Polskie teatry w Moskwie (1915–1918)

• Authors: Katarzyna Osińska

Title variants

EN

Polish Theatre Companies in Moscow (1915–1918)

Abstracts

EN

The article and the annex it is supplied with presents a little-known episode in the history of Polish theatre during the First World War. In July 1915, when the German army was drawing close to Warsaw, a part of the population was evacuated to Russia. The refugees included a number of people of the theatre, with such outstanding individuals as Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Mieczysław Limanowski, Wojciech Brydziński, Wincenty Drabik, Arnold Szyfman, and others. The first Polish theatre was launched in Moscow in September 1915. The present reconstruction of this and other Polish theatre endeavours in Moscow is based on the body of known and published Polish sources as well as on previously unknown and unpublished in Poland Russian press reviews. The annex comprises reviews of Polish theatre premieres and reports about Polish-Russian cultural undertakings that appeared in the following Russian weeklies and dailies: Russkiye vedomosti, Rampa i zhizn, Teatr, Teatralnaya gazeta, and Kievskaya mysl. The last of these, a Russian-language daily published in Kiev, featured a large article about Polish drama, with a special emphasis on Stanisław Wyspiański, written by Yakov Tugenhold. All the texts have been found as a result of on-site library searches of Russian press archives; except for the article by Tugenhold, they have not been reprinted in Russia.

PL

Artykuł oraz załączony do niego aneks przypominają mało znany epizod w historii polskiego teatru z okresu pierwszej wojny światowej. W lipcu 1915 roku, kiedy wojska niemieckie zbliżały się do Warszawy, część ludności została ewakuowana w głąb Rosji. Wśród uchodźców z Królestwa Polskiego znalazło się wielu przedstawicieli świata teatru, w tym tak wybitne postaci, jak Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Mieczysław Limanowski, Wojciech Brydziński, Wincenty Drabik, Arnold Szyfman i inni. W Moskwie  we wrześniu 1915 roku odbyła się inauguracja pierwszego polskiego teatru. Rekonstrukcja tego i kolejnych polskich przedsięwzięć teatralnych w Moskwie przedstawiona została na podstawie znanych już i publikowanych polskich źródeł oraz nieznanych i dotąd niepublikowanych w Polsce recenzji polskich przedstawień z prasy rosyjskiej. Aneks zawiera recenzje premier w polskich teatrach oraz relacje z udziału Polaków w przedsięwzięciach kulturalnych polsko-rosyjskich pochodzące z następujących gazet i tygodników: „Russkije wiedomosti", „Rampa i żyzń", „Tieatr", „Tieatralnaja gazieta" oraz „Kijewskaja mysl". Z tej ostatniej, wydawanej w Kijowie w języku rosyjskim gazety, pochodzi obszerny artykuł Jakowa Tugendholda, poświęcony polskiemu dramatowi, w szczególności Stanisławowi Wyspiańskiemu. Teksty te zostały zebrane w wyniku kwerend rosyjskiej prasy; nie były one  dotąd (poza tekstem Jakowa Tugendholda) przedrukowywane w Rosji.

Keywords

PL

teatr polski w Rosji; Moskwa; historia teatru

EN

Polish theater in Russia; Moscow; theater history

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2017
• Volume: 66
• Issue: 1/2
• Pages: 67-121

Dates

published

2017

Contributors

author

Katarzyna Osińska

• Instytut Slawistyki, Polska Akademia Nauk

• https://orcid.org/000000034142040X

References

• Krasiński, Edward. Arnold Szyfman: Portret dyrektora w labiryncie teatru. Warszawa: Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana, 2013.
• Krasiński, Edward. Stefan Jaracz. Warszawa: PIW, 1983.
• Limanowski, Mieczysław. Duchowość i maestria: Recenzje teatralne 1901–1940. Zebrał i opracował Zbigniew Osiński. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1992.
• Osińska, Katarzyna. Klasztory i laboratoria: Rosyjskie studia teatralne – Stanisławski, Meyerhold, Sulerżycki, Wachtangow. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2003.
• Osińska, Katarzyna. Świadkowie i świadectwa: Polska recepcja Meyerholda do roku 1939. Pamiętnik Teatralny 50, z. 3/4 (2001): 49–77.
• Osiński, Zbigniew i Katarzyna Osińska. Michaił Czechow w Polsce. Pamiętnik Teatralny 58, z. 1/2 (2009): 107–128.
• Osiński, Zbigniew. Mieczysław Limanowski (1876–1948): Kronika życia i twórczości. Pamiętnik Teatralny 39, z. 1/2 (1990): 13–100.
• Patek, Artur. Polska diaspora w Rosji do 1917 roku. W: Polska diaspora, redakcja Adam Walaszek. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001.
• Spustek, Irena. Polacy w Piotrogrodzie. 1914–1917. Warszawa: PWN, 1966.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1203

Biblioteka Nauki

32083664