Nauki społeczne w Polsce jako generator znaczeń

• Authors: Agnieszka Kolasa-Nowak

Title variants

EN

The Social Sciences in Poland as a Generator of Meanings

Abstracts

EN

The essay presents an analysis of the collective work Polskie nauki społeczne w kontekście relacji władzy i zależności międzynarodowych (lit. The Polish social sciences in the context of power relations and international dependencies). The reviewer sees it as the next stage of a research programme undertaken by Tomasz Zarycki and his colleagues, the thematic axis of which has for many years been the functioning of elites in contemporary Poland, and in particular the intelligentsia as the group responsible for the emergence of meaning constellations creating a discursive space for Polish society. The authors of the work’s chapters address the academic world and the mechanisms for producing knowledge in the Polish social sciences. Although belonging to the sociology of science, the work steps significantly beyond this area, constituting a statement on the specificity of the functioning of Poland’s intellectual elites from the 19th century and through the years of communism to the present day. It bears the hallmarks of a study in historical sociology, but it is the contemporaneity of the Polish social sciences that provides its centre of gravity. The interesting theoretical framework laid out here reveals the diverse consequences of Poland’s semi-peripheral positioning in global hierarchies pertaining to science, innovation, and also economic standing. The social sciences have been treated as a special area because of their substantial role in creating the symbolic universe formatting the Polish cultural canon, and the analyses of specific disciplines not only demonstrate their semi-peripheral place in global academic space, but also their close relations with the sphere of Polish politics and public debate. The theses put forward invite discussion concerning the state of the humanities in Poland, offering a wealth of fresh material for academia’s self-reflection.

PL

W eseju recenzyjnym książki pod redakcją Tomasza Zaryckiego Polskie nauki społeczne w kontekście relacji władzy i zależności międzynarodowych omawiam główne wątki tej pracy z perspektywy socjologii nauki. Studia poszczególnych dyscyplin społecznych zostały oparte na wspólnej perspektywie teoretycznej i jednej metodzie analizy, które wywodzą się z socjologii pól społecznych Pierre’a Bourdieu. Głównym problemem jest stopień autonomii polskich nauk społecznych od pełnionych w kraju ról publicznych oraz związane z tym szanse na zdobycie uznania w globalnym obiegu naukowym. Pokazuję jak historyczne analizy różnych etapów rozwoju polskich nauk społecznych dostarczają kontekstu do refleksji nad współczesną kondycją tych dyscyplin. Twierdzę, że książka jest ważnym głosem w dyskusji nad sytuacją i perspektywami polskich nauk społecznych, pokazując strukturalne uwarunkowania i specyfikę ich rozwoju.

Keywords

EN

Polish elites; sociology of science; historical sociology; Polish social sciences; semi-periphery; global science

PL

Polskie elity; socjologia nauki; socjologia historyczna; polskie nauki społeczne; półperyferyjność; globalna nauka

• Publisher: Instytut Studiów Politycznych PAN
• Journal: Kultura i Społeczeństwo
• Year: 2023
• Volume: 67
• Issue: 2
• Pages: 205-216

Dates

published

2023

Contributors

author

Agnieszka Kolasa-Nowak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

• https://orcid.org/0000000253185171

References

• Behr Valentin, 2021, Powojenna historiografia polska jako pole walki. Studium z socjologii wiedzy i polityki, tłum. Jadwiga Lembas, Przemysław Szczur, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Bourdieu Pierre, 1984, Homo academicus, Les Éditions de Minuit, Paris.
• Dębska Hanna, 2021, Trajektorie i strategie. Społeczne struktury filozofii prawa, „Państwo i Prawo”, nr 7, s. 36–60.
• Dubois Vincent, 2014, L’action de l’Etat, produit et enjeu des rapports entre espaces sociaux, „Actes de la recherche en sciences sociales”, nr 201–202, s. 11–25.
• Sapiro Gisèlle, 2009, Modeles d’intervention politique des intellectuels, „Actes de la recherche en sciences sociales”, nr 176–177, s. 8–31.
• Smoczyński Rafał, Zarycki Tomasz, 2017, Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej, Scholar, Warszawa.
• Sztompka Piotr, 2011, Czy istnieje socjologia polska? „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 43–54.
• Turkowski Andrzej, 2020, Zmagania na peryferiach: Elity III Rzeczypospolitej o Rosji, Scholar, Warszawa.
• Warczok Tomasz, Zarycki Tomasz, 2016, Gra peryferyjna. Polska politologia w globalnym polu nauk społecznych, Scholar, Warszawa.
• Zarycki Tomasz (red.), 2022a, Polskie nauki społeczne w kontekście relacji władzy i zależności międzynarodowych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Zarycki Tomasz, 2022b, The Polish Elite and the Language Sciences. A Perspective of Global Historical Sociology, Palgrave Macmillan, Cham.
• Zarycki Tomasz, Smoczyński Rafał, Warczok Tomasz, 2021, Cultural Citizenship without State: Historical Roots of the Modern Polish Citizenship Model, „Theory and Society”, t. 51(2), s. 269–301.

Identifiers

DOI

10.35757/KiS.2023.67.2.9

Biblioteka Nauki

13925593