La noble simplicité – wrocławska rezydencja Fryderyka II Hohenzollerna a zjawisko klasycyzacji rokoka

• Authors: Arkadiusz Wojtyła

Title variants

EN

La Noble Simplicité: the Wrocław Residence of Frederic II Hohenzollern versus the Phenomenon of Rococo Classicizing

Abstracts

EN

The restrained and dispassionate in its expression decoration of the interior of Frederick II’s Tract in Wrocław (1751–1753) did not, as previously believed, result from economizing, but constituted an inherent element in the process of Rococo classicizing, at the time also spreading throughout monarch’s native France. Representing the Enlightenment frame of mind, Frederick II appreciated Palladio’s architecture; the Wrocław facility’s architect and designer of its interior decoration Johann Boumann derived predilection for rational-form architecture from his native Netherlands, and the author of the sculpture decoration Johann Michel Hoppenhaupt had preference for symmetrical forms. Furthermore, masonic motifs appeared in the iconographic programme of the Tract’s Library. However, a broad margin for Rococo fantasy was reserved in some of the still lifes (Augustin Dubuisson) in overdoors and panneaux.

PL

Powściągliwa i chłodna w wyrazie dekoracja wnętrz Traktu Fryderyka II we Wrocławiu (1751–1753) nie wynikała, jak dotychczas sądzono, tylko ze względów oszczędnościowych, lecz wpisywała się w proces klasycyzacji rokoka, ogarniający w tym czasie również jego ojczyznę – Francję. Sam Fryderyk II reprezentował orientację oświeceniową i cenił architekturę Palladia, projektant architektury i dekoracji wnętrz wrocławskiego Traktu – Johann Boumann ze swej rodzimej Holandii wyniósł zamiłowanie do architektury racjonalnej w wyrazie, a wykonawca dekoracji rzeźbiarskiej, Johann Michel Hoppenhaupt preferował formy symetryczne. W programie ikonograficznym Biblioteki Traktu pojawią się też motywy masońskie. Natomiast szeroki margines dla rokokowej fantazji zagwarantowano w niektórych z martwych natur (Augustin Dubuisson) z supraport i panneaux.

Keywords

PL

rokoko fryderycjańskie; Wrocław; Johann Boumann; Augustin Dubuisson

EN

Frederician Rococo; Wroc≥aw; Johann Boumann; Augustin Dubuisson

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2020
• Volume: 82
• Issue: 2
• Pages: 239-273

Dates

published

2020

Contributors

author

Arkadiusz Wojtyła

• Wrocław, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000280101332

References

• Bandurska, Zofia. “Architektura budynków muzealnych.” W Muzea sztuki w dawnym Wrocławiu/ Kunstmuseen im alten Breslau, redakcja Piotr Łukaszewicz, 159–212. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 1998.
• Bauer, Hermann. Rocaille: Zur Herkunft und zum Wesen eines Ornament-Motivs. Berlin: De Gruyter, 1962.
• Brzezowski, Wojciech. Dom mieszkalny w okresie baroku we Wrocławiu. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005.
• Eggeling, Tilo. Raum und Ornament: Georg Wenceslaus von Knobelsdorff und das friderizianische Rokoko. Regensburg: Schnell & Steiner, 2003.
• Engel, Martin. “Die städtebauliche Einbindung des Breslauer Schlosses. Ein Beitrag zur brandenburgisch-preussischen Residenzbaukunst im 18. Jahrhundert.” W Architektura Wrocławia, t. 2: Urbanistyka, redakcja Jerzy Rozpędowski, Ewa Różycka, Jadwiga Urbanik, 181–199. Wrocław: Instytut Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, 1995.
• Giersberg, Hans-Joachim. Friedrich als Bauherr. Studien zur Architektur des 18. Jahrhunderts in Berlin und Potsdam. Berlin: Orbis, 1986.
• Hintze, Erwin. Führer durch das Schlossmuseum in Breslau. Breslau: Grass, Barth & Company, 1930.
• Kadatz, Hans-Joachim. Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff: Baumeister Friedrichs II. Leipzig: E. A. Seemann, 1985.
• Kalinowski, Konstanty. “Wrocławska rezydencja Fryderyka II.” Materiały Muzeum Wnętrz Zabytkowych w Pszczynie 3 (1984): 21–51.
• Korżel-Kraśna, Małgorzata. Meble XVIII wieku. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2004.
• Kos, Jerzy Krzysztof. Ani centrum, ani peryferie. Architektura pruskiego Śląska w okresie autonomii administracyjnej w latach 1740–1815. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2016.
• Łagiewski, Maciej. “Komnaty królewskie.” W 1000 lat Wrocławia. Przewodnik po wystawie, redakcja Maciej Łagiewski, Halina Okólska, Piotr Oszczanowski, 181–207. Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia, 2009.
• Möller, Renate. “Die Wohnungen Friedrichs II.” W Friedrich II. und die Kunst. Ausstellung zum 200. Todestag, Neues Palais, Sanssouci, 19 VII – 12 X 1986, redakcja Hans Joachim Giersberg, Claudia Meckel, t. 2, 211–227. Potsdam: Generaldirektion der Staatlichen Schlösser und Gärten Potsdam-Sanssouci, 1986.
• Steinborn, Bożena. Katalog zbiorów malarstwa krajów romańskich. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2012.

Identifiers

DOI

10.36744/bhs.642

Biblioteka Nauki

15999138