Szczególne potrzeby współpracy. Proces powstawania „Pokoju nieobecnych” w ramach Cricoteki otwartej

• Authors: Monika Kwaśniewska

Title variants

EN

Special Collaborative Needs. The process of creating Room of absentees (Pokój nieobecnych) within Cricoteka otwarta

Abstracts

EN

The article analyses the process of workshops and the staging of the performance Room of absentees (Pokój nieobecnych) directed by Joanna Pawlik within the framework of Cricoteka otwarta in collaboration with people (artists and non-artists) with and without disabilities. The article is based on the author’s participant observation. She analyses it in relation to many theories, such as participatory art, devised theatre, disability studies, art by artists with disabilities, art therapy, and crip time. The author shows how the same working conditions affect differently people with different bodies or senses, and how the rules have to be changed in the process to accommodate different needs. The relationship between the institutional framework and the status of the artist is also one of the topics. The article ends with a call for establishing an institution where Joanna Pawlik could work with her team on a regular basis rather than from project to project.

Keywords

EN

participatory art; devised theatre; disability studies; art by artists with disabilities; art therapy; crip time; participant observation

• Publisher: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
• Journal: Didaskalia. Gazeta Teatralna
• Year: 2022
• Issue: 169-170
• Pages: 138-180

Dates

published

2022

Contributors

author

Monika Kwaśniewska

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000000319134562

References

• Bailey, Moya, The Ethics of Pace, „The South Atlantic Quarterly” 2021 nr 2, DOI: 10.1215/00382876-8916032.
• Bishop, Claire, Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjna i polityka widowni, tłum. J. Staniszewski, Bęc zmiana, Warszawa 2015.
• Butler, Judith, Krytycznie Queer, przeł. A. Rzepa, [w:] Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Znak, Kraków 2006, s. 530-550.
• Butler, Judith, Wprowadzenie, [w:] tejże, Psychiczne życie władzy. Teorie ujarzmienia, przeł. T. Kaszubski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2018.
• Czerwińska, Kornelia, Blindyzmy w procesie rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących – etiologia, profilaktyka, terapia, [w:] Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii, red. K. Czerwińska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2015.
• Dąbek, Agata, Potraktowaliśmy siebie poważnie, rozmowa z Michałem Borczuchem, [w:] Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie, wybór i opracowanie E. Godlewska-Byliniak, J. Lipko-Konieczna, Wydawnictwo Fundacja Teatr 21, Warszawa 2017, https://e-teatr.pl/potraktowalismy-siebie-powaznie-a257707 [dostęp: 29 XII 2021].
• Dworakowska, Zofia, Kwestia autorytetu, czyli wspólne problemy sztuki partycypacyjnej i badań jakościowych, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2022 nr 169-170, DOI: 10.34762/kv59-m013.
• Heddon, Deirdre; Milling, Jane, Devising Performance. A Critical History, Palgrave Macmillan, New York 2006.
• Garland-Thomson, Rosemarie, Niezwykłe ciała. Przedstawienia niepełnosprawności fizycznej w amerykańskiej kulturze i literaturze, tłum. N. Pamuła, Fundacja Teatr 21, Warszawa 2020.
• Garland-Thomson, Rosemarie, Ośmielone spojrzenia. Sposoby wykorzystywania dynamiki relacji opartych na gapieniu się przez niepełnosprawne performerki, przeł. K. Ojrzyńska, [w:] Odzyskiwanie obecności…, dz. cyt., s. 61-74.
• Godlewska-Byliniak, Ewelina, Jesteśmy jak jętki, żyjemy za krótko, rozmowa z Rafałem Urbackim, [w:] Odzyskiwanie obecności…, dz.cyt., https://e-teatr.pl/jestesmy-jak-jetki-zyjemy-za-krotko-a261933 [dostęp: 29 XII 2021].
