Pisma Krzysztofa Kluka jako źródło leksykalne do Słownika języka polskiego S.B. Lindego

• Authors: Konrad Kazimierz Szamryk

Abstracts

EN

The aim of this paper is to discuss the writings by Krzysztof Kluk (1739–1796), a naturalist of the Enlightenment, the author of Dykcjonarz roślinny (Dictionary of plants) and guidebooks in the fi elds of botany, zoology, and mineralogy as lexical sources of Słownik języka polskiego (Dictionary of Polish) by S.B. Linde (LD). The paper presents an analysis of the material excerpted from Volumes 1 and 3 of LD, which has allowed the estimation that K. Kluk is discussed more frequently in the dictionary than J. Kochanowski, P. Kochanowski, J. Przybylski, and only slightly less frequently than M. Rej and W. Potocki. The material has been analysed also with the use of the method of semantic fields, which has enabled identification of the thematic circles that allow the determination of the angle from which S.B. Linde excerpted vocabulary from K. Kluk’s writings. The lexis from Kluk’s works in LD is not limited only to names of plants, animals or minerals; it covers also parts of the body, animal husbandry (e.g. horses, birds, bee-keeping, fishery), gardening, agriculture, animal diseases, metal and mineral working, transport, construction, home appliances, food, clothes, and social life.

Keywords

EN

history of language; lexicology; lexicography; sources of citations of S.B. Linde’s dictionary; nature-related vocabulary; Krzysztof Kluk

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2020
• Volume: 770
• Issue: 1
• Pages: 56-68

Dates

published

2020

Contributors

author

Konrad Kazimierz Szamryk

References

• K. Domańska-Fober, 2005, Jak ks. Krzysztof Kluk motyle ponazywał [w:] Studia językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. 5, Szczecin, s. 53–67.
• S. Hrabec, F. Pepłowski, 1963, Wiadomości o autorach i dziełach cytowanych w słowniku Lindego, Warszawa.
• W. Kaczmarczyk, 1993, Sposoby kalkowania terminów łacińskich przez ks. K. Kluka. Na przykładzie nazw ptaków, płazów, gadów i ryb, „Język Polski” LXXIII, z. 45, s. 253–260.
• H. Kobryń, 2009, Słownictwo anatomiczne w dziele ks. Krzysztofa Kluka pt. „Zwierząt domowych i dzikich, osobliwie krajowych historii naturalnej początki i gospodarstwo…”, „Ciechanowiecki Rocznik Muzealny” t. V, z. 2, s. 63–77.
• Z. Kuchowicz, 1975, Obyczaje staropolskie: XVII–XVIII w., Łódź.
• W. Kuraszkiewicz, 1977, Linde wobec Mączyńskiego, „Studia Polonistyczne” t. V, Poznań, s. 39–48.
• T. Lewaszkiewicz, 1979, Leksyka Jacka Przybylskiego w Słowniku Lindego [w:] „Studia Polonistyczne” t. 7, s. 93–102.
• I. Maryniakowa, 2011, Ksiądz Krzysztof Kluk w opracowaniach leksykograficznych XIX wieku [w:] Anna ks. Jabłonowska i ks. Krzysztof Kluk – ludzie, którzy wyprzedzili swoją epokę, Ciechanowiec, s. 159–177.
• B. Matuszczyk, 2006, Słownik języka polskiego S.B. Lindego. Warsztat leksykografa, Lublin.
• K. Pastusiak, 2009, Określenia zoonimiczne w nazwach roślin wybrane z „Dykcjonarza roślinnego” Krzysztofa Kluka, „Ciechanowiecki Rocznik Muzealny” t. V, z. 2, s. 19–34.
• F. Pepłowski, 1961, O cytatach w „Słowniku” Lindego, „Pamiętnik Literacki” nr 52/4, Toruń, s. 477–517.
• F. Pepłowski, 1977, Słownik języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego [w:] Samuel Bogumił Linde – twórca pierwszego słownika języka polskiego, Toruń, s. 20–25.
• M. Ptaszyk, 2007, Słownik języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego: szkice bibliologiczne, Toruń.
• D. Rembiszewska, 2005, Słownictwo tematyczne w dwudziestowiecznych opracowaniach leksykograficznych, „Poradnik Językowy” z. 8, s. 37–52.
• D. Rembiszewska, 2011, O polszczyźnie księżnej Anny Jabłonowskiej [w:] Anna ks. Jabłonowska i ks. Krzysztof Kluk – ludzie, którzy wyprzedzili swoją epokę, Ciechanowiec, s. 203–210.
• W.R. Rzepka, 1983, Linde wobec Reja i Kochanowskiego, „Slavia Occidentalis” t. 40, s. 75–87.
• K. Szamryk, 2012, Zmiany językowe w zakresie fonetyki i fleksji trzech wydań pracy „O drzewach, ziołach ogrodowych i ogrodach” Krzysztofa Kluka, „Białostockie Archiwum Językowe” nr 12, s. 257–273.
• K. Szamryk, 2013, Cytaty z prac naukowych Krzysztofa Kluka w Słowniku Języka Polskiego S.B. Lindego, „Prace Filologiczne” t. 64, s. 367–376.
• K. Szamryk, A. Orłowska, 2014, Zmiany leksykalne w trzech wydaniach „Roślin potrzebnych” Krzysztofa Kluka. Rzeczowniki, „Białostockie Archiwum Językowe”, s. 177–195.
• A. Spólnik, 1990, Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, Wrocław.
• R. Tokarski, 1993, Słownictwo jako interpretacja świata [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Wrocław, s. 335–362.
• T. Wierzbowski (oprac.), 1908, Protokoły posiedzeń Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych 1775–1792, Warszawa.
• Z. Wójcik, 2012, Ksiądz Jan Krzysztof Kluk – pisarz i uczony, Ciechanowiec.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2020.1.4

Biblioteka Nauki

2084333