Wypalenie zawodowe jako wyzwanie dla polskiego prawa pracy

• Authors: Karolina Czapska-Małecka

Title variants

EN

Burnout as a challenge for Polish labour law

Abstracts

EN

This article presents the problem of burnout. In the article was presented its genesis, symptoms and their consequences for employees as well as for employers and for the whole society. The article presents solutions adopted in European countries, whose aim is to prevent burnout. The article attempts to analyze what solutions can be adopted in Polish law to prevent burnout, and whether burnout can be considered an occupational disease. Proposed solutions the implementation of which would help employers in the fight against the burnout syndrome, were also presented.

PL

W artykule zaprezentowany został problem wypalenia zawodowego. Autorka przedstawia pojęcie wypalenia zawodowego, jego genezę, objawy i ich konsekwencje dla pracowników, pracodawców i całego społeczeństwa. Prezentuje rozwiązania przyjęte w niektórych krajach europejskich, których celem jest przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu. Podejmuje również próbę analizy, jakie rozwiązania mogą zostać przyjęte w prawie polskim w celu przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu oraz czy wypalenie zawodowe może zostać uznane za chorobę zawodową. Przedstawia także propozycje rozwiązań, których wdrożenie pomogłyby pracodawcom w walce z syndromem wypalenia zawodowego.

Keywords

PL

wypalenie zawodowe; choroba zawodowa; europejskie prawo pracy; czynniki psychospołeczne w środowisku pracy

EN

occupational burnout; occupational disease; European labour law; psychosocial factors at working environment

• Publisher: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
• Journal: Praca i Zabezpieczenie Społeczne
• Year: 2021
• Issue: 5
• Pages: 43-51