• Green-Rogers, Martine Kei, What is Devised Theatre?, „The theatre times”, 28.09.2016, https://thetheatretimes.com/what-is-devised-theatre/ [dostęp: 29 XII 2021].
• Hasiuk, Magdalena, Mała kropeczka w wielkiej konstelacji, rozmowa z Justyną Sobczyk, „Teatr” 2016, nr 1, https://e-teatr.pl/mala-kropeczka-w-wielkiej-konstelacji-a212027 [dostęp: 10 IV 2022].
• Jajte-Lewkowicz, Irena, Wprowadzenie, [w:] Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych, red. I. Jajte-Lewkowicz, A. Piasecka, Oficyna Wydawnicza Tercja, Łódź 2006.
• Lukić, Darko, Wstęp do teatru stosowanego. Do kogo należy teatr?, przeł. G. Abrasowicz, Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 2021.
• Majewski, Tadeusz, Tyflopsychologia rozwojowa. Psychologia dzieci niewidomych i słabo widzących, PZN, Warszawa 2002.
• Mermikides, Alex; Smart, Jackie, Doing What Comes Naturally? Women and Devising in the UK Today, [w:] Women, Collective Creation, and Devised Performance. The Rise of Women Theatre Artists in the Twentieth and Twenty-First Centuries, red. K.M. Syssoyeva, S. Proudfit, Palgrave Macmillan, New York 2016.
• Muca, Klaudia, Performerzy życia, outsiderzy sztuki, rozmowa z Joanną Pawlik, „Fragile. Pismo kulturalne”, 19 X 2016, https://fragile.net.pl/performerzy-zycia-outsiderzy-sztuki-z-joanna-paw… [dostęp: 29 XII 2021].
• Nowak, Anna, Uczestnictwo osób niepełnosprawnych w kulturze, „Chowanna” 2015, nr 1.
• Pawlik, Joanna, Performerzy życia, outsiderzy sztuki – współuczestnictwo – współpraca, rozprawa doktorska, Wydział Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, promotor: prof. dr hab. Grażyna Brylewska, Kraków 2018, https://rep.up.krakow.pl/xmlui/handle/11716/3393 [dostęp 29 XII 2021].
• Poszerzać pole tego, co możliwe, rozmowa Anny Majewskiej, Ani Nowak, Magdaleny Ptasznik, Agaty Siniarskiej, Magdy Szpecht i Idy Ślęzak, „Dialog” 2021 nr 1 (770), https://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/poszerzac-pole-tego-co-mozliwe [dostęp: 10 IV 2022].
• Racław, Mariola; Szawarska, Dorota, Ukryte/niewidoczne niepełnosprawności a polityka tożsamości i etykietowania w życiu codziennym, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2018, nr 3, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume43/PSJ_14_3_Raclaw_S… [dostęp 30 XII 2021].
• Samuels, Ellen; Freeman, Elizabeth, Introduction: Crip Temporalities, „The South Atlantic Quarterly” 2021 nr 2, DOI: 10.1215/00382876-8915937.
• Standing, Guy, Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, przeł. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
• Syssoyeva, Kathryn Mederos; Proudfit, Scott, Toward a New History of Women in the Modern Theatre – an Introduction, [w:] Women, Collective Creation, and Devised Performance. The Rise of Women Theatre Artists in the Twentieth and Twenty-First Centuries, red. K.M. Syssoyeva, S. Proudfit, Palgrave Macmillan, New York 2016.
• Szabała, Beata, Uczestnictwo osób z niepełnosprawnością wzrokową w kulturze, „Lubelski rocznik pedagogiczny” 2019, T. XXXVIII, z. 4.
• Taylor, Diana, Performans, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Universitas, Kraków 2018.
• Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/zapewnianie-dostepnos… [dostęp: 29 XII 2021].
• Zakrzewska-Manterys, Elżbieta, Ludzie różnią się między sobą w piękny sposób, [w:] Zrozum mnie i szanuj. Refleksje wokół niepełnosprawności intelektualnej, red. A. Fandrejewska, A. Suchcicki, J. Koral, Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa „Bardziej Kochani”, Warszawa 2016, s. 19-41.
• Zdrodowska, Magdalena, Między aktywizmem a akademią. Studia nad niepełnosprawnością, „Teksty Drugie” 2016 nr 5, s. 384-403, DOI: 10.18318/td.2016.5.25.

Identifiers

DOI

10.34762/ba3h-mx41

Biblioteka Nauki

2079046