja "Nie lękajcie się", 20.05.2019, http://nielekajciesie. org.pl/2019/05/20/konferencja-w-sprawie-powolania-komisji-prawdy-i-zadoscuczynienia/ (dostęp: 2.06.2019).
• Goc, A. (2018). Pytajcie biskupów. Tygodnik Powszechny, 10.09.2018, https://www.tygodnikpowszechny.pl/pytajcie-biskupow-155069 (dostęp: 22.10.2019).
• Goczał, B. (2019). Reakcja Kościoła na film braci Sekielskich pokazuje strach i oderwanie od rzeczywistości (opinie), 20.05.2019, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/tylko-nie-mow-nikomu-film-reakcja-prymasa-i-arcybiskupow-to-obraz-ludzi-wystraszonych-i-oderwanych-od-rzeczywistosci (dostęp: 22.10.2019).
• Gruca, R. (2019). Hipokryzja. Pedofilia wśród księży i układ, który ją kryje. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
• Hall, S., Critcher, C., Jefferson, T., Clarke, J., Roberts, B. (1978). Policing the Crisis: Mugging, the State, and Law and Order. London: Macmillan Press.
• Hawdon, J.E. (2001). The role of presidential rhetoric in the creation of a moral panic: Reagan, Bush, and the War on Drugs. Deviant Behavior, 22: 419-445.
• Hill, M., Hupe, P. (2006). The Three Action Levels of Governance: Re-Framing the Policy Process beyond the Stages Model, w: B.G. Peters, J. Pierre (eds.), Handbook of Public Policy. Thousand Oaks: Sage Publications (13-30).
• KEK (Kongregacja ds. Edukacji Katolickiej) (2005). Instrukcja Kongregacji Edukacji Katolickiej nt. kryteriów rozeznawania powołania u osób z tendencjami homoseksualnymi ubiegających się o przyjęcie do seminarium i dopuszczenie do święceń, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kedukacji/instrukcja_homos_04112005.html (dostęp: 22.10.2019).
• KEP (Konferencja Episkopatu Polski) (2013). "Bądźmy wrażliwi na bezpieczeństwo dzieci i młodzieży" - Stanowisko Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony dzieci i młodzieży. Episkopat.pl, 09.10.2013, https://episkopat.pl/badzmy-wrazliwi-na-bezpieczenstwo-dzieci-i-mlodziezy-stanowisko-konferencji-episkopatu-polski-w-sprawie-ochrony-dzieci-i-mlodziezy/ (dostęp: 22.10.2019).
• KEP (Konferencja Episkopatu Polski) (2019). Biskupi podjęli decyzję o powołaniu fundacji wspierającej budowanie skutecznego systemu pomocy dla skrzywdzonych oraz prewencji w Kościele, 9.10.2019, https://episkopat.pl/biskupi-powolali-fundacje-wspierajaca-budowanie-skutecznego-systemu-pomocy-dla-skrzywdzonych-oraz-prewencji-w-kosciele/ (dostęp: 22.10.2019).
• KMP (Kościelna mapa pedofilii) (2018). Kościelna mapa pedofilii, Google Maps, https://www. google.com/maps/d/u/0/viewer?mid=1TI2LZ3--yGVVWd5Juu0wBi9yZPxKAXNfAlll-52.23611604436553%2C20.999668321634886lz=14 (dostęp: 2.06.2019).
• Kopińska, J. (2014). Czy Bóg wybaczy siostrze Bernadetcie?, Gazeta Wyborcza, Duży Format, 10.04.2014, http://wyborcza.pl/duzyformat/1,137741,15767379.html (dostęp: 22.10.2019).
• Lemert, E. (1967). Human Deviance, Social Problems and Social Control. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
• Łucka, I., Dziemian, A. (2014). Pedofilia - przegląd literatury, ilustracja kazuistyczna, dylematy. Psychiatria Polska, 48: 121-134.
• Matczak, M. (2019). Od zaostrzania kar nie ubędzie pedofilów. Tygodnik Powszechny, 20.05.2019, https://www.tygodnikpowszechny.pl/od-zaostrzenia-kar-nie-ubedzie-pedofilow-158883 (dostęp: 22.10.2019).
• Mooey, C.Z. (1999). The politics of morality policy: Symposium editor's introduction. Policy Studies Journal, 27. 675-680.
• Niedziela (2019). Duchowni to 0,3 proc. skazanych za wykorzystywanie seksualne małoletnich, 15.03.2019, https.//www.niedziela.pl/artykul/41463/Duchowni-to-03-proc-skazanych-za (dostęp. 22.10.2019).
