Kontekst habitualności w husserlowskiej teorii świadomości

• Authors: Marek Maciejczak

Title variants

EN

The Context of Habitatuality in the Husserlian Theory of Consciousness

Abstracts

EN

Edmund Husserl understood consciousness as a critique of experience and the metaphysics and science based on it. Phenomenology is a critique of cognition, a method of investigation and questioning. In his later writings Husserl defined consciousness as a “system of intentional functions,” a “system of intentional operations.” Its correlate is a coherent and regularized world. One of the most important aspects of the system of intentional functions are habitualities-patterns, mental representations which arise in the process of “typification” and henceforth guide our ordinary thinking and acting. Thanks to them, the type of object, its features and properties are predetermined and, in principle, the ways of knowing it are determined. My task is to characterize the broad context of habituality formation, that is, the stream of consciousness and the possibilities of feeling and movement of the bodily subject. I will discuss in turn the temporal structure of experience and its dependence on the movement and action of the bodily subject, and then characterize the form of general intimacy with the world. It is in this context of “indeterminate reality” that the constitution and evocation of the deposited sense, the anticipation of the type of object and its qualities play out.

PL

Świadomość była nicią przewodnią fenomenologicznych dociekań Edmunda Husserla. Rozumiał je jako krytykę doświadczenia a następnie opartej na nim metafizyki i nauki. Fenomenologia to krytyka poznania, metoda badania i stawiania pytań. Husserl, w późniejszych pismach, określił świadomość jako „system intencjonalnych funkcji”, „system intencjonalnych operacji”. Jego korelatem jest spójny i nacechowany prawidłowościami świat. W systemie intencjonalnych funkcji jednym z ważniejszych aspektów są habitualności – wzorce, reprezentacje mentalne, które powstają w procesie „typizacji” i odtąd kierują naszym zwykłym myśleniem i działaniem. Dzięki nim wstępnie określony jest rodzaju obiektu, jego cechy i własności oraz wyznaczone w zasadzie sposoby jego poznawania. Moim zadaniem jest podać charakterystykę szerokiego kontekstu powstawania habitualności, czyli strumienia świadomości i możliwości czucia i ruchu cielesnego podmiotu. Omówię kolejno temporalną strukturę doświadczenia i jego zależność od ruchu i działania cielesnego podmiotu, a następnie scharakteryzuję formę ogólnej zażyłości ze światem. W tym kontekście „nieokreślonej rzeczywistości” rozgrywa się konstytucja i przywoływanie zdeponowanego sensu, antycypacja rodzaju przedmiotu i jego cech. W zakończeniu sformułuję kilka uwag dotyczących habitualności jako źródła pojęć empirycznych.

Keywords

EN

Husserl; consciousness; habitualities; typification; empirical concepts

PL

Husserl; świadomość; habitualności; typifikacja; pojęcia empiryczne

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
• Journal: Filozofia i Nauka
• Year: 2021
• Volume: 9
• Pages: 277-290

Dates

published

2021

Contributors

author

Marek Maciejczak

• Wydział Administracji i Nauk Społecznych, Politechnika Warszawska

Identifiers

DOI

10.37240/FiN.2021.9.1.15

Biblioteka Nauki

41220213