Teoria demokracji deliberatywnej w myśli Johna Rawlsa

• Authors: Agnieszka Turoń-Kowalska

Title variants

EN

John Rawls's theory of deliberative democracy

Abstracts

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The scientific aim is to present a specific role of John Rawls that he played in co-creation of the concept of deliberative democracy. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Deliberative democracy focuses on deliberation that should bring in-depth knowledge of the participants in a given matter as well as the awareness of other individuals’ interests. One must acquire knowledge of the distinction between public reason and many non-public reasons, and at the same time be impartial to the points of view of vast rational doctrines. The research method is based on text analysis. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article begins with an attempt to synthetically analyse Rawls’s contractualistic proposition in order to “organise the state well”. Then, there follows an analysis of the concept of justice as impartiality indicating the basis for creating the theory of deliberative democracy. The focus is put on Rawls’s innovative solution – the reflection of balance can only be achieved through the result of a certain structure (construction) and the normative nature of his proposition was indicated, which distinguishes this concept from predecessors asking similar questions. RESEARCH RESULTS: In his attempts to construct a “machine of reason” and a “game of reason”, and finally an “original situation” from which the principles of justice as impartiality can be derived, John Rawls attempted to create a model of a reasonable deliberation by democratic citizens in a way that could awake their loyalty towards the established order. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: In the conclusions, the author points out that the assumption of common public reason and rational pluralism, as well as the idea of freedom as the ability to have higher moral powers, lead Rawls to create “good state organisation”, where the deliberative formula of democracy must play a key role.

PL

CEL NAUKOWY: Celem naukowym jest ukazanie specyficznej roli Johna Rawlsa dla współtworzenia koncepcji demokracji deliberatywnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Demokracja deliberatywna skupia się na deliberacji, która powinna nieść za sobą pogłębioną wiedzę uczestników w danej sprawie oraz świadomość interesów innych jednostek. Propozycja Rawlsa ma charakter absolutnie normatywny. Teoria sprawiedliwości formułuje reguły, na których powinna opierać się organizacja życia społecznego. Należy posiąść wiedzę o rozróżnieniu pomiędzy rozumem publicznym a wieloma rozumami niepublicznymi, a jednocześnie zachować bezstronność wobec punktów widzenia rozległych rozumnych doktryn. Metoda badań opiera się na analizie tekstu. PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się od próby syntetycznej analizy kontraktualistycznej propozycji Rawlsa mającej na celu „dobrą organizację państwa”. Następnie analizie poddana jest koncepcja sprawiedliwości jako bezstronności ze wskazaniem podstawy do tworzenia teorii demokracji deliberatywnej. Skupiono się tutaj na nowatorskim rozwiązaniu – refleksja równowagi może zostać osiągnięta tylko poprzez wynik pewnej struktury (konstrukcji) – oraz wskazano normatywny charakter jego propozycji, co odróżnia tę koncepcję od koncepcji poprzedników zadających podobne pytania. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W swoich próbach skonstruowania „maszyny rozumu” i „gry rozumowej”, a wreszcie „sytuacji pierwotnej”, z której można wyprowadzić zasady sprawiedliwości jako bezstronności, Rawls dokonał próby stworzenia modelu rozsądnej deliberacji przez demokratycznych obywateli w sposób, który może wzbudzić ich lojalność wobec ustanowionego porządku. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: We wnioskach autorka wskazuje, że założenie wspólnego rozumu publicznego oraz rozumnego pluralizmu, jak również idea wolności jako zdolności do posiadania wyższych władz moralnych prowadzi Rawlsa do stworzenia „dobrej organizacji państwa”, gdzie kluczową rolę odgrywać musi deliberatywna formuła demokracji.

Keywords

PL

John Rawls; demokracja deliberatywna; bezstronność; sytuacja pierwotna; rozum publiczny

EN

John Rawls; deliberative democracy; impartiality; the original situation; public reason

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2023
• Volume: 14
• Issue: 46
• Pages: 185-206

Dates

published

2023

Contributors

author

Agnieszka Turoń-Kowalska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000279130777

