Kobiety i reżim. Opowieść podręcznej jako przestroga, wskazówka i podpowiedź

• Authors: Piotr Sieńko

Title variants

EN

And what about Atwood? The Handmaid’s Tale as a response to the regime

Abstracts

EN

This article is devoted to the interpretation of Margaret Atwood’s novel The Handmaid’s Tale. It depicts the changes that have taken place in the United States of America, where the political system has been transformed following a coup d’état and the seizure of power by religious fundamentalists. The writer devotes a great deal of space in the work to the situation of women, so the article uses the perspective of feminist criticism. This made it possible to describe the barbaric laws that particularly affected women. This optic opened up different levels of interpretation, such as the limitations of being a woman. Margaret Atwood’s take on the novel, however, not only undertakes a critique of the regime of power, but also points to the weaknesses of liberal democracy. Accordingly, the article devotes space to the issue of women’s economic oppression, an environmental issue. Furthermore, the diversity of women in terms of their position in the social hierarchy, age, sexuality or reproductive capacity is captured. It seems, therefore, that the writer takes an example from her female readers, which has been seen as a turn towards intersectionality.

Keywords

EN

feminist criticism; state; women; law; patriarchate

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
• Journal: Heteroglossia. Studia Kulturoznawczo-Filologiczne
• Year: 2023
• Issue: 14
• Pages: 83-103

