Więcej niż seria. Wieloobrazowe praktyki polaroidzistów polskich

• Authors: Witold Kanicki

Title variants

EN

More than a Series. The Multi-Image Practices of Polish Polaroid Photographers

Abstracts

EN

The article concerns the history of instant photography (Polaroid, Fuji Instax) in Poland, recounted in the context of the issue of seriality (photographic series). Works by widely differing artists, such as Leszek Brogowski, Teresa Gierzyńska, Marcin Giżycki, Janusz Leśniak, Rafał Milach, Wacław Nowak, Igor Omulecki, Karol Radziszewski, Zbigniew Tomaszczuk, Andrzej Wajda, and the Minilabist group (Marek Mielnicki, Joanna Miklaszewska-Sierakowska, Radek Spassówka), were used to discuss various categories of multi-image work. In addition to the paradigmatic model dominant in Polish practice, which was based on the archivistic function of photography and the practice of collecting various types belonging to the same subject category, the subject model (corresponding to a series of photographs concerning the same subject), the sequential model, taking into account the issue of time, and the multi-image (panoramic or mosaic) syntagmatic model were also defined.

PL

Artykuł dotyczy dziejów polskiej fotografii natychmiastowej (Polaroid, Fuji Instax) zrelacjonowanych przez pryzmat zagadnienia seryjności. Dzieła różnych artystów, takich jak Leszek Brogowski, Teresa Gierzyńska, Marcin Giżycki, Janusz Leśniak, Rafał Milach, Wacław Nowak, Igor Omulecki, Karol Radziszewski, Zbigniew Tomaszczuk, Andrzej Wajda, grupa Minilabistów (Marek Mielnicki, Joanna Miklaszewska-Sierakowska, Radek Spassówka), zostały wykorzystane do omówienia różnych kategorii wieloobrazowej twórczości. Prócz dominującego w rodzimej praktyce modelu paradygmatycznego, polegającego na archiwalnej funkcji fotografii i zbieraniu różnych typów należących do tej samej kategorii przedmiotowej, zdefiniowany został model podmiotowy (odpowiadający serii fotografii dotyczących tego samego podmiotu), uwzględniający problematykę czasu model sekwencyjny, a także wieloobrazowy (panoramiczny lub mozaikowy) model syntagmatyczny.

Keywords

EN

photography; Polaroid; instant photography; archives; seriality; sequences; panoramas; mosaics

PL

fotografia; polaroid; fotografia natychmiastowa; archiwa; seryjność; sekwencje; panoramy; mozaiki

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2025
• Volume: 87
• Issue: 2
• Pages: 157-182

Dates

published

2025

Contributors

author

Witold Kanicki

• Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000298378460

References

• van Alphen, Ernst. Staging the Archive. Art and Photography in the Age of New Media. London: Reaktion Books, 2015.
• Berger, Lynn. „The Authentic Amateur and the Democracy of Collecting Photographs”. Photography and Culture 2, nr 1 (2009): 31–50.
• Bonanos, Christopher. Instant. The Story of Polaroid. New York: Princeton Architectural Press, 2012.
• Bürger, Peter. Teoria awangardy. Tłumaczenie Jadwiga Kita-Huber. Kraków: Universitas, 2006.
• Buse, Peter. The Camera Does the Rest. How Polaroid Changed Photography. Chicago–London: The University of Chicago Press, 2016.
• Bussard, Katherine A., i Lisa Hostetler. Color Rush. American Color Photography from Stieglitz to Sherman. New York–London: Aperture, 2013.
• Enwezor, Okwui. Archive Fever. Uses of the Document in Contemporary Art. New York: Steidl, 2008.
• Kanicki, Witold. „Pomiędzy muzeum a white cube’em. Fotografia jako przestrzeń ekspozycyjna”. Kultura Współczesna 32, nr 2 (2014): 48–56.
• Kanicki, Witold. Wacław Nowak. Polaroid – fotografia z importu. Lusowo–Poznań: Wydawnictwo Wolno, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, 2021.
• Kanicki, Witold. „Wundercamera obscura”. Membrana 2, nr 2 (2017): 70–73.
• Manovich, Lev. The Language of New Media. Cambridge: MIT Press, 2001.
• Photography in Print. Writings from 1816 to the Present. Redakcja Vicky Goldberg. New York: Touchstone, 1981.
• The Polaroid Book. Selection from the Polaroid Collections of Photography. Redakcja Steve Crist. Köln: Taschen, 2012.
• Polaroid Now. The History and Future of Polaroid Photography. Redakcja Steve Crist, Gloria Fowler. Los Angeles: Chronicle Chroma, 2021.
• The Polaroid Project. At the Intersection of Art and Technology. Redakcja William E. Ewing. London: Thames & Hudson, 2017.
• Schwartz, Joan M. „«Records of Simple Truth and Precision». Photography, Archives, and the Illusion of Control”. Archivaria 50 (2000): 1–40.
• Starburst. Color Photography in America, 1970–1980. Redakcja Kevin Moore. Ostfildern: Hatje Cantz, 2010.
• Stewart, Susan. On Longing. Narratives of the Miniature, the Gigantic, the Souvenir, the Collection. Durham–London: Duke University Press, 1993.
• Target III: In Sequence. Photographic Sequences from The Target Collection of American Photography. Redakcja Anne Wilkes Tucker. Houston: The Museum of Fine Arts, 1982.
• Tomaszczuk, Zbigniew. Łowcy obrazów. Szkice z historii fotografii. Warszawa: Centrum Animacji Kultury, 1998.
• Vinegar, Aron. „Ed Ruscha, Heidegger, and Deadpan Photography”. W: Photography After Conceptual Art, redakcja Diarmuid Costello, Margaret Iversen, 28–49. Malden: Wiley-Blackwell, 2010.
• Wacław Nowak. Retrospektywna wystawa fotografii. Redakcja Zbigniew E. Zegan. Kraków: Galeria ZPAF, 1977.
• Zakia, Richard D. „Snapshot Photography”. W: The Focal Encyclopedia of Photography, redakcja Michael. R. Peres, 346–349. Amsterdam: Focal Press, 2007.

Identifiers

DOI

10.36744/bhs.3490

Biblioteka Nauki

62614080