Maski Molierowskiego Don Juana

• Authors: Katarzyna Wojtysiak-Wawrzyniak

Title variants

EN

The Masks of Don Juan

Abstracts

EN

This article considers selected literary, ideological, and social contexts of the origins of Molière’s Don Juan (1665) in order to demonstrate links between particular cultural phenomena of the mid-seventeenth century and the construction of the play’s protagonist and some thematic motifs. The author reviews various hypotheses concerning the literary and cultural roots of Molière’s version of the story of Don Juan, to focus on the evocation of Spanish cultural contexts. She also emphasizes that the author managed to incorporate into the story of the legendary seducer ample commentary pertaining to factual reality. Ideas rooted in aesthetic explorations and current ideological discussions and disputes contributed to the creation of a protagonist whose experience also corresponds in many aspects to that of the present-day reader and theatergoer.

PL

W artykule podjęto refleksję nad wybranymi literackimi, ideowymi, społecznymi i obyczajowymi kontekstami genezy Don Juana Molière’a (1665), by wskazać powiązania między charakterystycznymi dla połowy XVII wieku zjawiskami kulturowymi a sposobem ukształtowania tytułowej postaci i niektórych wątków dramatu. Autorka przypomina stawiane przez różnych badaczy hipotezy na temat literackich i kulturowych korzeni Molierowskiej wersji opowieści o Don Juanie, skupiając się szczególnie na kontekstach związanych z kulturą hiszpańską. Podkreśla również, że autorowi udało się wpisać w fabularną materię legendy uwodziciela wiele komentarzy do rzeczywistości. Pomysły zakorzenione w estetycznych poszukiwaniach oraz w aktualnych dyskusjach i sporach ideowo-światopoglądowych przyczyniły się do stworzenia bohatera, którego doświadczenie koresponduje także w wielu aspektach z doświadczeniem współczesnego czytelnika i widza.

Keywords

EN

Molière; French drama; «Dom Juan ou le Festin de Pierre»; Lope de Vega; honor

PL

Molière; dramat francuski; «Don Juan»; Lope de Vega; honor

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2023
• Volume: 72
• Issue: 1
• Pages: 79-101

Dates

published

2023

Contributors

author

Katarzyna Wojtysiak-Wawrzyniak

• https://orcid.org/0000000157300395

References

• Adam, Antoine. Histoire de la littérature française au XVIIe siècle. T. 2. París: Editions Mondiales, 1962.
• Allier, Raoul. La Compagnie du Très Saint-Sacrement de l’Autel: La „cabale des dévots” 1627–1666. Paris: Armand Colin, 1902. https://archive.org/details/lacompagniedutr00alli.
• Aszyk, Urszula, red. „Nowa sztuka pisania komedii w dzisiejszych czasach” Lopego de Vega w czterechsetlecie wydania 1609–2009. Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
• Baumal, Francis. Molière et Les Dévots: La Genèse du Tartufe. Paris: Le livre mensuel, 1919. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9612344c.
• Bloch, Olivier. Molière/Philosophie. Paris: Éditions Albin Michel, 1999.
• Boy-Żeleński, Tadeusz. Molier. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957.
• Cavaillée, Jean Pierre. „Hypocrisie et imposture dans la querelle du Tartuffe (1664–1669): La Lettre sur la comédie de l’imposteur (1667)”. Les Dossiers du Grihl, no. 3 (2022). https://doi.org/10.4000/dossiersgrihl.292.
• Delon, Michel, dir. Le XVIII siécle: De Marivaux à Sade. Paris: Citadelles & Mazenod, 2012.
• Forestier, George. Molière. Paris: Gallimard, 2018.
• Gendarme de Bévotte, Georges. La Légende de Don Juan: Son évolution dans la Littérature; Des origines au Romantisme. Géneve: Slatkine, 1993.
• Hainsworth, George. „Quelques notes pour la fortune de Lope de Vega en France (XVII siècle)”. Bulletin Hispanique 33, no. 3 (1931): 199–213. https://www.persee.fr/doc/hispa_0007-4640_1931_num_33_3_2413.
• Jurgens, Madeleine, et Elisabeth Maxfield-Miller. Cent ans de recherches sur Molière, sur sa famille et sur les comédiens de sa troupe. [Paris]: Archives nationales, 1963.
• Kencki, Patryk. „Nieświeska komedyja Skanarela”. Pamiętnik Teatralny 66, z. 4 (2017): 83–95.
• Kencki, Patryk. Staropolski Molière. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2021.
• Losada Goya, José Manuel. „El Dom Juan de Molière y el Don Giovanni de Mozart”. In Littérature, langages et arts: Rencontres et creation, coordination Dominique Bonnet et al., 1–5. Huelva: Servicio de Publicaciones de la Universidad de Huelva, 2007.
• Losada Goya, José Manuel. „Sur le caractère hispanique de Don Juan”. Revue de littérature comparée, no. 306 (2003): 197–208. https://doi.org/10.3917/rlc.306.0197.
• Lytton Sells, Arthur. „Molière and La Mothe le Vayer”. The Modern Language Review, vol. 28, no. 4 (1933): 444–455. https://doi.org/10.2307/3716333.
• Macchia, Giovanni. Vida, aventuras y muerte de Don Juan. Traducción Mar García Lozano. Madrid: Editorial Tecnos, 1998.
• McKenna, Antony. Molière, dramaturge libertin. Paris: Honoré Champion, 2005.
• Menéndez Pidal, Ramón. De Cervantes y Lope de Vega. Buenos Aires: Espasa-Calpe, 1940.
• Niziołek, Renata. Cztery razy „Don Juan”: Polskie dwudziestowieczne przekłady dramatu Moliera. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2014.
• Rébelliau, Alfred. „Deux ennemis de la Compagnie du Saint-Sacrement: Molière et Port-Royal”. Revue des deux mondes, no. 53 (1909): 892–923. https://www.revuedesdeuxmondes.fr/article-revue/moliere-et-port-royal/.
• Simon, Alfred. Molière par lui-même. Paris: Seuil, 1957.
• Souiller, Didier. „La Dramatugie du Dom Juan et l’esthétique espagnole du Siècle d’Or”. In La cultura del otro español en Francia, francés en España, coordination Manuel Bruña Cuevas et al., 15–32. Sevilla: Universidad de Sevilla, 2006. https://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/4046866.pdf.
• Vigié, Marc, et Muriel Vigié. L’Herbe à Nicot: Amateurs de tabac, fermiers généraux et contrebandiers sous l’Ancien Régime. Paris: Fayard, 1989.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1388

Biblioteka Nauki

29432225