Dates

published

2023

Contributors

author

Piotr Sieńko

• Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

References

• Anioł W., Populizm jako reakcja na neoliberalizm. O społecznym podłożu kryzysu demokracji liberalnej, [w]: Wojtaszczyk K. A., Stawarz P., Wiśniewska-Grzelak J. (red.), Zmierzch demokracji liberalnej?, ASPRA-JR, Warszawa 2018, s. 373–390.
• Atwood M., Opowieść podręcznej, przeł. Z. Uhrynowska-Hanasz, Wielka Litera, Warszawa 2017.
• Bednarek J., Wynaleźć feminizm na nowo. Recenzja wystawy „Wszyscy ludzie będą siostrami”, „Praktyka Teoretyczna” 2016, nr 19, s. 281–289.
• Bratkowska K., Feminizm – różne oblicza – trójgłos na VII Kongresie Kobiet, [online], https://www.youtube.com/watch?v=bFjcSI9_rbY, [dostęp: 4.03.2023].
• Bratkowska M., „Opowieść podręcznej”. Jeden z najgłośniejszych seriali ostatnich lat już w Stopklatce, [online], http://wyborcza.pl/7,90535,24114296,opowiesc-podrecznej-jedenz-najglosniejszych-seriali.html, [dostęp: 4.03.2023].
• Brooks Bouson J., The Misogyny of Patriarchal Culture in „The Handmaid’s Tale”, [w]: Bloom H. (red.), Modern Critical Interpretations, Chelsea House Publishers, Philadelphia 2001, s. 41–62.
• Burszta J., Radykalne głosy, marginalne spojrzenia, [w]: Olkusz K., Maj K. M. (red.), Narracje fantastyczne, Ośrodek Badawczy Facta Ficta, Krajów 2017, s. 159–174.
• Charkiewicz E., Nie w moim imieniu. O kongresie kobiet polskich, „Nowa Krytyka”, [online], http://www.nowakrytyka.pl/pl/artykuly/Nk_on-line/?id=700/Nie_w_moim_imieniu__O_kongresie_kobiet_polskich_, [dostęp: 4.03.2023].
• Ciarcińska K., „Opowieść podręcznej” Margaret Atwood. Antyutopia czy realna recepta na piekło kobiet?, [w]: Barwicka-Tylek I., Eckhardt P., Guzy M. (red.), Utopie, antyutopie, dystopie, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2017, s. 56–69.
• Czabanowska-Wróbel A., Maski kobiety i twarz mężczyzny, „Teksty Drugie” 1993, nr 4/5/6 (22/23/24), s. 184–189.
• Domański H., Zadowolony niewolnik idzie do pracy: postawy wobec aktywności zawodowej kobiet w 23 krajach, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1999.
• Faludi S., Reakcja. Niewypowiedziana wojna przeciw kobietom, przeł. A. Dzierzgowska, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2013.
• Federici S., Kapitał a płeć, przeł. J. Krzeski, A. Piekarska, „Praktyka Teoretyczna” 2017, nr 3, s. 196–212.
• Feldman-Kołodziejczuk E., Dyktatura oczami kobiet. Analiza porównawcza „Opowieści podręcznej” Margaret Atwood i twórczości eseistycznej Herty Müller, „Creatio Fantastica” 2018, nr 2, s. 95–108.
• Friedan B., Mistyka kobiecości, przeł. A. Grzybek, Czarna Owca, Warszawa 2012.
• Gawkowska A., Klucz do nowego feminizmu: feminizm, komunitaryzm, realizm?, [w:] Krajewska A., Rawłuszko M. (red.), Równouprawnienie Księga jubileuszowa dla Profesory Małgorzaty Fuszary, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2022 s. 107–125.
• Ghodsee K. R., Kobiety, socjalizm i dobry seks. Argumenty na rzecz niezależności ekonomicznej, przeł. A. Dzierzgowska, Post Factum, Katowice 2020.
• Głażewski M., Dystopia albo ontologia Zło-bytu, „Przegląd Pedagogiczny” 2010, nr 1, s. 30–51.
• Heywood A., Ideologie polityczne. Wprowadzenie, przeł. D. Stasiak, M. Habura, N. Orłowska, Warszawa 2007.
• Hooks B., Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum, przeł. E. Majewska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2013.
• Jaruzelska I., Dwanaście plemion Izraela. Biblia a historia, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 2000, nr 3–4, s. 133–143.
• Jaworska M., Idea znaczenia teorii feministycznych oraz jej oznaki w życiu społecznym, „Nauczyciel i Szkoła” 2008, nr 1–2, s. 35–48.
• Kirkvik A., Gender Performativity in „The Handmaid’s Tale” and The Hunger Games, [online], 2015, s. 58–69, https://munin.uit.no/bitstream/handle/10037/8108/thesis.pdf?sequence=1&isAllowed=y, [dostęp: 3.04.2023].
• Księga Rodzaju 25, 23.
• Kuźma-Markowska S., Herstory (herstoria), [w:] Rudaś-Grodzka M., Nadana-Sokołowska K., Mrozik A., Szczuka K., Czeczot K., Smoleń B., Nasiłowska A., Serafin E., Wróbel A. (red.), Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Czarna Owca, Warszawa 2014, s. 179–182.
• Kuźnicki Sławomir, Seks i przemoc w cyberprzestrzeni, „Creatio Fantastica” 2017, nr 1, s. 57–67.
• Lelek M., Feministyczne podejście do ekofeminizmu, „Dzikie Życie” [online], 1998, nr 9/51, https://dzikiezycie.pl/archiwum/1998/wrzesien-1998/feministyczne-podejscie-do-ekofeminizmu, [dostęp: 4.03.2023].
• Malak A., Margaret Atwood’s „The Handmaid’s Tale” and the Dystopian Tradition, [w]: Bloom H. (red.), Modern Critical Interpretations, Chelsea House Publishers, Philadelphia 2001, s. 3–10.
• McGuire C., McGuire C., Co to takiego feminizm, przeł. AJK, „Dzikie Życie” [online], 1998, nr 7-8/49-50, 1998, https://dzikiezycie.pl/archiwum/1998/sierpien-1998/co-to-takiego-ekofeminizm, [dostęp: 4.03.2023].
• Mizielińska J., (De)Konstrukcje kobiecości. Podmiot feminizmu a problem wykluczenia, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2004.
• Nowak Justyna, Niema bohaterka. Komentarz o praktykach uciszania kobiet, „AVANT”, [online], 2020, nr 3, s. 1–8, http://avant.edu.pl/wp-content/uploads/J-Nowak-Niema-bohaterka.pdf, [dostęp: 1.03.2023].
• Oleksy Elżbieta Helena, Intersekcjonalność na rozdrożach, „Przegląd Kulturoznawczy” 2014, nr 2 (20), s. 247–258.
• Opowieść podręcznej, odcinek szósty – A Woman’s Place, czas 13:34–15:30, reż. Bruce Miller.
• Ortner S. B., Czy kobieta ma się tak do mężczyzny, jak „natura” do „kultury”?, [w]: Hołówka T. (red. i przeł.), Nikt nie rodzi się kobietą, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1982, s. 112–141.
• Piechota D., Reaktywacje dystopii w najnowszej literaturze popularnej. Na marginesie lektury powieści Margaret Atwood i Ignacego Karpowicza, „Filologia Polska. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego” 2020, z. 6, s. 85–100.
• Rączy K., Prawda i uczciwość – Boskie prawa a ludzka etyka w serialu Opowieść Podręcznej, „Studia Socialia Cracoviensia” 2019, nr 2(21), s. 95–110.
• Scott L., Kapitał kobiet. Dlaczego równouprawnienie wszystkim się opłaca, przeł. D. Konowrocka-Sawa, Wydawnictwo Filtry, Warszawa 2021.
• Showalter E., Krytyka feministyczna na bezdrożach. Pluralizm a krytyka feministyczna, przeł. I. Kalinowska-Blackwood, „Teksty Drugie” 1993, nr 4/5/6 (22/23/24), s. 115–146.
• Sieńko P., Figura Sereny Joy Waterford w serialu „Opowieść podręcznej” – dyktatorka czy poszukiwaczka?, [w]: Opioła-Cegiełka M., Szczutkowska J. (red.), Anatomia polityki historycznej. T. 2. Szkice z badań nad pamięcią zbiorową w Polsce w XX i XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2020, s. 221–244.
• Szczuka K., Milczenie owieczek. Rzecz o aborcji, W.A.B., Warszawa 2004.
• Środa M., Postawy wobec seksu, „Rocznik Lubuski” 2006, t. 32, nr 2, s. 61–74.
• Tong R. P., Myśl feministyczna. Wprowadzenie, przeł. J. Mikos, B. Umińśka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Wojciechowski J., Z lektur zagranicznych, „Przegląd Biblioteczny” 2008, t. 76, nr 2, s. 327–334.
• Wojeciechowski J., Biblioteka w integracji środowiskowej, „Przegląd Biblioteczny” 2008, t. 76, nr 2, s. 226–239.

Identifiers

DOI

10.34864/heteroglossia.issn.2084-1302.nr14.art5

Biblioteka Nauki

29519562