Koncepcja Słownika języka i kultury Wielkopolski a seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne

• Authors: Błażej Osowski

Title variants

EN

The concept of Słownik języka i kultury Wielkopolski (Dictionary of Greater Poland’s language and culture) and the series Wielkopolskie Słowniki Regionalne (Greater Polish Regional Dictionaries)

Abstracts

EN

The Greater Polish dialect is one of the least developed ones in Poland in terms of lexicography. There are amateur dictionaries available and thematic dictionaries on individual parts of the dialect have been published, but there is no lexicographic study covering the entire Greater Poland proper. A publication of this type will therefore fill this gap. Moreover, the existence of dictionaries (or works on them) from other regions will enable comparative and general dialectal studies. This text is a conceptual rather than a material, analytical, or synthetic study. Its objective is to present the idea of a dictionary covering the whole Greater Poland.

PL

Dialekt wielkopolski jest jednym z najsłabiej opracowanych w Polsce pod względem leksykograficznym. Istnieją słowniki amatorskie oraz rozpoczęto wydawanie słowników tematycznych z poszczególnych części dialektu, brak jednak opracowania leksyki dotyczącego całej Wielkopolski właściwej. Publikacja tego typu będzie zatem wypełnieniem owej luki. Ponadto dzięki istnieniu słowników (lub pracom nad nimi) z innych regionów możliwe będą badania porównawcze oraz o charakterze ogólnogwarowym. Niniejszy tekst nie jest studium o charakterze materiałowym, analitycznym czy syntetycznym, lecz opracowaniem koncepcyjnym. Jego zadaniem jest przybliżenie pomysłu słownika ogólnowielkopolskiego.

Keywords

PL

dialekt wielkopolski; leksykografia; słownik

EN

Greater Poland dialect; lexicography; dictionary

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2023
• Volume: 808
• Issue: 9
• Pages: 84-91

Dates

published

2023

Contributors

author

Błażej Osowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000242261378

References

• Bąk, P. 1968. Gwara okolic Kramska w powiecie konińskim. Zarys fonetyki i słowotwórstwa. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Binkowski, M. Kaźmiyrz. 2009. Mój słownik gwary pałuckiej. Żnin: Wydawnictwo Dominika Księskiego Wulkan.
• Brzeziński, W. 1982–2009. Słownictwo krajniackie. Słownik gwary wsi Podróżna w Złotowskiem. T. 1–4, Wrocław i in.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN. T. 5: Wrocław: Jadwiga Brzezińska.
• Giera, M., Jańczak, J. 2005. Słownik gwary biskupiańskiej. Przy współpracy Uczniów Zespołu Szkół w Starej Krobi: Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum nr 3, Gostyń: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy.
• Gruchmanowa, M. 1970, Gwary zachodniej Wielkopolski. Poznań: UAM.
• Gruchmanowa, M. 2003. Wielkopolskie materiały gwarowe zebrane przez Adama Tomaszewskiego. W: taż, Gwary w ojczyźnie i na obczyźnie. Studia, s. 33–38. Poznań: Wydawnictwo Studiów Polonistycznych.
• Kamińska, M. 1968. Gwary Polski centralnej. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN.
• Karaś, H. 2011. Polska leksykografia gwarowa. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kąś, J. 2019. Zmiany w gwarowym systemie leksykalnym a praktyka leksykograficzna. Gwary Dziś 11, s. 29–39.
• Kęcińska, J, 2004. Mały słownik gwary krajeńskiej. Złotów: s.n., Wielki Buczek: Oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.
• Kobus, J., Migdałek, A. red. 2023. Słownik języka mieszkańców okolic Pobiedzisk. Przyroda. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
• Kuć. J. 2022. Historyczne inwentarze notarialne jako źródła do badań językoznawczych. Lublin: Wydawnictwo Episteme.
• Nowak, H. 1970. Gwary chazackie w powiecie rawickim. Poznań: PTPN.
• Osowski, B. 2019a. Wariantywność leksykalno-semantyczna języka wielkopolskich inwentarzy z 2. połowy XVIII wieku. Studia z dialektologii historycznej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
• Osowski, B. 2019b. W kuchni u pleszewian. Słownik języka i kultury mieszkańców powiatu pleszewskiego. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
• Piotrowicz, A. 2007. Dialektalne podłoże gwary miejskiej Poznania. Zagadnienia leksykalne. W: Gwary dziś. 4. Konteksty dialektologii, pod red. J. Sierociuka, s. 85–92. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
• Piotrowicz, A. 2008. Jeszcze o dialektalnym podłożu gwary miejskiej Poznania. Białostockie Archiwum Językowe 8, s. 69–78.
• SGKK: Sawaniewska-Mochowa, Z. red. nauk. 2017. Słownik gwary i kultury Kujaw, t. 1, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• SGM: Wronicz, J., red. Słownik gwar małopolskich. 2018. T. 1–2, wyd. 2. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
• SGOWM: Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur. T. 1–2, 1987–1991, pod red. Z. Stamirowskiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. T. 3, 1993, pod red. Z. Stamirowskiej i H. Perzowej, Warszawa, Kraków: IJP PAN. T. 4-5, 2002–2006, pod red. H. Perzowej i D. Kołodziejczykowej, Warszawa – Kraków: Wydawnictwo IJP PAN. T. 6, 2014, red. D. Kołodziejczykowa i K. Sobolewska, Warszawa – Kraków: Wydawnictwo IJP PAN. T. 7-8, 2018-2021, Warszawa, Kraków: IJP PAN.
• SGŚl: Wyderka, B. red. 2000–. Słownik gwar śląskich. Opole: Państwowy Instytut Wydawniczy, Instytut Śląski.
• Sierociuk, J. 2012. Cechy definicyjne gwar w języku mieszkańców wsi. W: Z polskich studiów slawistycznych. Seria 12. T. 1: Językoznawstwo. Prace na XV Międzynarodowy Kongres Slawistów w Mińsku 2013, s. 159–166. Warszawa: PAN. Warszawska Drukarnia Naukowa.
• Sierociuk, J. 2016. Słowniki regionalne jako wstępny etap opracowania Słownika ogólnowielkopolskiego. W: Słowiańskie słowniki gwarowe – tradycja i nowatorstwo, pod red. D.K. Rembiszewskiej, s. 245–254. Warszawa: Instytut Slawistyki PAN, Łomża: Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów.
• Sobierajski, Z. 1991. Podstawowe założenia metodyczne Słownika ludowego Wielkopolski. Prace Filologiczne 36, s. 67–77.
• Sobierajski, Z. 1995. Teksty gwarowe ze środkowej Wielkopolski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Tomaszewski, A. 1930. Gwara Łopienna i okolicy w północnej Wielkopolsce. Kraków: PAU.
• Zagórski, Z. 1967. Gwary północnej Wielkopolski. Poznań: UAM.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2023.9.7

Biblioteka Nauki

28765372