„Zewnętrzność” interpretacji. Badanie polityki w ujęciu eksternalistycznym

• Authors: Filip Pierzchalski

Title variants

EN

Externalist Approaches in Political Science

Abstracts

EN

The aim of this paper is a critical reflection on the solipsist approach, which problematizes some detailed considerations within interpretationism. In this sense, solipsism, defined as a research perspective in political science, is a position in which in an uncompromisingly consistent, even “total” way, it refers to subjective and subject-factors and/or determinants of scientific cognition and research of political reality. In the article, the polemic in relation to solipsism will mean the presentation of the aporia’s of solipsism based on externalistic positions related to the arguments proposed by Hilary Putnam and Fred Dretske.

PL

Celem artykułu jest krytyczny namysł nad podejściem solipsystycznym, problematyzującym niektóre szczegółowe rozważania w obrębie interpretacjonizmu. W tym sensie solipsyzm, definiowany jako perspektywa badawcza w nauce o polityce, jest stanowiskiem, w którym w sposób bezkompromisowo konsekwentny, wręcz totalny, odnosi się do subiektywno-podmiotowych czynników i/lub determinant naukowego poznania i badania rzeczywistości politycznej. W artykule polemika w stosunku do solipsyzmu oznaczać będzie przedstawienie aporii solipsyzmu na podstawie ujęcia eksternalistycznego, związanego z argumentacją zaproponowaną przez Hilary’ego Putnama i Freda Dretske.

Keywords

EN

solipsyzm metodologiczny; eksternalizm; interpretacja; niekonsekwencje solipsyzmu / methodological solipsism; externalism; interpretation; inconsistencies of solipsism

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Teoria Polityki
• Year: 2020
• Volume: 4
• Pages: 61-77

