Faszyzm, Żydzi i sztuka nowoczesna. Antysemityzm we włoskiej krytyce artystycznej lat 30. i 40. XX wieku

• Authors: Diana Wasilewska

Title variants

EN

Fascism, the Jews and Modern Art. Anti-Semitism in the Italian Art Criticism of the 1930s and 1940s

Abstracts

EN

The article constitutes an attempt to examine the characteristic features and the development of Italian anti-Semitism in the period of the fascist regime with special attention to the sphere of culture and to art criticism. In the first decade of the regime, the essayists of the day, with Mussolini at the fore, clearly denied that the “Jewish Question” existed in Italy. This changed significantly around the middle of the 1930s, and these changes were parallel to the directions in which the racist doctrine and the paradigm of fascist aesthetics were evolving at the time. Examining those changes, the author attempts to shed light on the characteristic features (the main lines of the debate, but also the applied rhetoric) of the anti-Jewish, and at the same time anti-Modernist witch-hunt launched especially in press publications edited by the charismatic Telesio Interlandi. The article is largely based on source texts of the era and refers to areas hitherto unexplored or only fragmentarily explored in specialist literature.

PL

Tekst jest próbą przyjrzenia się specyfice i rozwojowi włoskiego antysemityzmu czasów reżimu faszystowskiego, ze szczególnym naciskiem na sferę kultury i krytykę artystyczną. Ówcześni publicyści, z Mussolinim na czele, w pierwszej dekadzie panowania nowego ustroju wyraźnie negowali istnienie w Italii tzw. kwestii żydowskiej. Około połowy lat 30. XX w. sytuacja uległa jednak znaczącym przeobrażeniom, odpowiadającym kierunkom, w jakim ewoluowała również doktryna rasistowska, a także paradygmat faszystowskiej estetyki. Przyglądając się tym zmianom, Autorka próbuje przybliżyć specyfikę antyżydowskiej, a zarazem antymodernistycznej nagonki (główne osie sporów, ale też retorykę wypowiedzi), obecnej przede wszystkim w pismach redagowanych przez charyzmatyczną postać Telesia Interlandiego. Artykuł w dużym stopniu opiera się na tekstach źródłowych tego czasu i porusza zagadnienia dotąd nieopisane (lub opisane tylko fragmentarycznie) w literaturze przedmiotu.

Keywords

EN

anti-Semitism; art criticism; fascism; Jews; fascist Modernism; fascist aesthetics

PL

antysemityzm; krytyka artystyczna; faszyzm; Żydzi; faszystowski modernizm; estetyka faszystowska

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2022
• Volume: 84
• Issue: 4
• Pages: 947-980

