Wpływ skargi nadzwyczajnej na świadomość konstytucyjną jednostki. Rozważania na tle postępowań skargowych zainicjowanych w sprawach karnych

• Authors: Jarosław Sułkowski

Title variants

EN

The Impact of Extraordinary Appeal on an Individual’s Constitutional Awareness. Considerations Against the Background of Extraordinary Appeal Proceedings in Criminal Cases

Abstracts

EN

In April 2022 four years passed since the introduction into the Polish legal system of extraordinary appeal – a new instrument for the review of final court judgements. The experience of several years of the functioning of this means of challenge provides an opportunity to analyse it on the basis of the emerging case law of the Supreme Court in the context of not only the effectiveness of this kind of appeal, as seen through the prism of procedural justice in criminal matters, but also in the context of emergence of constitutional awareness. It should be assumed that the legislator wanted to introduce a measure that would strengthen the protection of freedoms and rights, also within the framework of criminal proceedings, and which so far did not exist in such a form – in terms of evaluation of the process of applying the law. A few years after its introduction, the fears that extraordinary appeal would become a politically exploited mechanism have not come true. However, after a few years the first cautious conclusions can be formulated regarding its significance for the reliability of the criminal process. Unfortunately, these conclusions are not optimistic. The extraordinary complaint does not play a significant role in the functioning of the criminal process in the shape outlined by the Polish Constitution.

PL

W kwietniu 2022 r. minęły 4 lata od wprowadzenia do polskiego systemu prawnego skargi nadzwyczajnej – nowego instrumentu kontroli prawomocnych wyroków sądowych. Kilkuletnia perspektywa funkcjonowania tej instytucji daje możliwość jej analizy na gruncie rodzącego się orzecznictwa Sądu Najwyższego, w kontekście nie tylko skuteczności skargi widzianej przez pryzmat sprawiedliwości procesowej w sprawach karnych, ale także z punktu widzenia kształtowania się świadomości konstytucyjnej. Należy przyjąć, że ustawodawca chciał wprowadzić środek, który wzmocniłby ochronę wolności i praw, także w ramach postępowania karnego, a który do tej pory w takiej formie nie istniał. Z perspektywy kilku lat nie sprawdziły się obawy, że skarga stanie się politycznie wykorzystywanym mechanizmem. Kilkuletnia perspektywa prowadzi do sformułowania pierwszych ostrożnych wniosków dotyczących jej znaczenia dla rzetelności procesu karnego. Niestety, wnioski te nie są optymistyczne. Skarga nadzwyczajna nie odgrywa znaczącej roli w funkcjonowaniu procesu karnego w kształcie nakreślonym przez Konstytucję RP.

Keywords

PL

skarga nadzwyczajna; Sąd Najwyższy; kontrola konstytucyjności; świadomość konstytucyjna

EN

extraordinary appeal; Supreme Court; judicial review (of constitutionality of statutes); constitutional awareness

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2022
• Issue: 2(31)
• Pages: 84-96

Dates

published

2022

Contributors

author

Jarosław Sułkowski

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/000000034624322X

References

• Dąbrowski, M. (2011). Zasada kontradyktoryjności a postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2, 65-87.
• Dziga, K. (2019). Czy możliwe jest merytoryczne rozpoznanie skargi nadzwyczajnej w sprawach karnych? Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2, 143-160.
• Gruszecka, D. (2018). Podstawy skargi nadzwyczajnej w sprawach karnych – uwagi w kontekście „wypełniania luk w systemie środków zaskarżenia”. Palestra 9, 31-39.
• Grzegorczyk, T., Tylman, J. (2011). Polskie postępowanie karne, Warszawa: LexisNexis.
• Jasiński, W. (2019). Sąd Najwyższy. In: T. Zalasiński (ed.), Jak przywrócić państwo prawa? Warszawa: Fundacja Batorego.
• Kluza, J. (2021). Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach ze skargi nadzwyczajnej w sprawach cywilnych i karnych. Przegląd Sejmowy 3, 261-279.
• Kotowski, A. (2018). Skarga nadzwyczajna na tle modeli kontroli odwoławczej. Prokuratura i Prawo 9, 51-85.
• Murzynowski, A. (1984). Istota i zasady procesu karnego, Warszawa: PWN.
• Rogalski, M. (2012). Naczelne zasady procesu karnego. In: G. Artymiak, M. Rogalski (eds.), Proces karny. Część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Szczucki, K. (2020). Komentarz do art. 89. In K. Szczucki, Ustawa o Sądzie Najwyższym. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Świecki, D. (2020). Komentarz do art. 523 k.p.k. In: D. Świecki (ed.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom II. Art. 425–673. Warszawa: Wolters Kluwer.

Identifiers

DOI

10.36280/AFPiFS.2022.2.84

Biblioteka Nauki

2085189