Harmonia i dysonans. Wizje życia etycznego Isaiaha Berlina i Leszka Kołakowskiego

• Authors: Beata Polanowska-Sygulska

Title variants

EN

Harmony and Dissonance. Isaiah Berlin’s and Leszek Kołakowski’s Visions of Ethical Life

Abstracts

EN

The aim of the article is to carry out a parallel analysis of Isaiah Berlin’s and Leszek Kołakowski’s ethical visions. Special attention is given to the ideas developed by both thinkers in their early two essays, both published in 1958, though their later works are also taken into account. Juxtaposition of several threads inherent in their essays, backed by appropriate excerpts from their work, leads to the following conclusions. Both philosophers draw stunningly similar visions of moral life. Both of them dissociate themselves from ethical monism and from ethical relativism. However, Berlin’s standpoint, named by him value pluralism, is of strictly empiricist and thus anti-metaphysical character, while Kołakowski claims that in ethics there is no escape from metaphysics.

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza wizji rzeczywistości etycznej, nakreślonych przez Isaiaha Berlina i Leszka Kołakowskiego. Bazę do przeprowadzenia porównania stanowią wybrane prace obu filozofów, ze szczególnym uwzględnieniem ich dwóch wczesnych esejów, opublikowanych w tym samym roku 1958. Zestawienie ze sobą poruszonych przez obu myślicieli wątków i konkretnych fragmentów ich przemyśleń prowadzi do następujących wniosków. Obaj filozofowie kreślą uderzająco podobne wizje życia etycznego. Obaj stanowczo dystansują się zarówno od monizmu etycznego, jak i od etycznego relatywizmu. Niemniej stanowisko Berlina, określane przez niego mianem pluralizmu wartości, ma pryncypialnie empirystyczny, a tym samym antymetafizyczny charakter. Perspektywa Kołakowskiego zaś, który uważał że w etyce nie ma ucieczki od metafizyki, jest w tym aspekcie krańcowo odmienna.

Keywords

PL

Isaiah Berlin; Leszek Kołakowski; pluralizm wartości; monizm etyczny; relatywizm etyczny; empiryzm; mit

EN

Isaiah Berlin; Leszek Kołakowski; value pluralism; ethical monism; ethical relativism; empiricism; myth

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2021
• Issue: 3(28)
• Pages: 95-106

Contributors

author

Beata Polanowska-Sygulska

• Uniwersytet Jagielloński

Identifiers

DOI

10.36280/AFPiFS.2021.3.95

Biblioteka Nauki

1788473