Lothar Schreyer a sztuka sceniczna ekspresjonizmu

• Authors: Günter Berghaus

Title variants

EN

Lothar Schreyer and the scenic art of Expressionism

Abstracts

EN

Expressionism as an art movement was primarily a German phenomenon. The expressionist theatre begun and flourished in the Weimar Republic where the style lasted until about 1924, contributing to the rise of a truly modern form of dramatic art in Germany. The first example of Expressionist drama was the play Mörder, Hoffnung der Frauen by the painter Oskar Kokoschka, who staged its Vienna première on 4 July 1909. Lothar Schreyer (1886–1966) chose another path of Expressionism, grounded in mysticism and spirituality. While Kokoschka’s Viennese production was the work of an absolute theatrical outsider, Schreyer had a thorough professional education in this field. In 1916–1921, he devoted himself to the creation of a completely new form of scenic art and founded two theatre companies in which he could consistently pursue his utopian goals. Schreyer saw the theatre as a metaphysical institution that could give an insight into the harmony and magic of the cosmos, which would enable to distance oneself from “a past man”.

PL

Ekspresjonizm jako zjawisko artystyczne był przede wszystkim fenomenem niemieckim. Teatr ekspresjonistyczny narodził się w Republice Weimarskiej, gdzie rozwijał się do 1924 roku, przyczyniając się do powstania nowoczesnej niemieckiej sztuki dramatycznej. Pierwszy ekspresjonistyczny dramat, Mörder, Hoffnung der Frauen, jego autor, malarz Oskar Kokoschka, wystawił w Wiedniu, 4 lipca 1909. Lotar Schreyer (1886-1966) wybrał inny wariat ekspresjonizmu, bardziej mistyczny i duchowy. Podczas gdy wiedeńska inscenizacja Kokoschki była dziełem teatralnego outsidera, Schreyer posiadał gruntowne profesjonalne wykształcenie w tej dziedzinie. W latach 1916–1921 poświęcił się tworzeniu całkowicie nowej sztuki scenicznej i założył dwa przedsiębiorstwa teatralne, w których mógł konsekwentnie realizować swe utopijne cele. Schreyer uważał teatr za instytucję metafizyczną, która może dać wgląd w harmonię i magię kosmosu, a także pomóc przezwyciężyć „dawnego człowieka”.

Keywords

PL

Lothar Schreyer; ekspresjonizm; teatr ekspresjonistyczny; teatr niemiecki; historia teatru

EN

Lothar Schreyer; expressionism; expressionist theatre; German theatre; theatre history

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2019
• Volume: 68
• Issue: 1
• Pages: 22-37

Dates

published

2019

Contributors

author

Günter Berghaus

• University of Bristol

References

• Berghaus, G. (2005). Avant-garde Performance: Live Events and Electronic Technologies. London
• Berghaus, G. (2005). Theatre, Performance and the Historical Avant-garde. New York
• Anz, T., Stark, M. (eds.) (1982). Expressionismus: Manifeste und Dokumente zur deutschen Literatur 1910-1920. Stuttgart
• Fähnders, W., Rector, M. (1971). Literatur im Klassenkampf. München
• Keith-Smith, B. (1990). Lothar Schreyer: Ein vergessener Expressionist. Stuttgart
• Keith-Smith, B. (1993). Lothar Schreyer’s Theatre Works and the Use of Masks. In: S. Behr (ed.), Expressionism Reassessed. Manchester
• Styan, J. L. (1983). Modern Drama in Theory and Practice: Expressionism and Epic Theatre. Cambridge
• Rühle, G. (1988). Theater für die Republik im Spiegel der Kritik. t. 1: 1917–1925, Berlin 1988
• Fetting, H. (1987). Von der Freien Bühne zum politischen Theater: Drama und Theater im Spiegel der Kritik, vol. 1: 1889–1918. Leipzig
• Wasserka, I. (1965). Die Sturm- und Kampfbühne: Kunsttheorie und szenische Wirklichkeit im expressionistischen Theater Lothar Schreyers. Wien
• Weisstein, U. (ed.). (1973). Expressionism as an International Literary Phenomenon: 21 Essays and a Bibliography. Paris. DOI: 10.1075/chlel.i

Identifiers

DOI

10.36744/pt.210

Biblioteka Nauki

32062702