Królowe – Habsburżanki jako panie dworu. Proces rekrutacji na dwory żon Zygmunta III Wazy

• Authors: Aleksandra Barwicka-Makula

Title variants

EN

Habsburgian Ladies of the Court. Recruitment System for the Courts of the Wives of Sigismund III Vasa

Abstracts

EN

In this article, the queen’s court is seen as a place of her activity, where she creates multi-dimensional interpersonal relationships, becoming the center of a complex social network. Its aim is to present the Habsburg wives of Sigismund III as conscious ladies of the court who influenced the selection of courtiers. Queens Anne and Constance initiated the recruitment process. They benefited from the intermediation of the Munich court. They had specific requirements for candidates for courtiers. They judged the work of their servants but in return, they surrounded them with loving care. The Habsburg women cared for the appropriate living and financial conditions of their courtiers, especially the upbringing and favorable marriage to the ladies-in-waiting. With their actions, they made their coutrs resemble well-managed households.

PL

W niniejszym artykule dwór królowej postrzegany jest jako miejsce jej aktywności, gdzie tworzy ona wielowymiarowe relacje międzyludzkie, stając się centrum skomplikowanej społecznej sieci. Jego celem jest przedstawienie habsburskich żon Zygmunta III jako świadomych pań dworu, mających wpływ na dobór dworzan. Królowe Anna i Konstancja inicjowały proces rekrutacyjny. Korzystały z pośrednictwa dworu monachijskiego. Miały sprecyzowane wymagania odnośnie do kandydatów na dworzan. Oceniały pracę swoich sług. W zamian otaczały ich troskliwą opieką. Habsburżanki dbały o odpowiednie warunki bytowe i finansowe swoich dworzan, a zwłaszcza wychowanie i korzystne zamążpójście dworek. Swoimi działaniami sprawiały, że ich dwory przypominały solidnie zarządzane gospodarstwa.

Keywords

PL

królowa; Anna Habsburżanka (1573–1598); Konstancja Habsburżanka (1588–1631); dwór; dworzanin

EN

queen; Anne of Austria (1573–1598); Queen of Poland; Constance of Austria (1588–1631); court; courtier

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Perspektywy Kultury
• Year: 2022
• Volume: 39
• Issue: 4
• Pages: 127-140

Dates

published

2022

Contributors

author

Aleksandra Barwicka-Makula

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000180535694

References

• Wiedeń, Haus-, Hofund Staatsarchiv, Hausarchiv, Familienkorrespondenz A, Karton 40, 41, 42, 43, 44, 45, 47.
• Monachium, Bayerisches Hauptstaatsarchiv, Kasten Schwarz, 6613–6614.
• Dobner, H. (2015). Briefwechsel zwischen Erzherzogin Maria von Innerösterreich und ihrer Tochter Anna, Königin von Polen und Schweden, während ihres Aufenthaltes in Schweden 1593/1594 – Historische Analyse und Edition. Wien: unveröffentlichte Masterarbeit. Pozyskano z: https://utheses.univie. ac.at/detail/34464# (dostęp: 01.09.2022).
• Lichy, K. i Hegedüs, O. (2022a). Hofkorrespondenz von und an Ursula Meyer (1625–1629). Pozyskano z: https://cbhist.pan.pl/wp-content/uploads/hofkorrespondenz-von-und-an-ursula-meyer-1625-1629.pdf (dostęp: 01.09.2022).
• Lichy, K. i Hegedüs, O. (2022b). Hofkorrespondenz von und an Ursula Meyer (1630–1634). Pozyskano z: https://cbhist.pan.pl/wp-content/uploads/hofkorrespondenz-von-und-an-ursula-meyer-1630-1634.pdf (dostęp: 01.09.2022).
• Stieve, F. (1886). Wittelsbacher Briefe aus den Jahren 1590 bis 1610, vol. 1. Abhandlungen der Historischen Classe der königlich bayerischen Akademie der Wissenschaften, nr 17, 385–498.
• Bogucka, M. (2009). The Court of Anna Jagiellon: Size, Structure and Functions. Acta Poloniae Historica, nr 99, 91–105.
• Fabiani, B. (1976). Warszawski dwór Ludwiki Marii. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Januszek-Sieradzka, A. (2017). Królowa Barbara Radziwiłłówna w dworskim mikroświecie. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Keller, K. (2016). Frauen und dynastische Herrschaft. Eine Einführung. W: B. Braun, K. Keller i M. Schnettger (red.), Nur die Frau des Kaisers? Kaiserinnen in der Frühen Neuzeit. Wien: Böhlau Verlag
• Leitsch, W. (2009). Das Leben am Hof König Sigismunds III. von Polen, t. 1–4. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Lewandowska-Malec, I. (2008). Zabezpieczenie majątkowe królowych polskich na przełomie XVI i XVII w : oprawa wiana Anny i Konstancji z Habsburgów. W: M. Mikuła (red.), Prawo blisko człowieka : z dziejów prawa rodzinnego i spadkowego : materiały konferencji zorganizowanej przez Sekcję Historii Państwa i Prawa Towarzystwa Biblioteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 7-8 marca 2007 r. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 37–47.
• Marchwińska, A. (2008). Królewskie dwory żon Zygmunta Augusta. Organizacja i składy osobowe. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
• Roth, E. (1967). Erzherzogin Anna von Innerösterreich, Königin von Polen und Schweden. Leben und Stellung in der habsburgischen Politik ihrer Zeit (1573– 1598). Graz: unveröffentlichte Dissertation.
• Szulc, T. (2015). Oprawa posagu królowych w szlacheckiej Rzeczypospolitej. Studia Prawno-Ekonomiczne, nr 94, 123–148.
• Targosz, K. (1975). Uczony dwór Ludwiki Marii Gonzagi (1646–1667). Z dziejów polsko-francuskich stosunków naukowych. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk

Identifiers

DOI

10.35765/pk.2022.3904.11

Biblioteka Nauki

37193388