Nowe szczegóły z biografii Aleksandra Mardkowicza (1875–1944)

• Authors: Mariusz Pawelec

Title variants

EN

New details concerning the biography of Aleksander Mardkowicz (1875–1944)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Aleksander Mardkowicz (1875 – 1944) był karaimskim publicystą, poetą i wydawcą działającym w okresie międzywojennym w Łucku na Wołyniu. Artykuł przytacza mało dotąd znane szczegóły z życia rodzinnego i zawodowego Mardkowicza jako notariusza, dotyczące m.in. źródeł utrzymania, stanu majątkowego oraz miejsc zamieszkania. Omawia też kwestię kontaktów Mardkowicza w środowisku wołyńskich regionalistów. Wskazuje na możliwość jego współpracy z Jakubem Hoffmanem (1896 – 1965) przy redagowaniu Bibliografii Wołynia publikowanej w latach 1931-1939 w „Roczniku Wołyńskim”. Uzupełnieniem obrazu jego literackich dokonań są polskie tytuły niektórych karaimskich utworów, odmienne od powszechnie znanych. Być może mamy do czynienia z autorskimi przekładami tych tytułów sporządzonymi przez samego Mardkowicza. Zupełnie nieznanym epizodem w jego biografii był fakt zatrudnienia w 1940 r., podczas sowieckiej okupacji Łucka, w tamtejszym Muzeum Krajoznawczym.

RU

Aleksander Mardkowicz (1875 – 1944) był karaimskim publicystą, poetą i wydawcą działającym w okresie międzywojennym w Łucku na Wołyniu. Artykuł przytacza mało dotąd znane szczegóły z życia rodzinnego i zawodowego Mardkowicza jako notariusza, dotyczące m.in. źródeł utrzymania, stanu majątkowego oraz miejsc zamieszkania. Omawia też kwestię kontaktów Mardkowicza w środowisku wołyńskich regionalistów. Wskazuje na możliwość jego współpracy z Jakubem Hoffmanem (1896 – 1965) przy redagowaniu Bibliografii Wołynia publikowanej w latach 1931-1939 w „Roczniku Wołyńskim”. Uzupełnieniem obrazu jego literackich dokonań są polskie tytuły niektórych karaimskich utworów, odmienne od powszechnie znanych. Być może mamy do czynienia z autorskimi przekładami tych tytułów sporządzonymi przez samego Mardkowicza. Zupełnie nieznanym epizodem w jego biografii był fakt zatrudnienia w 1940 r., podczas sowieckiej okupacji Łucka, w tamtejszym Muzeum Krajoznawczym.

EN

Aleksander Mardkowicz (1875–1944) was a Karaim publicist, poet and publisher. He was active between the wars in Lutsk, in Wolyn region. The present article presents a number of hitherto unknown details from Mardkowicz’s private life as well as his professional career as a notary. They concern, among other things, his sources of income, his financial status and the places where he lived. The article also discusses the contacts that Mardkowicz had with regionalist groups in Wolyn as well as his possible collaboration with Jakub Hoffman (1896–1965) in editing The Bibliography of Wolyn published in 1931–1939 in “The Wolyn Yearbook”. The article also includes Polish titles of some his Karaim works, which differing from those commonly known to us, thus enriching out knowledge of Aleksander Mardkowicz’s literary achievements. Perhaps the author of these translations was none other than Mardkowicz himself. One hitherto unknown episode in his life was his employment in the city’s Homeland Museum during the Soviet occupation of Lutsk in 1940.

Keywords

EN

Aleksander Mardkowicz; the Mardkowicz family; biographies; Lutsk; Karaim literary activity; bibliography

• Publisher: Bitik. Oficyna Wydawnicza Związku Karaimów Polskich
• Journal: Almanach Karaimski
• Year: 2015
• Volume: 4
• Pages: 19-32

