Rewolucja funkcjonalna. O literackich i kulturowych aspektach nauczania języka polskiego jako obcego

• Authors: Wiola Próchniak

Title variants

EN

Functional Revolution. On the literary and cultural aspects of teaching Polish as a foreign language

Abstracts

EN

The paper contains a short overview of the currently used methods of teaching Polish as a foreign language and a discussion of some phenomena related to interculturalism. The essential element of the paper is the linguistic and cultural teaching proposal based on a short story by Sławomir Mrożek titled Rewolucja (Revolution).

PL

Artykuł zawiera krótki przegląd metod stosowanych obecnie w glottodydaktyce polonistycznej oraz omówienie niektórych zjawisk związanych z interkulturowością. Istotnym elementem artykułu jest propozycja nauczania językowo-kulturowego na podstawie opowiadania Sławomira Mrożka pod tytułem Rewolucja.

Keywords

PL

glottodydaktyka polonistyczna; metoda komunikacyjna; zadaniowa i interkulturowa; kultura; literatura

EN

Polish language teaching; communication; task and intercultural methods; culture; literature

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2022
• Volume: 790
• Issue: 1
• Pages: 196-213

Dates

published

2022

Contributors

author

Wiola Próchniak

• Katolicki Uniwersytet Lubelski

• https://orcid.org/0000000234246135

References

• M. Bennett, 1993, Towards Etnoreltivism: A Development Model of Intercultural Sensitivity [w:] R. Paige (red.), Education to the Intercultural Experience, Yarmouth, s. 21–71.
• J. Bolten, 2006, Interkulturowa kompetencja, tłum. i wprowadzenie B. Andrzejewski, Poznań.
• J. Bolten, 2010, Kompetencja interkulturowa w e-learningu, tłum. K. Gaca [w:] M. Mackiewicz (red.), Kompetencja interkulturowa w teorii i praktyce edukacyjnej, Poznań, s. 265–280.
• M. Byram, 1997, Teaching and Assessing Intercultural Communicative Competence, Clevedon.
• G.M. Chen, W.J. Starosta, 1996, Intercultural communication competence. A synthesis [w:] B. Burleson (red.), Communication Yearbook 19, Thousand Oaks, s. 353–383.
• R. Cudak, W. Hajduk-Gawron, A. Madeja (red.), 2018, Na wyrywki. 100 cytatów z polskiej poezji i dramatu, które powinien znać także cudzoziemiec, Katowice.
• T. Czerkies, 2012a, Kultura jako przestrzeń ścierających się dyskursów i negocjowania znaczeń. O nauczaniu języka polskiego jako obcego opartym na etnografii mówienia oraz filozofii konfliktu, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” t. 19, s. 23–34.
• T. Czerkies, 2021b, Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego (z elementami pedagogiki dyskursywnej), Kraków.
• T. Czerkies, 2016, Bliżej tekstów, Seul.
• T. Czerkies, 2019, Literackie lustro kultury. Literatura polska w ćwiczeniach dla obcokrajowców – poziom B.1.2–C1, Kraków.
• ESOKJ, 2003: Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się – nauczanie – ocenianie, tłum. W. Martyniuk, Warszawa.
• M.C. Gertsen, 1990, Intercultural competence and expatriates, „The International Journal of Human Resource Management” vol. 1, s. 341–362.
• P. Gębal, 2006, Realia i kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego [w:] E. Lipińska, A. Seretny (red.), Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego, Kraków, s. 205–242.
• J. Hadaś, 2020, Świadomość kultury w krytycznym czytaniu w języku obcym na przykładzie rodzimych użytkowników języka polskiego, Poznań.
• A. Handzel, 2014, Content and Language Integrated Learning jako metoda ułatwiająca przełamywanie bariery komunikacyjnej w nauczaniu języków obcych, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” t. 21, s. 145–152.
• A. Janus-Sitarz, 2014, Jak poszerzać kompetencje polonisty? Nauczyciel CLIL, czyli zintegrowane nauczanie języka i przedmiotu [w:] A. Janus-Sitarz (red.), Polonistyka szkolna zanurzona w języku, Kraków, s. 247–260.
• S. Jaskuła, L. Korporowicz, 2017, Współczesne paradygmaty dialogu międzykulturowego, „Edukacja Humanistyczna” nr 2 (37), s. 33–43.
• P. Kaikkonen, 1997, Fremdverstehen durch den schulischen Fremdsprachenunterricht. Einige Aspekte zum interkulturellem Lernen, Info DaF nr 1, s. 78–86.
• M. Korczyński, 2017, Kompetencje międzykulturowe polskich emigrantów zarobkowych w Anglii, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” t. XXXVI, z. 3, s. 151–175.
