«Wiersz o sztuce aktorskiej» Ludwika Osińskiego w świetle teorii pedagogicznych

• Authors: Katarzyna Buczek

Title variants

EN

«Wiersz o Sztuce Aktorskiej» (A Poem on the Art of Acting) by Ludwik Osiński in the Light of Pedagogical Theories

Abstracts

EN

In the spring of 1803, the periodical Nowy Pamiętnik Warszawski published “Wiersz o sztuce aktorskiej ofiarowany aktorce zaczynającej” (‘A Poem on the Art of Acting Offered to A Debuting Actress’) composed by Ludwik Osiński. It was dedicated to Rozalia Bogusławska, a daughter of the managing director of the National Theatre, Wojciech Bogusławski. Rozalia debuted on stage a year earlier, and later on, married the author of the poem. The poem is not, as the title might suggest, addressed just to beginners. It shows thorough knowledge of general pedagogy, education and didactics, which Ludwik Osiński possessed by virtue of his education and profession. He had been educated at a Piarist divinity school, worked as a tutor and teacher; he also ran, in co-operation with Konstanty Wolski, a boarding school for boys, so he was well-versed in the pedagogical theories by John Amos Comenius, François Fénelon, John Locke and Jean-Jacques Rousseau. He deployed them in the poem he composed, which referred to matters broader than just pedagogy of the acting profession. 

PL

Wiosną 1803 roku periodyk Nowy Pamiętnik Warszawski opublikował "Wiersz o sztuce aktorskiej ofiarowany aktorce zaczynającej" napisany przez Ludwika Osińskiego. Poemat ten był dedykowany Rozalii Bogusławskiej, córce dyrektora Teatru Narodowego Wojciecha Bogusławskiego. Rozalia zadebiutowała na scenie rok wcześniej, a później wyszła za mąż za autora wiersza. Omawiany utwór nie jest, jak sugeruje tytuł, adresowany tylko do początkujących aktorów. Widać w nim gruntowną wiedzę z zakresu pedagogiki ogólnej, edukacji i dydaktyki, którą Ludwik Osiński dysponował dzięki swojemu wykształceniu i zawodowi. Uczył się w kolegium pijarskim, pracował jako guwerner i nauczyciel; wraz z Konstantym Wolskim prowadził też szkołę z internatem dla chłopców, znał więc dobrze teorie pedagogiczne Jana Amosa Komeńskiego, François Fénelona, Johna Locke'a i Jean-Jacques'a Rousseau. Znalazły one odbicie w omawianym wierszu, który odnosi się do kwestii szerszych niż tylko pedagogika zawodu aktora.

Keywords

PL

teatr polski 1800-1900; historia teatru; historia pedagogiki; historia edukacji

EN

Polish theater 1800-1900; theater history; pedagogy history; education history

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2016
• Volume: 65
• Issue: 1/2
• Pages: 97-113

Dates

published

2016

Contributors

author

Katarzyna Buczek

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000314523657

References

• Borkowska, Małgorzata. „Teatr w polskich klasztorach żeńskich XVII–XIX wieku”. Nasza Przeszłość 76 (1991).
• Fénelon, François de. O wychowaniu młodzieży płci żeńskiej. Tłumaczenie Modest Watt Kosicki. Pułtusk: Akademia im. Aleksandra Gieysztora, 2009.
• Kot, Stanisław. Historia wychowania. T. 1–3. Warszawa: Wydawnictwo ŻAK, 1995.
• Nowak, Zbigniew. „Alojzy Osiński”. W: Polski Słownik Biograficzny, t. 24. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1979.
• Raszewski, Zbigniew. Bogusławski. T. 1–2. Warszawa: Teatr Narodowy, 2015.
• Szwankowski, Eugeniusz. Teatr Wojciecha Bogusławskiego w latach 1799–1814. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1954.
• Zajewski, Władysław. „Roman Sołtyk”. W: Polski Słownik Biograficzny, t. 40. Kraków: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2001.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1953

Biblioteka Nauki

29519836