Konwencja lieto fine w «Ifigenii w Taurydzie» Glucka

• Authors: Stefan Münch

Title variants

EN

The Lieto Fine Convention in Gluck’s «Iphigénie en Tauride»

Abstracts

EN

The convention of the happy ending in opera librettos, which had reigned supreme virtually since the beginnings of the genre until the rise of grand opera, was a result of theoretical reflection as much as of the preferences of the audiences. There was virtually no story (the most popular Biblical, mythological, historical and literary motifs included) that a skillful librettist could not conclude with an elegant lieto fine. Christoph Willibald Gluck composed two operas about Agamemnon’s daughter as the main heroine, i.e. Iphigénie en Aulide (1774) and Iphigénie en Tauride (1779). Both were premiered by the Parisian Académie Royale de Musique. Through references to the successive stage embodiments of Iphigenia (by Euripides, Racine, Du Roullet, Guillard) and taking into account the operatic context of earlier works by Jommelli, Traetta, Campra, and Desmarets, we can see how Gluck combined the key premises of his opera reform with the tradition of lieto fine, which the audiences of Paris and Vienna had come to expect. The aesthetic of Iphigénie en Tauride garnered much praise from representatives of the Sturm und Drang generation as well.

PL

Stosowanie konwencji szczęśliwego zakończenia w librettach operowych, która panowała od początków tego gatunku do czasów powstania grand opera, było wynikiem zarówno refleksji teoretycznej, jak i preferencji publiczności. Nie ma opowieści (włączając w to najpopularniejsze motywy biblijne, mitologiczne, historyczne i literackie), której zręczny librecista nie mógłby zamknąć zgrabnym lieto fine. Christoph Willibald Gluck skomponował dwie opery, których główną bohaterką była córka Agamemnona: "Iphigénie en Aulide" (1774) i "Iphigénie en Tauride" (1779). Obie zostały wystawione  w paryskiej Académie Royale de Musique. Odwołując się do kolejnych scenicznych wcieleń Ifigenii (Eurypidesa, Racine'a, Du Roulleta, Guillarda) oraz uwzględniając operowy kontekst wcześniejszych dzieł Jommelliego, Traetty, Campry i Desmaretsa, można pokazać, jak Gluck połączył kluczowe założenia swojej reformy opery z tradycją lieto fine, do której byli przywiązani widzowie w Paryżu i Wiedniu. Estetyka "Iphigénie en Tauride" zdobyła także uznanie wśród przedstawicieli pokolenia Sturm und Drang.

Keywords

PL

Christoph Willibald Gluck; opera; libretto

EN

Christoph Willibald Gluck; opera; libretto

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2016
• Volume: 65
• Issue: 1/2
• Pages: 194-208

Dates

published

2016

Contributors

author

Stefan Münch

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

• https://orcid.org/0000000153604471

References

• Dalhaus, Carl. Ethos und Pathos in Glucks „Iphigenie auf Tauris“. Die Musikforschung 27, nr 3 (1974), https://doi.org/10.52412/mf.1974.H3.1980.
• Münch, Stefan. „Colorito sacro: Wątki biblijne w operze XVIII I XIX wieku”. Ethos, nr 1/2 (2011).
• Münch, Stefan. „Między cudownością a mimesis: W kręgu niemieckich dyskusji operowych XVIII wieku”. W: Uśmiech anioła: Pogranicza muzyki, malarstwa i literatury. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2012.
• Obniska, Ewa. Claudio Monteverdi: Życie i twórczość. Gdańsk: Wydawnictwo Archidiecezji Gdańskiej Stella Maris, 1993.
• Szweykowska, Anna. Dramma per musica w teatrze Wazów 1635–1648. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1976.
• Tieghem, Philippe van. Główne doktryny literackie we Francji. Tłumaczenie Maria Wodzyńska-Walicka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1962

Biblioteka Nauki

29519878