Dates

published

2015-12-30

Contributors

author

Mariusz Pawelec

References

• Abkowicz, Mariola, Sulimowicz, Anna, Karaj jołłary – karaimskie drogi. Karaimi w dawnej fotografii, [Wrocław] 2010.
• Al.-Mar. [Mardkowicz, Aleksander], Sahyncyna „babinecnin”, „Karaj Awazy”, nr 6, 1933, s. 1–10 (polski przekład A. Sulimowicz, pt. Ku pamięci „babińca”, „Awazymyz”, nr 2 (3), 1999, s. 5–8).
• Adler, Bruno, Die Krim-Karäer in geschichtlicher, demographischer und volkskundlicher Beziehung, „Baessler Archiv”, t. 17, 1934, s. 103–133.
• Dubiński, Aleksander, Fragmenty korespondencji prof. Tadeusza Kowalskiego z Aleksandrem Mardkowiczem, „Przegląd Orientalistyczny”, nr 1 (145), 1988, s. 62–67.
• Feldman, Marian, Z Warszawy przez Łuck, Syberię, znów do Warszawy, Warszawa 2009.
• Firkowicz, Szymon, O Karaimach w Polsce, Wilno 1938.
• Hanisch, Erdmann, Neue Literatur über das Polnische Wolhynien, „Jahrbücher für Kultur und Geschichte der Slaven“, Neue Folge, t. 7, 1931, z. 7, s. 285–303.
• Hoffman, Jakub, Bibljografia Wołynia, „Rocznik Wołyński”, t. 2–6, 1931–1937.
• Kalendarz informator sądowy na 1939 rok, opr. J. Kirkiczenko, M. Kraczkiewicz, K. Rudzisz, Warszawa 1939.
• Karaimskaâ narodnaâ ènciklopediâ, t. 5: Kul′tura krymskih karaimov (tûrkov), sost. M.M. Kazas, R.A. Ajvaz, Sankt-Peterburg 2006.
• Kowalski, Tadeusz, Karaimskie wydawnictwa A. Mardkowicza, „Myśl Karaimska”, t. 10, 1932–1934, z. 10, s. 108–112.
• Kowalski, Tadeusz, Nowe utwory poetyckie A. Mardkowicza (Kokizowa), „Myśl Karaimska”, t. 12, 1937–1938, z. 12, s. 121–126.
• Kot, Serhìj, Ošurkevič, Oleksìj, Volins′kij kraêznavčij muzej. Dolâ kul′turnih skarbìv Ukraïni nìd čas Drugoï svìtovoï vìjni: arhìvi, bìblìoteki, muzeï, t. 1, Kiïv – Bremen 1996.
• Listy Ananiasza Zajączkowskiego do Aleksandra Mardkowicza, red. M. Pawelec, „Almanach Karaimski”, t. 2, 2013, s. 165–187.
• Németh, Michał, Errors with and without purpose. A. Mardkowicz’s transcription of Łuck-Karaim letters in Hebrew script, „Studia Linguistica Universitatis Iagiellonicae Cracoviensis”, t. 126, 2009, s. 97–106.
• Németh, Michał, Unknown Lutsk Karaim letters in Hebrew script (19th–20th centuries). A critical edition, Kraków 2011.
• Nieciowa, Jadwiga, [rec.] A. Mardkowicz-Kokizow, Janhy Jirłar, „Ziemia Wołyńska”, nr 8–9, 1938, s. 123.
• Ogłoszenia, „Gazeta Sądowa Warszawska”, nr 21 z 22 V 1933 r., s. 334–336.
• Ogłoszenie umowy ustalającej warunki pracy i płacy dozorców domowych m. Łucka, „Wołyński Dziennik Urzędowy”, nr 22, 1930, s. 305–306.
• Piasecki, Waldemar, Jedna z nowych łuckich ulic w okresie międzywojennym, „Monitor Wołyński”, nr 3 (63), 2012, s. 6–7.
• Płaza, Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym. Cz. 3: Okres międzywojenny, Kraków 2001.
• Prohorov, Dmitrij, Religiozno-pravovye aspekty bračno-semejnyh otnošenij i demografičeskaâ statistika v karaimskih obŝinah Rossijskoj imperii vo vtoroj polovine XIX – načale XX v., [w:] Naučnye trudy po iudaike. Materialy XIX Meždunarodnoj ežegodnoj konferencii po iudaike, t. 3, Moskva 2012, s. 306–331.
• Prohorov, Dmitrij, Tavrìjs′ke ì Odes′ke karaïms′ke duhovne pravlìnnâ ta problema mìžetnìčnih ì mìžkonfesìjnih šlûbìv u serednì XIX – na počatku st. [w:] Odinnadcatye Zaporožskie Evrejskie čtenâ, red. C. Timčenko, F. Turčenko, S. Orlânskij, Zaporož’e 2007, s. 227–235.
• Prohorov, Dmitrij, Fol′klornye sûžety i motivy na stranicah karaimskih periodičeskih izdanij serediny XIX – načala XX veka, [w:] Ustnoe i knižnoe v slavânskoj i ebrejskoj kul′turoj tradicii, Moskva 2013, s. 141–169.
• Sulimowicz, Anna, Aleksander Mardkowicz – działacz społeczny, pisarz i wydawca, „Awazymyz”, nr 2 (3), 1999, s. 3–4.
• Sulimowicz, Anna, Listy do Łucka. Aleksander Mardkowicz jako adresat korespondencji Ananiasza Zajączkowskiego, „Almanach Karaimski”, t. 2, 2013, s. 37–60.
• Sulimovič, Anna, Krymskaâ tematika v «Karaj Avazy», „Awazymyz”, nr 4 (21), 2008, s. 9–12.
• Šabarovs′kij, Volodimir, Karaïmi na Volinì. Štrihi do portreta zagadkogo narodu, Luc′k 2013.
• Tarnowski, Józef, Raszkowski Ross, Raymond, Walking with Shadows, Kirkcudbright 2009.
• Tokarczyk, Andrzej, O religii i życiu Karaimów, „Nowe Książki”, nr 11, 1989, s. 32–33.
• Troskovaitė, Dovila, Identity in Transition. The Case of Polish Karaites in the first half of the 20th century, „Codrul Cosminului”, t. 19, 2013, nr 2, s. 207–228.
• Urzeczeni Orientem. Listy Profesora Ananiasza Zajączkowskiego do Profesora Tadeusza Kowalskiego 1925–1948, red. T. Majda, Warszawa 2013.
• Wykaz notariuszów Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na dzień 1 października 1938 r., Warszawa [1938].
• Z prasy karaimskiej, „Orient. Kwartalnik poświęcony sprawom Wschodu ”, nr 1–2 (9–10) październik 1932 – maj 1933, s. 86.
• Zajączkowski, Włodzimierz, Mardkowicz Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 19, Kraków [et al.] 1974, s. 617.

Identifiers

DOI

10.33229/ak.2015.04.02