• J. Kowalewski, 2013, Od A do C – problemy z metodą komunikacyjną w nauczaniu języka polskiego jako obcego poza Polską. Program kulturowy jako alternatywa dla podejścia zadaniowego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” t. 20, s. 261–270.
• C. Kramsch, 1993, Context and Culture in the Language Teaching, Oxford.
• A. Kwiatkowska, M. Valkova Maciejewska (red.), 2018, Literatura i glottodydaktyka w praktyce. Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Poznań.
• A. Majkiewicz, 2016, Czy można nauczyć się kompetencji interkulturowej?, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” t. XXV, s. 113–125.
• K. Mihułka, 2014, Dylematy współczesnej glottodydaktyki: język – kultura, interlingwalizm – interkulturowość, „Języki Obce w Szkole” nr 3, s. 78–87.
• D. Mostwin, 1995, Trzecia wartość. Wykorzenienie i tożsamość, Lublin.
• S. Mrożek, 1986, Rewolucja [w:] tegoż, Opowiadania, Lublin, s. 27–28.
• K. Myczko, 2005, Kompetencja interkulturowa jako cel kształcenia językowego [w:] M. Mackiewicz (red.), Dydaktyka języków obcych a kompetencja kulturowa i komunikacja interkulturowa, Poznań, s. 27–35.
• J. Nikitorowicz i in., 2013, Kompetencje do komunikacji międzykulturowej w aspekcie wielokulturowości regionu i procesów migracyjnych, Warszawa.
• R. Nycz, 2017, Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Warszawa.
• T. Paleczny, 2017, Wymiary analizy relacji międzykulturowych, „Relacje Międzykulturowe. Intercultural Relations” nr 1: Relacje międzykulturowe jako przedmiot badań, red. M. Banaś, F. Czech, Kraków, s. 29–55.
• W. Pfeiffer, 2001, Nauka języków obcych. Od praktyki do praktyki, Poznań.
• W. Próchniak, 2012, Klucz do wierszy. Poezja w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Lublin.
• W. Próchniak, 2014, Literatura polska 20. i 21. wieku. Teksty i ćwiczenia, Chicago.
• W. Próchniak, 2018, Tekst literacki, czyli zjawisko ekstremalne (w glottodydaktyce) [w:] A. Kwiatkowska, M. Valkova Maciejewska (red.), Literatura i glottodydaktyka w praktyce. Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Poznań, s. 13–29.
• W. Próchniak, 2020, Poezja kultury – kultura (w) poezji [w:] J. Zych (red.), Literackie obrazy kultury. Perspektywa glottodydaktyczna, Warszawa, s. 44–64.
• A. Świdzińska, W. Maliszewski, 2019, Afektywny wymiar kompetencji do komunikacji interkulturowej studentów pogranicza polsko-białoruskiego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” t. XXXII, 2, s. 161–173.
• A. Thomas, 2003, Analyse Handlungswirksamkeit von Kulturstandards [w:] A. Thomas (red.), Psychologie Interkulturellen Handelns, Gottingen, s. 107–135.
• M. Torenc, 2007, Nauczanie międzykulturowe – implikacje glottodydaktyczne, Wrocław.
• A. Wierzbicka, 1990, Podwójne życie człowieka dwujęzycznego [w:] W. Miodunka (red.), Język polski w świecie. Zbiór studiów, Kraków, s. 71–104.
• W. Wilczyńska, 2012, Czy pojęcie dyskursu jest przydatne w glottodydaktyce?, „Neofilolog” 38/1: Dyskurs edukacyjny w klasie językowej, red. M. Pawlak, Poznań–Kalisz, s. 7–25.
• W. Wilczyńska, 2013, Dyskurs – brakujące ogniwo nierozerwalności kultury i języka, czyli o integracji w kształceniu neofilologów, „Lingwistyka Stosowana” 8, s. 133–152.
• G. Zarzeczny, T. Piekot, 2010, Inny punkt widzenia – treści kulturowe w podręcznikach oczami cudzoziemców [w:] P. Garncarek, P. Kajak, A. Zieniewicz (red.), Kanon kultury w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Warszawa, s. 199–206.
• G. Zarzycka, 2000, Dialog międzykulturowy. Teoria oraz opis komunikowania się cudzoziemców przyswajających język polski, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” t. 11.
• G. Zarzycka, 2008, Jak powstają hasła do Leksykonu kultury polskiej dla cudzoziemców?, „Acta Universitattis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” nr 16, s. 183–189.
• J. Zych (red.), 2020, Literackie obrazy kultury. Perspektywa glottodydaktyczna, Warszawa.
• U. Żydek-Bednarczuk, 2015, Spotkanie kultur. Komunikacja i edukacja międzykulturowa w glottodydaktyce, Katowice.
• M. Żylińska, 2003, Podejście interkulturowe, czyli o konieczności zmian w nauczaniu języków obcych, „Języki Obce w Szkole” nr 6, s. 49–62.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2022.1.10

Biblioteka Nauki

2147572