Szachy między grą-zabawą, sportem a e-sportem

• Authors: Michał Dąbrowski

Title variants

EN

Chess: a game, a sport or an e-sport

Abstracts

EN

The aim of this article is to determine how chess should be classified.Based on the literature review, three possible answers are proposed: chessis a sport, chess is a game and pastime, chess is an e-sport. The theoretical concepts were subjected to empirical verification. 18 individual in-depth interviews were conducted. The respondents were: active chess players,parents of competitive chess players, chess instructors, chess enthusiasts,e-sports and computer games fans, and people who were not interested in chess or e-sports. The study also included the observation of the training process and chess tournaments of players representing chess clubs Jagiellonia Białystok and MUKS Stoczek 45 Białystok. The findings confirmed that there was no uniform definition of chess. Chess was considered as something more than a game and pastime by the respondents. At the same time,a number of respondents refused to call chess a sport because of its lack of physical activity. A valuable observation emerged that in the future chessmay evolve into an e-sport.

PL

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie do jakich aktywności należy klasyfikować grę w szachy. Na podstawie przeglądu literatury zostały zaproponowane trzy możliwe odpowiedzi na powyższy problem: szachy są sportem, szachy są grą i zabawą, szachy są e-sportem. Koncepcje teoretyczne zostały poddane empirycznej weryfikacji. Przeprowadzono 18 indywidualnych wywiadów pogłębionych. Respondentami byli: aktywni szachiści, rodzice zawodników, instruktorzy szachowi, amatorzy królewskiej gry, fani e-sportu oraz gier komputerowych, osoby niezainteresowane szachami oraz e-sportem. Badanie poszerzono o obserwację procesu szkoleniowego oraz uczestnictwa we współzawodnictwie sportowym przedstawicieli sekcji szachowych klubów: Jagiellonia Białystok oraz MUKS Stoczek 45 Białystok. Badania potwierdziły brak jednolitej definicji szachów. Szachy zostały uznane za coś więcej niż grę i zabawę przez respondentów. Jednocześnie zarejestrowano głosy, które odmawiają królewskiej grze miana sportu, z powodu braku aktywności fizycznej. Cenne poznawczo są zdiagnozowane możliwości rozwoju szachów jako e-sportu.

Keywords

EN

chess; sport; game; pastime; e-sports

PL

szachy; sport; gra; zabawa; e-sport

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2021
• Volume: 47
• Issue: 2
• Pages: 131-145

Dates

published

2021

Contributors

author

Michał Dąbrowski

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/0000000171054012

References

• Bell B. (1987), To Play the Game. Analysis of Sports, Transaction Books, New Brunswick.
• Bubczyk R. (2005), Szachy i rycerze. O grach planszowych w angielskiej kulturze wyższej późnego średniowiecza, Lublin.
• Caillois R. (1997), Gry i ludzie, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa.
• Dąbrowski A. (2011), E-sport – przydawka czy coś więcej?, [w:] Społeczne zmagania ze sportem, red. Ł. Rogowski, R. Skrobacki, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań, s. 117-140.
• Dziennik Ustaw (2020), poz. 1133.
• Filiciak M. (2006), Wirtualny plac zabaw, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Kopoczek R. (2013),Wstęp do wiedzy o gach tradycyjnych,Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Krupa M., Krupa K. (2017), Królestwo Szachów, Wydawnictwo Arkama.
• Litmanowicz W., Giżycki J. (1986), Szachy od A do Z t.1., Sport i turystyka, Warszawa.
• Lutostański M. (2020), Definicja pojęcia esportu. Seria encyklopedyczna, https://brief.pl/definicja-pojecia-esportu-artykulencyklopedyczny/, [data dostępu: 06.04.2021].
• Marciniak K. (2020), Szachy na igrzyskach – czy to możliwe?, https:// kierunektokio.pl/szachy-na-igrzyskach-czy-to-mozliwe/, [data dostępu: 10.04.2021].
• MCNamee M. (2008), Sports, virtues and vices: morality plays, Routledge, London, New York.
• Nosal P. (2015), Społeczne ujęcie sportu. (Trudne) definiowanie zjawiska i jego dyskurs. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, 11(2), s. 16-38, www. przegladsocjologiijakosciowej.org, [data dostępu: 10.04.2021].
• Okoń W. (1987), Zabawa a rzeczywistość,Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
• Stempień J. R. (2020), Dysfunkcjonalizm metodologiczny – nowa propozycja analityczna w socjologii sportu i jej zastosowanie na przykładzie szachów. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, 16(1), s. 162-185, www. przegladsocjologiijakosciowej.org [data dostępu: 10.04.2021].
• Stempin A. (2018), An archaeology of chess pieces from medieval Poland: problems and possibilities, [w:] The Cultural Role of Chess in Medieval and Modern Times. The jubilee of the 50th anniversary of the discovery of the
• Sandomierz chess. Bibliotheca Fontes Archeologici Posnanienses 18, s. 61-73.
• Wodzyński M. (2019), ABC Szachów, Literat.
• Wróblewski M. (2009), Gra jako model społeczny. O potrzebie grania w społeczeństwie ponowoczesnym, „Homo Ludens” nr 1, s. 289-301.
• Znaniecki F. (1973), Socjologia wychowania, tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.34768/rl.2021.v472.10

Biblioteka Nauki

2082268