Obraz Bałkanów w twórczości Andrzeja Stasiuka i Małgorzaty Rejmer

• Authors: Artur Nowaczewski

Title variants

EN

Image of the Balkans in the works by Andrzej Stasiuk and Małgorzata Rejmer

Abstracts

EN

The history of the term the Balkans and stigmatising images of the Balkan area, created by travellers and writers from Western Europe, have been described in works by Maria Todorova and Božidar Jezernik, which can already be considered classical. After 1989, the image of the countries of Southeast Europe in Poland was shaped under the infl uence of the Western discourse, but it also had distinguishing features. These included the positioning of the Balkans against of the myth of Central Europe and, to an extent, against the common experience of communism. The most interesting (and infl uential) narratives of Polish writers about the countries of this part of Europe are related to the literary works by Andrzej Stasiuk and Małgorzata Rejmer. They also fi t into the discussion about the boundaries of reportage that took place in Poland in the 21st century after the death of Ryszard Kapuściński.

PL

Historię terminu Bałkany oraz stygmatyzujących obrazów tworzonych przez podróżników, pisarzy z Europy Zachodniej, znajdziemy w klasycznych już pracach Marii Todorovej i Božidara Jezernika. Po 1989 roku obraz krajów Europy Południowo-WschodWschodniej w Polsce kształtował się pod wpływem zachodniego dyskursu, ale miał też cechy odrębne. Do tych należało sytuowanie Bałkanów wobec mitu Europy Środkowej oraz w pewnym stopniu wspólnego doświadczenia komunizmu. Najciekawsze (i najbardziej wpływowe) narracje polskich pisarzy o krajach tej części Europy wiążą się z twórczością Andrzeja Stasiuka i Małgorzaty Rejmer. Wpisują się też one w dyskusję o granicach reportażu toczącą się w Polsce w XXI wieku po śmierci Ryszarda Kapuścińskiego.

Keywords

PL

Andrzej Stasiuk; Małgorzata Rejmer; Bałkany; Europa Środkowa; polska literatura faktu

EN

Andrzej Stasiuk; Małgorzata Rejmer; Balkans; Central Europe; Polish non-fiction

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2022
• Volume: 790
• Issue: 1
• Pages: 300-320

Dates

published

2022

Contributors

author

Artur Nowaczewski

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000000160614790

References

• I. Adamczewska, 2017, Granice kreatywności w reportażu, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” t. 60, z. 1(121), s. 77–93.
• A. Bagłajewski, 2004, Mapa, podróż, czas, „Kresy” nr 4, s. 95–101.
• Z. Bauman, 1993, Ponowoczesne wzory osobowe, „Studia Socjologiczne” nr 2, s. 7–31.
• M. Chaszczewicz-Rydel, 2013, Obrazy Bałkanów: mity, stereotypy, nowa imagologia, Wrocław.
• P. Czapliński, 2017, Poruszona mapa: wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku, Kraków.
• J. Czechowicz, 2013, Rumunia – tak to jest…, http://krytycznymokiem.blogspot.com/2013/09/bukareszt-kurz-i-krew-magorzata-rejmer.html [dostęp: 15.04.2021].
• B. Darska, 2019, Między pamięcią a zapomnieniem, „Twórczość” nr 5, s. 118–120.
• M. Duda, 2013, Polskie Bałkany: proza postjugosłowiańska w kontekście feministycznyn, genderowym i postkolonialnym. Recepcja polska, Kraków.
• A. Gleń, 2019, Stasiuk. Istnienie, Łódź.
• R. Hetman, 2014, Bukareszt. Kurz i krew [recenzja], https://czytamrecenzuje.pl/recenzja/198/bukareszt-kurz-i-krew [dostęp: 15.04.2021].
• M. Hirsch, 2010, Żałoba i postpamięć, tłum. K. Bojarska [w:] E. Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, Poznań, s. 247–280.
• B. Jezernik, 2007, Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, tłum. P. Oczko, Kraków.
• M. Koch, 2009 „My” i „Oni”, „Swój” i Obcy”: Bałkany XX wieku z perspektywy kolonialnej i postkolonialnej, „Porównania” nr 6, s. 75–93.
• Pytałam o najprostsze rzeczy. Z Małgorzatą Rejmer rozmawia Agnieszka Sowińska, dwutygodnik.com, 09/2018 (nr 247), https://www.dwutygodnik.com/artykul/8038-pytalam-o-najprostsze-rzeczy.html [dostęp: 15.04.2021].
• K. Stępnik, M. Gawryś (red.), 2010, Południowa Słowiańszczyzna w literaturze polskiej XIX i XX wieku, Lublin.
• Szukam opowiadaczy. Z Małgorzatą Rejmer rozmawia Aleksandra Wojtaszek, „Tygodnik Powszechny” 12.10.2020, https://www.tygodnikpowszechny.pl/szukam-opowiadaczy-165260 [dostęp: 15.04.2021]
• M. Todorova, 2008, Bałkany wyobrażone, tłum. P. Szymor, M. Budzińska, Wołowiec.
• J. Wierzejska, 2012, Mit Południa jako kontrapunkt dla opozycji Wschód-Zachód i podstawa mitu Europy Środkowej, „Porównania” t. 11, s. 71–86.
• P. Zajas, 2011, Jak świat prawdziwy stał się bajką: o literaturze niefikcjonalnej, Poznań.
• B. Zieliński (red.), 2008, Tradycje pogranicza i przestrzenie tradycji. Od komunizmu do postmodernizmu i i postkolonializmu, Poznań.
• Życie to jednak strata jest. Andrzej Stasiuk w rozmowach z Dorotą Wodecką, 2015, Warszawa−Wołowiec.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2022.1.16

Biblioteka Nauki

2147598