• Niesłuchowska, A. (2013). Abp Mieczysław Mokrzycki: to bezceremonialny atak na kapłanów. WP.pl, 22.11.2013, http.//wiadomosci.wp.pl/kat,50352, title,Abp-Mieczyslaw-Mokrzycki-to-bezceremonialny-atak-na-kaplanow,wid,16193230, wiadomosc.html (22.10.2019).
• Przeciszewski, M., Studnicki, P. (2019). Kościół w Polsce w ochronie dzieci i młodzieży przed przestępstwami wykorzystania seksualnego [analiza]. Centrum Ochrony Dziecka, https.//cod.ignatianum.edu.pl/component/content/article/11-komentarze/107-ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82-w-polsce-w-ochronie-dzieci-i-m%C5%82odzie%C5%BCy-przed-przest%C4%99pstwami-wykorzystania-seksualnego-analiza.html?Itemid=109 (dostęp. 22.10.2019).
• Przeciszewski, M., Zając, M. (2019). Prymas dla KAI, http.//prymaspolski.pl/prymas-dla-kai-2/ (dostęp. 22.10.2019).
• Sekielski, T. (2019). Tylko nie mów nikomu | dokument Tomasza Sekielskiego, Youtube.com, 11.05.2019, https.//www.youtube.com/watch?v=BrUvQ3W3nV4 (dostęp. 22.10.2019).
• Siedlecka, E. (2019). Żeby ścigać pedofilów (także w Kościele), nie trzeba zaostrzać prawa. Polityka, 13.05.2019, https.//www.tygodnikpowszechny.pl/od-zaostrzenia-kar-nie-ubedzie-pedofilow-158883 (dostęp. 22.10.2019).
• Stasik, E. (2016). Benedykt XVI skarży się na "brud" w Kościele katolickim. Deutsche Welle, 8.09.2016, https.//www.dw.com/pl/benedykt-xvi-skar%C5%BCy-si%C4%99-na-brud-w-ko%C5%9Bciele-katolickim/a-19536360 (dostęp. 22.10.2019).
• TK (Trybunał Konstytucyjny) (2020). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 lipca 2020 r., https.//isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20200000647/O/M20200647.pdf (dostęp. 10.08.2020).
• UST (2019a). Projekt ustawy o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, wobec małoletniego poniżej lat 15. Sejm.gov.pl, http.//orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/Projekty/8-020-1396-2019/$file/8-020-1396-2019.pdf (dostęp. 22.10.2019).
• UST (2019b). Projekt ustawy projekt o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Sejm.gov.pl, http.//orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/996CE307123D03FEC12583FA0069E8F2/%24File/3451.pdf (dostęp. 22.10.2019).
• UST (2019c). Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny. Sejm.gov.pl, http.//orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/4094EBA51C8F3D31C1258455004AC1BF/%24File/3751.pdf (dostęp. 22.10.2019).
• Woźnicki, Ł. (2019). Walka z pedofilią to tylko pretekst: PiS przepycha przez Sejm drakońskie zmiany w kodeksie karnym. Wyborcza.pl, 15.05.2019, https.//wyborcza.pl/7,75398,24788729, walka-z-pedofilia-to-tylko-pretekst-pis-przepycha-przez-sejm.html (dostęp. 22.10.2019).
• Wójcik, K. (2014). Ksiądz po wyroku. Tygodnik Powszechny, 25.07.2014, https.//www.tygodnikpowszechny.pl/ksiadz-po-wyroku-23638 (dostęp. 22.10.2019).
• Wprost (2013). Biskup o pedofilii: atakuje się księży, bo nie są donosicielami..., Wprost.pl, 1.11.2013, https://www.wprost.pl/423381/biskup-o-pedofilii-atakuje-sie-ksiezy-bo-nie-sa-donosicielami.html (dostęp: 22.10.2019).
• Wprost (2013a). Pedofilia? Kościół oskarża media, Wprost.pl, 9.10.2013, https://www.wprost.pl/kraj/420093/pedofilia-episkopat-oskarza-media.html (dostęp: 22.10.2019).
• Wysocka, S. (2007). Abp Dziwisz ukrywał pedofilskie skandale w Kościele?. Wp.pl, 22.02.2007, https://wiadomosci.wp.pl/abp-dziwisz-ukrywal-pedofilskie-skandale-w-kosciele-6037810188280961a (dostęp: 22.10.2019).
• Ziobro, Z. (2019). Facebook.com, 18.05.2019, https://www.facebook.com/watch/?v=21845838185 20304lextid=JwbdhhNuiixvn0Yp (dostęp: 22.10.2019).

Identifiers

DOI

10.33119/KSzPP/2020.3.4