Dates

published

2021

Contributors

author

Karolina Czapska-Małecka

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000245247539

References

• Anczewska, M., Świtaj, P. i Roszczyńska, J. (2005). Wypalenie zawodowe. Postępy Psychologii i Neurologii, 14(2), 67–77.
• Assemblée Nationale (2017). Rapport d'information depose en conclusion des travaux de la mission d'information relative au syndrome d'épuisement professionnel (ou burn out). http://www2.assemblee-nationale.fr/documents/notice/14/rap-info/i4487
• Bilska, E. (2004). Jak feniks z popiołów, czyli syndrom wypalenia zawodowego. Niebieska Linia, 4(1).
• Bińczycka-Majewska, T. (1993). Prawne aspekty chorób zawodowych. Państwo i Prawo, (7), 52–56.
• Chirkowska-Smolak, T. (2009). Organizacyjne czynniki wypalenia zawodowego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny (4), 258–262.
• EU-OSHA (2014–2015). Zdrowe miejsca pracy radzą sobie ze stresem. https://osha.europa.eu/pl/themes/psychosocial-risks-and-stress
• European Agency for Safety and Health at Work (2014). Calculating the cost of work-related stress and psychosocial risks. European Risk Observatory Literature Review. Luxembourg: Publications Office of the European Union. https://osha.europa.eu/en/publications/literature_reviews/calculating-the-cost-of-work-related-stress-and-psychosocial-risks.
• Komisja Europejska (2003). Zalecenie 2003/670/WE z 19 września 2003 r. dotyczące europejskiego wykazu chorób zawodowych, Dz. Urz. L 238 z 25.09.2003.
• Komisja Europejska (2017). Communication from the commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Comitee of the regions Safer and Healthier Work for All Modernisation of the EU Occupational Safety and Health Legislation and Policy. Bruksela.
• Lewandowicz-Machnikowska, M. (2016). Wypalenie zawodowe a prawny model zatrudnienia nauczyciela akademickiego pracującego na stanowisku naukowo-dydaktycznym. W: A. Bocheńska i A. Musiała (red.), Prawny model zatrudnienia nauczyciela akademickiego. Wybrane zagadnienia. Poznań.
• Liszcz, T. (2018). Aksjologiczne podstawy prawa pracy. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 144–147.
• Majchrzak, M. (2007). Stres jako przyczyna wypadków przy pracy wśród kadry kierowniczej. Monitor Prawa Pracy, (11).
• National Institute of Occupational Safety and Health, Lastovkowa, A., Carder, M., Rasmussen, H. M., Sjoberg, L., Groene, G., Sauni, R., Vevoda, J., Vevodova, S., Lasfargues, G., Svartengren, M., Varga, M., Colossio, C. i Pelclova, D. (2018). Burnout syndrome as an occupational disease in the European Union: an exploratory study. Industrial Health, (56). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5889935/ https://doi.org/10.2486/indhealth.2017-0132
• Nowak, M. (2018a). Urlop wypoczynkowy jako instrument realizacji prawa pracownika do odpoczynku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Nowak, M. (2018b). Problem wypalenia zawodowego w kontekście ochrony życia i zdrowia pracownika, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (10).
• Nowak, M. (2019). Wypalenie zawodowe a prawo do odpoczynku - wybrane zagadnienia. Monitor Prawa Pracy, (1).
• Nowak-Jamróz, E. (2011). Urlop sabbatical jako sposób zapobiegania wypaleniu zawodowemu. Próba analizy porównawczej istniejących regulacji prawnych. W: J. Koprowicz i W. Bańka (red.), Współczesne wyzwania menedżerskie w przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu. Humanizacja Pracy, (6), 201–206.
• Orłowski, G. (2019). Wypalenie zawodowe i inne problemy związane z pracą. Monitor Prawa Pracy, (12).
• Ostrowska, M. i Michcik, A. (2013). Wypalenie zawodowe - przyczyny, skutki, objawy, zapobieganie. Bezpieczeństwo Pracy, (8).
• Płaczek, K. (2017). Prawo pracownika do niezakłóconego wypoczynku. Monitor Prawa Pracy, (7).
• Rębała, M. (2015). Francuzi się wypalają. Zawodowo. Gazeta Wyborcza. http://wyborcza.pl/1,75399,18019926,Francuzi_sie_wypalaja__Zawodowo.html
• Sapilak, B. J. (2012). Wypalenie zawodowe personelu medycznego. W: A. Steciwko i A. Mastalerz-Migas (red.), Stres oraz wypalenie zawodowe. Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
• Sęk, H. (2000). Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Surdykowska, B. (2007). Stres związany z pracą. Monitor Prawa Pracy, (2).
• Surdykowska, B. (2019). Prawo „do odłączenia” - coraz większe wyzwanie we współczesnym świecie pracy. Monitor Prawa Pracy, (12).
• Szewczyk, H. (2010). Pojęcie choroby parazawodowej (pracowniczej). Z Zagadnień Zabezpieczenia Społecznego, (2).
• Szewczyk, H. (2011). Choroby zawodowe i parazawodowe w znowelizowanym kodeksie pracy. Forum Prawnicze, (3).
• Tucholska, S. (2001). Christiny Maslach koncepcja wypalenia zawodowego: etapy rozwoju. Przegląd Psychologiczny, 44(3), 301–317.
• Uklejska, A. (1974). Aktualne kierunki rozwoju prawa urlopowego. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (6).
• Witkowski, S. i Ślazyk-Sobol, M. (2012) Organizacyjno-podmiotowe uwarunkowania zjawiska wypalenia zawodowego, Czasopismo Psychologiczne, 18(2), 317–322.
• World Health Organization. (2019). ICD-11. https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http://id.who.int/icd/entity/129180281
• Wrabec, P. (2007). Zanim zostaną zgliszcza. Polityka. http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/220743,1,wypalenie-zawodowe-czyli-co.read
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych (2019). Absencja chorobowa w 2018 r. Departament Statystyki i prognoz aktuarialnych, s. 42–45. https://www.zus.pl/documents/10182/39590/Absencja+chorobowa+w+2018+roku. pdf/c70b0e4a-2f6f-dbb9-7dde-79cf6ca334f8

Identifiers

DOI

10.33226/0032-6186.2021.5.6

Biblioteka Nauki

2091084