Kim są „superiores barbari” w Vita Marci Antonini (14.1)?

• Authors: Gościwit Malinowski

Title variants

EN

What does “superiores barbari” mean in Vita Marci Antonini [14.1]?

Abstracts

EN

The phrase Profecti tamen sunt paludati ambo imperatores et Victualis et Marcomannis cuncta turbantibus, aliis etiam gentibus, quae pulsae a superioribus barbaris fugerant, nisi reciperentur, bellum inferentibus was translated by David Magie in the Loeb Classical Library series as “Clad in the military cloak the two emperors finally set forth, for now not only were the Victuali and Marcomanni throwing everything into confusion, but other tribes, who had been driven on by the more distant barbarians and had retreated before them, were ready to attack Italy if not peaceably received.” The term “by the more distant barbarians” follows the interpretation of the words pulsae a superioribus barbaris adopted by Guillaume de Moulines in his 1783 French translation. A similar line of interpretation with an additional indication of the distant north was also proposed by Karl Mannert in 1792. This unrest was supposed to have translated into the general agitation of the Germanic peoples of the Danube limes, contributing to the launching of attacks on the Roman side of the Danube River. A semantic analysis of the adjective superior, however, indicates that it does not mean further away, let alone from the distant north, but only: higher in position, upper, i.e. in the case of ethnic names it refers either to certain barbarians having the upper hand over others, or to the barbarians mentioned above in the source text. Consequently, the superiores barbari that appear in the sentence do not have much to do with the Polish lands, as it is probably precisely the Victuals of the Dacian section of the limes and the Marcomanni of the Pannonian section who took the upper hand over other barbarians in their regions close to the Danube.

Keywords

EN

superiores barbari; Historia Augusta; Marcomannic Wars; Marcus Aurelius; Marcomanni; translations; Germanic tribes

PL

superiores barbari; Historia Augusta; wojny markomańskie; Marek Aureliusz; plemiona germańskie; przekłady; Markomannowie

• Publisher: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
• Journal: Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis
• Year: 2023
• Volume: 8
• Pages: 75-91

Dates

published

2023

Contributors

author

Gościwit Malinowski

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000321594154

References

• Beyerlinck L., 1665: Magnum Theatrum vitae Humanae, VI, Luduni.
• Bielowski A., 1850: Wstęp krytyczny do dziejów Polski, Lwów.
• Bogusławski E., 1888: Historya Słoẃan, I, Kraków.
• Bogusławski W.J., 1887: Dzieje Słowiańszczyzny północno-zachodniej do połowy XIII wieku, Poznań.
• Bozius Eugubinus T., 1595: De Italiae statu, antiquo et novo, libri IV; adversus Machiavellum, Coloniae Agrippinae.
• Bylicki F., 1878: Charakter i rządy Marka Aureliusza, [w:] Trzecie sprawozdanie dyrekcyi c.k. wyższej szkoły realnej w Krakowie za rok szkolny 1878, Kraków.
• Dessau H., 1889: Über Zeit und Persönlichkeit der Scriptores Historiae Augustae, „Hermes” 24, 337–392.
• Diosdado R., 1798: Commentariola critica I, Roma.
• Fulda F.C., 1776: Sammlung und abstammung germanischer wurzelwoerter, nach der Reihe menschlicher Begriffe, zum Erweis der Tabelle, die der Preisschrift ueber die zwen Hauptdialecte der Teutschen Sprache angefuegt worden ist, von dem Verfasserderselbigen, Halle.
• Gattererus I.C., 1796: An Prussorum, Lituanorum ceterorumque populorum Letticorum originem a Sarmatis liceat repetere. Disqusitio Comment. III, [w:] Commentationes Societatis Regiae Scientiarum Gottingensis, XII, Göttingen, 116–272.
• Godłowski K., 1982: Północni Barbarzyńcy i wojny markomańskie w świetle archeologii, [w:] Znaczenie wojen markomańskich dla państwa rzymskiego i północnego Barbaricum, Kraków, 48–80.
• Godłowski K., 1984: Superiores barbari und die Markomannenkriege im Lichte archäologischer Quellen, „Slovenská Archeológia” 32.2, 327–350.
• Godłowski K., 1985: Przemiany kulturowe i osadnicze w południowej i środkowej Polsce w młodszym okresie przedrzymskim i w okresie rzymskim, Wrocław.
• Haszczyc Z., 1976: Wojny markomańskie a położenie zewnętrzne Cesarstwa Rzymskiego w drugiej połowie II stulecia, „Meander” 31.5-6, 181–200.
• Kolendo J., 1995: Les invasions des Barbares sur l’Empire romain dans la perspective de l’Europe centrale et orientale, „CCG” 6, 81–99.
• Maciejowski W. A., 1859: Roczniki i Kroniki Polskie i Litewskie najdawniejsze, „Przegląd Poznański” nr 28, (przedruk tekstu opatrzonego datą: Warszawa 1850).
• Madyda-Legutko R. (red.), 2000: Superiores barbari: księga ku czci Profesora Kazimierza Godłowskiego, Kraków.
• Mannert K., 1792: Geographie der Griechen und Römer, III: Germania, Rhaetia, Noricum, Pannonia, nach den Begriffen der Griechen und Römer, Nürnberg.
• Mascov J.J., 1726: Geschichte der Teutschen bis zum Anfang der fränkischen Monarchie, Leipzig.
• Mestek O., 2021: Království Vizigótů: Podmínky a aspekty získání královské moci, dysertacja Univerzita Karlova v Praze.
• Olędzki M., 2011: Wojny markomańskie 162–185 n.e., Warszawa.
• Olędzki M., 2015: Inferiores barbari: Markomanowie i Kwadowie. Krótki zarys dziejów, [w:] Tyszler, Droberjar 2015, 73–87.
• Ostrowski J.B., 1870: Badania krytyczno-historyczne i literackie, IV, Berlin–Poznań.
• Pezelius C., 1617: Mellificium Historicum, Pars I, Marpurgi.
• Piotrowicz L., 1951: Goci i Gepidowie nad Dolną Wisłą i ich wędrówka ku Morzu Czarnemu i Dacji, „Przegląd Zachodni” 5–6, 60–76.
• Rohrbacher D., 2013: The Sources of the Historia Augusta Re-examined, „Histos” 7, 146–180.
• Romano B., 1906: De ablativi absoluti usu apud Scriptores historiae augustae, Augustae Taurinorum.
• Romer E., 1917: Poland: The Land and the State, „Geographical Review” 4.1, 6–25.
• Šafárik P.J., 1842: Sławiańskie starożytności, I, przełożył z czeskiego H.N. Bońkowski, Poznań.
• Tymieniecki K., 1951: Lugiowie w Czechach. Przyczynek do dziejow najdawniejszej epoki słowiańskiej, „Przegląd Zachodni” 5–6, 113–153.
• Tyszler L., Droberjar E. (red.), 2015: Barbari Superiores et Inferiores – Archeologia Barbarzyńców 2014: procesy integracji środkowoeuropejskiego Barbaricum: Polska, Czechy, Morawy, Słowacja = Barbari Superiores et Inferiores – Archaeology of the Barbarians 2014: Integration Processes of the Central European Barbaricum: Poland, Bohemia, Moravia, Slovakia, Łódź.
• Vickers R.H., 1894: History of Bohemia, Chicago.

Identifiers

DOI

10.34616/samai.2023.8.75.91

Biblioteka Nauki

26731686