Dates

published

2022

Contributors

author

Diana Wasilewska

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

• https://orcid.org/0000000291466599

References

• Aguirre, Mariana. “La Difesa Della Razza (1938–1943): Primitivism and Classicism in Fascist Italy.” Politics, Religion & Ideology 16, nr 4 (2015): 370–390. https://doi.org/10.1080/21567689.2015.1132412.
• Ben-Ghiat, Ruth. Fascist Modernities: Italy 1922–1945. Berkeley: University of California Press, 2004.
• Bordoni, Carlo. Fascismo e politica culturale. Arte, letteratura e ideologia in “Critica Fascista.” Bologna: Brechtiana, 1981.
• Campa, Riccardo. “La ‘vexata quaestio’ dei rapporti tra futurismo e fascismo.” W Marinetti. Sintesi della critica futurista, redakcja Antonio Saccoccio, Roberto Guerra, 276–290. Roma: Armando Editore, 2014.
• Capristo, Annalisa. “The Exclusion of Jews from Italian Academies.” W The Jews in Italy under Fascist and Nazi Rule, 1922–1945, redakcja Joshua D. Zimmerman, 81–96. New York: Cambridge University Press, 2005.
• Cassata, Francesco. “La Difesa della Razza.” Politica, ideologia e immagine del razzismo fascista. Torino: Einaudi, 2008.
• Cicciarella, Teresa Lucia. “La parabola di Corrado Cagli. Dagli attacchi razziali alla liberazione del campo di Buchenwald (1936–1945).” W Vedere l’altro, vedere la Shoah – Auschwitz, 27 gennaio 1945. Temi, riflessioni, contesti. Studi sulle arti figurative, il teatro, l’archeologia e il museo, redakcja Paolo Coen, 189–211. Soveria Mannelli: Rubbettino, 2012.
• Domagalska, Małgorzata. Zatrute ziarno. Proza antysemicka na łamach “Roli” (1883–1912). Warszawa: Neriton, 2015.
• Fabre, Giorgio. Mussolini razzista. Dal socialismo al fascismo: la formazione di un antisemita. Milano: Garzanti, 2005.
• Feinstein, Wiley. The Civilization of the Holocaust in Italy. Poets, Artists, Saints, Anti-semites. New York: Madison, 2003.
• Felice, Renzo de. Storia degli ebrei italiani sotto il fascismo. Torino: Einaudi, 2020.
• Finzi, Roberto. “La cultura italiana e le leggi antiebraiche del 1938.” Studi Storici 49, nr 4 (2008): 895–929.
• Gentile, Emilio. La grande Italia: ascesa e declino del mito della nazione nel ventesimo secolo. Milano: Mondadori, 1999.
• Germinario, Francesco. Fascismo e antisemitismo. Progetto razziale e ideologia totalitaria. Roma: Editori Laterza, 2009.
• Głowiński, Michał. “Retoryka nienawiści.” Nauka, nr 2 (2007): 19–27.
• Griffin, Roger. Modernism and Fascism. The Sense of a Beginning under Mussolini and Hitler. New York: Palgrave, 2007.
• Leonetti, Arianna. Oltre “La Difesa della Razza.” L’editoria razzista e antisemita in Italia (1938–1945). Milano: Creleb – C.U.S.L., 2019.
• Michaelis, Meir. “Mussolini’s unofficial mouthpiece. Telesio Interlandi – Il Tevere and the evolution of Mussolini’s anti‐Semitism.” Journal of Modern Italian Studies 3, nr 3 (1998): 217–241.
• Podemski, Piotr. “Faszyzm włoski wobec kwestii żydowskiej 1919–1938.” Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem 34, nr 1 (2012): 81–109.
• Podemski, Piotr. “Prawna i faktyczna sytuacja włoskich Żydów w dobie prześladowań faszystowskich 1938–1943.” Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem 35, nr 3 (2013): 7–30.
• Proctor, Robert N. Racial Hygiene: Medicine Under the Nazis. Cambridge: Harvard University Press, 1988.
• Rossi, Gianni Scipione. Il razzista totalitario: Evola e la leggenda dell’antisemitismo spirituale. Soveria Mannelli: Rubbettino, 2007.
• Saggio, Antonino. L’opera di Giuseppe Pagano tra politica e architettura. Bari: Dedalo, 1984.
• Sarfatti, Michele. Gli ebrei nell’Italia fascista. Vicende, identità, persecuzione. Torino: Einaudi, 2007.
• Servi, Sandro. “Building a Racial State: Images of the Jew in the Illustrated Fascist Magazine", La Difesa della Razza, 1938–1943.” W The Jews in Italy under Fascist and Nazi Rule, 1922–1945, redakcja Joshua D. Zimmerman, 114–157. New York: Cambridge University Press, 2005.
• Sierpowski, Stanisław. Rasizm faszystowskich Włoch. Poznań: Instytut Historii UAM, 2011.
• Sternhel, Zeev. The Birth of Fascist Ideology: From Cultural Rebellion to Political Revolution. Princeton: Princeton University Press, 1995.
• Storchi, Simona. “Latinità, modernità e fascismo nei dibattiti artistici degli anni Venta.” Cahiers de la Méditerranée, nr 95 (2017): 71–83. https://doi.org/10.4000/cdlm.8908.
• Taguieff, Pierre-André. La forza del pregiudizio. Saggio sul razzismo e sull’antirazzismo. Bologna: Il Mulino, 1994.
• Tortora, Massimiliano. “Modernismo e modernisti nelle riviste fasciste.” W I modernismi nelle riviste. Tra Europa e Stati Uniti, redakcja Caroline Patey, Edoardo Esposito, 73–93. Milano: Ledizioni, 2017.
• Ventura, Luca. “Il gruppo de La Nostra Bandiera di fronte all’antisemitismo fascista (1934–1938).” Studi Storici 41, nr 3 (2000): 711–755.
• Wasilewska, Diana. “‘Judoformizm’ i ‘pudełkowa żydowszczyzna.’ Awangarda w recepcji krytyki nacjonalistycznej dwudziestolecia międzywojennego.” W Dwieście lat polskiej krytyki artystycznej, redakcja Jerzy Malinowski, Grażyna Raj, 131–159. Warszawa-Toruń: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata & Wydawnictwo Tako, 2021.
• Wasilewska, Diana. “Dyskurs antysemicki i mowa nienawiści w krytyce artystycznej Stanisława Pieńkowskiego na łamach Myśli Narodowej (1924–1937).” Teksty Drugie, nr 4 (2020): 317–331. https://doi.org/10.18318/td.2020.4.17.
• Wolff, Elisabetta Cassina. “Biological Racism and Anti-Semitism as Intellectual Constructions in Italian Fascism. The Case of Telesio Interlandi and La difesa della razza.” W Racial Science in Hitler’s New Europe, 1938–1945, redakcja Anton Weiss-Wendt, Rory Yeomans, 175– 199. Lincoln: University of Nebraska Press, 2013.
• Zagarrio, Vito. “Primato.” Arte, cultura, cinema del fascismo attraverso una rivista esemplare. Roma: Storia e Letteratura, 2007.

Identifiers

DOI

10.36744/bhs.1108

Biblioteka Nauki

15618424