Treść dziecięcych opowieści o świecie – perspektywa edukacyjna

• Authors: Iwona Samborska

Title variants

EN

The Content of Children’s Stories About the World – an Educational Perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule dokonano analizy dziecięcych opowieści o świecie. Celem badań była próba odpowiedzi na pytanie, jaka jest treść opowiadań dzieci w wieku sześciu lat. Sformułowano dwie grupy problemów badawczych, które przybrały formę pytań. Pierwsza grupa koncentrowała się na rozpoznaniu tematyki dziecięcych opowieści, występujących w nich postaci i zdarzeń. Druga grupa związana była z odpowiedzią na pytanie, jak w tworzonych przez dzieci sytuacjach reprezentowana jest rzeczywistość, biorąc pod uwagę kategorię przestrzeni w ujęciu blisko–daleko. Przedmiotem badań były teksty 40 opowieści o świecie dzieci sześcioletnich. Kategorią opisową uczyniono „sytuację”, w której lokowane były zdarzenia i postacie w tworzonych przez dzieci opowieściach. Opowieść dziecka obejmowała subiektywnie postrzegane sytuacje. Była ona reprezentacją stanów rzeczywistości, zdarzeń, sposobów zachowania się bohaterów. Jako metodę zastosowano analizę treści. Wyniki prowadzonych analiz wskazują na to, że opowieści dziewczynek i chłopców różnią się w zakresie sposobu ujmowania prezentowanych sytuacji, tematyki, opisu zdarzeń oraz tła dla toczących się akcji. Z analiz wynika, że dzieci koncentrują się na treściach pozytywnych związanych z przyjemnością, zabawą. Dominują tematy ujmujące niezwykłe cechy bohaterów, ich aktywność, rywalizację. Dzieci podejmują też tematykę podróży, przygód, zagrożeń, ale również związaną z demonstracją siły czy walki. Rozpoznanie w badanym obszarze sprzyjać będzie optymalizacji działań w zakresie projektowania środowiska edukacyjnego najmłodszych.

EN

The author of the article analyses children’s stories about the world. The aim of the research was to answer the question about the content of stories created by six-year-old children. Two groups of research problems were formulated, which took the form of questions. The first group focused on recognizing the subject of children’s stories, their characters and events. The second group was related to answering the question how reality is represented in the situations created by children, taking into account the category of space in terms of near – far. The subject of the research were the texts of 40 stories about the world told by six-year-olds. The descriptive category was made up of the “situation” in which events and characters were placed in the stories created by children. The story of a child included subjectively perceived situations. It was a representation of states of reality, events, and ways of characters’ behaviour. Content analysis was used as a method. The results of the conducted analyses indicate that the stories of girls and boys differ in the way they depict the presented situations, topics, description of events and the background for the ongoing actions. The analysis shows that children focus on positive content related to pleasure and play. The dominant themes are those that capture the characters’ unusual features, their activity and rivalry. Children also  take  up  the  subjects  related  to  travelling,  adventure,  threats, but also to the demonstration of strength or fighting. Recognition in the examined scope will be conducive to the optimisation of activities in the field of designing the educational environment of the youngest.

Keywords

PL

opowieści; treść opowieści; opowieść dziecka; twórczość językowa; dziecko w wieku przedszkolnym; opowieści; treść opowieści; opowieść dziecka; twórczość językowa; dziecko w wieku przedszkolnym

EN

stories; story content; child's story; language creation; preschool child

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2020
• Volume: 15
• Issue: 2(56)
• Pages: 37-45

Dates

published

2020-07-16

Contributors

author

Iwona Samborska

References

• Babbie E. (2009). Podstawy badań społecznych, tłum. W. Bedkiewicz, M. Bucholc, P. Gadomski, J. Haman, A. Jasiewicz-Betkiewicz, A. Kloskowska-Dudzińska, M. Kowalski, M. Mozga-Górecka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bokus B. (1991). Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji, Kielce: Wydawnictwo Energeia.
• Bokus B., Więcko K., Zamęcka J. (1992). Współtworzenie tekstu narracyjnego przez dzieci w wieku przedszkolnym. (O kompetencji komunikacyjnej współnarratora), [w:] B. Bokus, M. Haman (red.), Z badań nad kompetencją komunikacyjną dzieci, Warszawa: Wydaw- nictwo Energeia, s. 125-147.
• Dereń E., Polański E. (2008). Wielki Słownik Języka Polskiego, Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe.
• Hryniewicka K. (2019). Baśń w życiu dziecka. Cechy, funkcje, rola baśni w życiu dziecka, baśnioterapia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
• Kosowska E. (2018). Kontekst sytuacyjny a kontekst kulturowy, [w:] B. Bokus, E. Kosowska (red.), Człowiek w sytuacji nie tylko z perspektywy psychologa. Studia inspirowane teorią Tadeusza Tomaszewskiego, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 42-58.
• Markowski A. (red.). (2006). Wielki Słownik Poprawnej Polszczyzny PWN, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Shugar G.W., Bokus B. (1988). Twórczość językowa dziecka w sytuacji zabawowo-zadaniowej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Silverman D. (2009). Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, tłum. M. Głowacka-Grajper, J. Ostrowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Uszyńska-Jarmoc J. (2003). Twórcza aktywność dziecka. Teoria – rzeczywistość – perspektywy rozwoju, Białystok: Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.
• Wood D. (2006). Jak dzieci uczą się i myślą. Społeczne konteksty rozwoju poznawczego, tłum. R. Pawlik, A. Kowalcze-Pawlik, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Woynarowska-Sołdan M., Woynarowska B. (2017). Przedszkole Promujące Zdrowie. Po- radnik dla przedszkoli i osób wspierających ich działania w zakresie promocji zdrowia, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, https://www.ore.edu.pl/2018/02/przedszkole- -promujace-zdrowie/ (dostęp: 14.03.2020).

Identifiers

DOI

10.35765/eetp.2020.1556.03