Dates

published

2020

Contributors

author

Filip Pierzchalski

• https://orcid.org/0000000204765495

References

• Ajdukiewicz, K. (1974). Logika pragmatyczna. Warszawa: PWN.
• Ajdukiewicz, K. (1985). „Język i znaczenie”. W: tegoż. Język i poznanie, t. 1. Warszawa: PWN.
• Bartmiński J. (2009). „O pojęciu językowego obrazu świata”. W: tegoż. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Bielecka, K. (2018). Błądzę, więc myślę. Co to jest błędna reprezentacja? Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Brentano, F. (1999). Psychologia z empirycznego punktu widzenia, przeł. W. Galewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Carnap, R. (1969). Filozofia jako analiza języka nauki, przeł. A. Zabłudowski. Warszawa: PWN.
• Dąbrowski, A. (2013). Intencjonalność i semantyka. Krakow: Universitas.
• Dretske, F. (2004). Naturalizowanie umysłu, przeł. B. Świątczak. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Filipowicz, S. (2019). „Idola theatri. Interpretacja i zagadnienie realizmu”. Teoria Polityki, 3.
• Fleck, L. (2014). „Teoriopoznawcze rozważania nad historią odczynu Wassermanna”.
• W: E. Bińczyk, A. Derra (red.). Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Fleck, L. (2014a). „Patrzeć, widzieć, wiedzieć. Wiele błędnych mniemań rozprasza psychologia spostrzegania i socjologia myślenia”. W: E. Bińczyk, A. Derra (red.). Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Fodor, J.A. (1975). The Language of Thought. New York: Thomas Y. Crowell Company.
• Fodor, J.A. (1981). „Methodological Solipsism Considered as a Research Strategy in Cognitive Psychology”. W: tegoż. RePresentations: Philosophical Essays on the Foundations of Cognitive Science. Cambridge, MA: The MIT Press.
• Fodor, J.A. (2011). Język myśli. Lot 2, przeł. W.M. Hensel. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grobler, A. (2006). Metodologia nauk. Krakow: Wydawnictwo Aureus, Znak.
• Herzyk, A. (1999). „Neuropsychologiczne modele emocji”. W: A. Herzyk, A. Borkowska (red.). Neuropsychologia emocji. Poglądy, badania, klinika. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Jadacki, J.J. (2005). Spór o granice języka. Elementy semiotyki logicznej i metodologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Krajewski, W. (1998). Prawa nauki. Przegląd zagadnień metodologicznych i filozoficznych. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Kripke, S.A. (2007). Wittgenstein o regułach i języku prywatnym. Wykład wprowadzający, przeł. K. Posłajko, L. Wroński. Warszawa: Aletheia.
• Leszczyński, D. (2010). Struktura poznawcza i obraz świata. Zagadnienie podmiotowych warunków poznania we współczesnej filozofii. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Marsh, D., Stoker, G. (red.). (2006). Teorie i metody w naukach politycznych, przeł. J. Tegnerowicz. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Morris, M., Peng, K. (1994). „Culture and Cause: American and Chinese Attributions for Social and Physical Events”. Journal of Personality and Social Psychology, 67(6).
• Nagel, E. (1970). Struktura nauki. Zagadnienia logiki wyjaśnień naukowych, przeł. H. Eilstein, J. Giedymin, B. Rassalski. Warszawa: PWN.
• Nelson, E.S. (2017). „Overcoming Naturalism from Within: Dilthey, Nature, and the Human Sciences”. W: B. Babich (ed.). Hermeneutic Philosophies of Social Science. Berlin–Boston: De Gruyter.
• Nocoń, J. (2013). „Przedmiot badań politologicznych jako polifoniczna interpretacja polityki”. W: B. Kaczmarek (red.). Metafory polityki, t. 4. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• O’Brien, L.F. (1996). „Solipsism and Self-Reference”. European Journal of Philosophy, 4. Odrowąż-Sypniewska, J. (2013). Kontekstualizm i wyrażenia nieostre. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Pelc, J. (1984). Wstęp do semiotyki. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Pierzchalski, F. (2013). „Dynamika układow pojęciowych w nauce o polityce”. W: Ł. Młyńczyk, B. Nitschke (red.). Aspekty metodologiczne oraz teoretyczne w subdyscyplinach politologii. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Pierzchalski, F. (2014). „Bezbłędna niezgoda – o rozbieżnościach analityczno-badawczych w nauce o polityce”. W: P. Borowiec, R. Kłosowicz, P. Ścigaj (red.). Odmiany współczesnej nauki o polityce, t. I. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Pierzchalski, F. (2017). „Wyobraźnia tworcza – o źrodłach teoretyzowania w nauce o polityce”. Teoria Polityki, 1.
• Poczobut, R. (2009). Między redukcją a emergencją: spór o miejsce umysłu w świecie fizycznym. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Popper, K.R. (1999). Droga do wiedzy. Domysły i refutacje, przeł. S. Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Putnam, H. (1998). Wiele twarzy realizmu i inne eseje, przeł. A. Grobler. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Reichenbach, H. (1961). Experience and Prediction: An Analysis of the Foundations and the Structure of Knowledge. Chicago–London: The University of Chicago Press.
• Russell, B. (2000). Nasza wiedza o świecie zewnętrznym jako pole badań dla metody naukowej w filozofii, przeł. T. Baszniak. Warszawa: Aletheia.
• Sady, W. (2013). Spór o racjonalność naukową. Od Poincarégo do Laudana. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Siemek, M.J. (1982). Filozofia, dialektyka, rzeczywistość. Warszawa: PIW.
• Stich, S. (1983). From Folk Psychology to Cognitive Science: The Case against Belief. Cambridge, MA: The MIT Press.
• Swedberg, R. (2014). „From Theory to Theorizing”. W: R. Swedberg (ed.). Theorizing in Social Science: The Context of Discovery. Stanford: Stanford University Press.
• Tuomela, R. (1989). „Methodological Solipsism and Explanation in Psychology”. Philosophy of Science, 56.
• Urbański, M. (2009). Rozumowania abdukcyjne. Modele i procedury. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Whorf, B.L. (1981). Język, myśl i rzeczywistość, przeł. T. Hołowka. Warszawa: PIW.
• Wittgenstein, L. (1970). Tractatus logico-philosophicus. Warszawa: PWN.
• Wittgenstein, L. (2004). Dociekania filozoficzne, przeł. B. Wolniewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wojcicki, R. (2003). Wykład z logiki z elementami teorii wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Ziemińska, R. (2002). Eksternalizm we współczesnej epistemologii. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Identifiers

DOI

10.4467/25440845TP.19.016.1178

Biblioteka Nauki

1195286