References

• Boucher, D., & Kelly, P. (2003). Political Thinkers. From Socrates to the Present. New York: Oxford University Press.
• Chmielewski, A. (2001). Społeczeństwo otwarte czy wspólnota? Filozo-ficzne i moralne podstawy nowoczesnego liberalizmu oraz jego kryty-ka. Wrocław: Arboretum.
• Ciszewski, W. (2020). Rozum i demokracja. Wprowadzenie do koncepcji rozumu publicznego Johna Rawlsa. Kraków: Wydawnictwo Uni-wersytetu Jagiellońskiego.
• Daniels, N. (2016), Reflective Equilibrium. Standford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/reflective-equilibrium/#RejRawConWidRefEqu (dostęp: 19.09.2020).
• Gutmann, A., & Thompson, D. (1996). Democracy and Disagreement. Cambridge MA: Harvard University Press.
• Gutmann, A., & Thompson, D. (2004). Why Deliberative Democracy?. Princeton: Princeton University Press.
• Gutmann, A. (2007). A Companion to Contemporary Political Philoso-phy, vol. 2. R. Goodin, P. Pettit, & T. Pogge (Eds.). New Jersey: Blackwell Publishing Ltd.
• Habermas, J. (1993). Obywatelstwo a tożsamość narodowa: rozważania nad przyszłością Europy. B. Markiewicz (Tłum.). Warszawa: Wy-dawnictwo IFiS PAN.
• Finlayson, J.G., & Freyenhagen, F. (2011). Habermas and Rawls: Dis-puting the Political. New York: Routledge.
• Finlayson, J.G. (2019). Habermas-Rawls Debate. New York: Columbia University Press.
• Freeman, S. (2007a). Justice and the social contract. Essays on Rawlsian political philosophy. New York: Oxford University Press.
• Freeman, S. (2007b). Rawls. London and New York: Routledge.
• KOM(2008), KOMUNIKAT KOMISJI DLA PARLAMENTU EURO-PEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONO-MICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW. Debata o Europie – wykorzystać doświadczenia planu D na rzecz demo-kracji, dialogu i debaty.
• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52008DC0158&from=PL (dostęp: 27.02.2023).
• Król, M. (2008). Filozofia polityczna. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Krzynówek, A. (2010). Rozum a porządek publiczny. Wokół sporu o demokrację deliberatywna. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficz-no-Pedagogiczna „Ignatianum”.
• Moon, J.D. (2015). Cohen vs. Rawls on justice and equality. Critical Review of International Social and Political Philosophy, 18(1).
• Nalepa, M. (1997). Johna Rawlsa liberalizm bez ideologii. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 4(24).
• Rau, Z. (2008). Zapomniana wolność. W poszukiwaniu historycznych podstaw liberalizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Rawls, J. (1980). Kantian Constructivism in Moral Theory: The Dew-ey Lectures 1980. Journal of Philosophy, 77.
• Rawls, J. (1985). Justice as Fairness: Political not Metaphysical. Phi-losophy and Public Affairs, 14(3).
• Rawls, J. (1993). The Law of Peoples. Critical Inquiry, 20(1).
• Rawls, J. (1994). Teoria sprawiedliwości. M. Panufnik, J. Pasek, & A. Romaniuk (Tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Rawls, J. (1997). The Idea of Public Reason Revisited. The University of Chicago Law Review, 64(3).
• Rawls, J. (2001). Prawo ludów. M. Kozłowski (Tłum.). Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Rawls, J. (2009). Teoria sprawiedliwości. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, & S. Szymański (Tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Rawls, J. (2010). Wykłady z filozofii polityki. S. Szymański (Tłum.). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Rawls, J. (2012). Liberalizm polityczny. A. Romaniuk (Tłum.). War-szawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Reidy, D.A. (2017). Rawls on Philosophy and Democracy: Lessons from the Archived Papers. Journal of the History of Ideas, 78(2).
• Saward, M. (2002). Rawls and deliberative democracy. W Democracy as public deliberation: new perspectives. Perspectives on Democratiza-tion. M. Passerin D’Entreves (Ed.). Manchester, UK, and New York: Manchester University Press.
• Sepczyńska, D. (2006). „Późny” Rawls o pluralizmie teorii i stabilności politycznej. W Pluralizm filozofii. Filozofia wobec pluralizmu. S. Richert (Red.). Olsztyn: Polskie Towarzystwo Filozoficzne.
• Sepczyńska, D. (2015). Problematyczny status prawdy w polityce. Strauss-Rawls-Habermas. Kraków: Universitas.
• Szahaj, A. (2000). Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”. Warszawa: Fundacja Alet-heia.
• Szymański, S. (2018). Uzasadnienie teorii sprawiedliwości. Dziedzictwo Johna Rawlsa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Żardecka-Nowak, M. (2007). Rozum i obywatel. Idea rozumu publicz-nego oraz koncepcja jednostki we współczesnej filozofii polityki. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Identifiers

DOI

10.35765/hp.2363

Biblioteka Nauki

2231644