Rekonstrukcja warstwy słownej pieśni „Słuchaj, co żywo” zapisanej w tabulaturze organowej z Kroż

• Authors: Tomasz Jasiński

Title variants

EN

Reconstructing the Text of the Song ‘Słuchaj, co żywo’ from the Kražiai Organ Tablature

Abstracts

EN

Reconstructed in this article is the verbal component of the anonymous three-part song 'Słuchaj co żywo’ (‘Hark with all haste’), found without text in the seventeenth-century organ tablature from Kražiai, which has been published in facsimile form as part of the source edition series ‘Fontes Musicae in Polonia’ (Warsaw 2017). The song identifed as the basis for this piece is 'O Przyjściu Chrystusowym na Sąd' (‘On Christ’s coming to judgment’), with the incipit ‘Słuchaj, co żywo, sądu straszliwego’ (‘Hark with all haste to the terrible judgment’), included in Krzysztof Haberkant’s 'Nowo wydany Kancyonał Pruski' (‘Newly published Prussian songbook’) (Königsberg 1741, reissued there in 1772). Apart from presenting a transcription of the song and reconstructing its text, I discuss who could have written this composition, suggesting its potential attribution to Adam of Wągrowiec (d. 1629). Regardless of whether the composer’s identity will ever be established, it should be emphasised that thanks to the text reconstruction this previously unknown polyphonic song in the vernacular can now be added to the Old Polish repertoire, thus expanding the rather meagre collection of three-part songs with Polish texts.

PL

W artykule zrekonstruowano warstwę słowną anonimowej trzyczęściowej pieśni Słuchaj co żywo, zamieszczonej bez tekstu w XVII-wiecznej tabulaturze organowej z Kroż, która została opublikowana w formie faksymilowej w serii „Fontes Musicae in Polonia” (Warszawa 2017). Nie jest to, jakby na pierwszy rzut oka mogło się wydawać, Psalm 49 Słuchaj, słuchaj, co żywo! Wszytki ziemskie kraje, lecz tekst pieśni O Przyjściu Chrystusowym na Sąd zaczynającej się od słów: „Słuchaj, co żywo, sądu straszliwego”, opublikowanej w osiemnastowiecznym Nowo wydanym Kancyonale Pruskim Krzysztofa Haberkanta (Królewiec 1741, wznowiony tam w 1772). Oprócz przedstawienia transkrypcji pieśni i rekonstrukcji jej tekstu, autor rozważa, kto mógł napisać tę kompozycję, sugerując potencjalne przypisanie jej Adamowi z Wągrowca (zm. 1629). Niezależnie od tego, czy uda się kiedyś rozwiązać kwestię autorstwa pieśni, trzeba podkreślić, że za sprawą dokonanej rekonstrukcji warstwy tekstowej pieśni Słuchaj, co żywo repertuar staropolski wzbogaca się o nieznaną dotąd pozycję muzyki wielogłosowej w języku ojczystym, powiększa zarazem szczupły zasób polskojęzycznychpieśni trzygłosowych.

Keywords

PL

XVII wiek; Kroże; tabulatura organowa; pieśń Słuchaj, co żywo; Krzysztof Haberkant; Nowo wydany Kancjonał Pruski; rekonstrukcja; Adam z Wągrowca

EN

17th century; Kražiai; organ tablature; Słuchaj, co żywo (song); Krzysztof Haberkant; ‘Newly published Prussian songbook’; reconstruction; Adam of Wągrowiec

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Muzyka
• Year: 2021
• Volume: 66
• Issue: 1
• Pages: 169-179

Dates

published

2021

Contributors

author

Tomasz Jasiński

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

• https://orcid.org/0000000259166254

References

• Adam z Wągrowca SOCist († 1629). Utwory organowe z intawolatury żmudzkiej (Ms LT-Vn 105-67). Wyd. Irena Bieńkowska. Mirosław Perz. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 1999.
• Jasiński, Tomasz. „Staropolskie pieśni nabożne z basso continuo. Zapisane w Gdańsku roku 1765”. Annales Universitatis Maria-Curie Skłodowska, Sectio L, Artes 13, nr 2 (2015): 63–113.
• Klavyrinė XVII amžiaus Lietuvos muzika. Lithuanian Keyboard Music of the Seventeenth Century. Wyd. Jūratė Trilupaitienė. Wilno: Lietuvos menotyros šaltiniai, 2004.
• Liber Organistarum Collegii Crosensis Societatis Jesu. Wyd. Laima Budzinauskienė, Rasa Murauskaitė. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2017 (= Fontes Musicae in Polonia, B/2).

Identifiers

DOI

10.36744/m.802

Biblioteka Nauki

28882064