Teoria polityki – powszechność interpretacjonizmu na przykładzie rekonstrukcji

• Authors: Janusz Węgrzecki

Title variants

EN

Political Theory – The Universality of Interpretative Approach for Instance Theory of Reconstruction

Abstracts

EN

The article states that the interpretative approach is universal in political sciences, and especially in political theory. This universality of interpretative approach exists on both objects and meta-object levels. The object level is developed in empirical and normative-hermeneutics approaches. The meta-object level relates to determinants of theories: ontology (philosophy), axiology, theoretical approaches, ideologies. Further, the analysis focuses on reconstructive approach, when the object is both political thought and social phenomenon. In the last part, the author analyses reconstruction in anthropology of dignity approach which is a contemporary variant of personalist approach.

PL

Artykuł uzasadnienia tezę o powszechności interpretacji w naukach o polityce, w szczególności w teorii polityki. Ukazuje powszechność interpretacji zarówno na poziomie przedmiotowym, w nurcie badań empirycznych, jak i normatywno-hermeneutycznych oraz na poziomie metaprzedmiotowym. Ten ostatni stanowią uwarunkowania formułowanych teorii, jakimi są ontologia (filozofii), wartościowania, perspektywy badawcze, ideologie. Następnie przybliża podejście, jakim jest rekonstrukcja, stosowana, gdy przedmiotem badań jest zarówno myśl polityczna, jak i zjawisko społeczne. W ostatniej części analizuje rekonstrukcję jako charakterystyczny sposób badania właściwy dla perspektywy teoretycznej antropologii godnościowej, będącej współczesną odmianą personalizmu.

Keywords

EN

perspektywy teoretyczne; nie)ograniczona antropologia; teoria interpretacjonistyczna; rekonstrukcja; teoria personalistyczna / approaches; un)constrained anthropology; interpretative approach; reconstruction; personalist approach

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Teoria Polityki
• Year: 2020
• Volume: 4
• Pages: 109-122

Dates

published

2020

Contributors

author

Janusz Węgrzecki

• https://orcid.org/0000000293350215

References

• Blok, Z. (2017). „Bariery eksplanacyjne w ekonomii i politologii”. Teoria Polityki, 1, s. 79–106.
• Bronk, A. (1988). Rozumienie – dzieje – język. Filozofia hermeneutyczna H.-G. Gadamera. Lublin: RWKUL.
• Delsol, Ch. (2018). Kamienie węgielne. Na czym nam zależy?, przeł. M. Kowalska. Krakow: Znak.
• Dylus, A. (2016a). Gospodarka w perspektywie etycznej i religijnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Dylus, A. (2016b). Polityka w perspektywie etycznej i religijnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Filipowicz, S. (2018a). „O dwoch typach krytyki”. Teoria Polityki, 2, s. 13–29.
• Filipowicz, S. (2018b). „Nauki o polityce i hermeneutyka. Krytyczne spojrzenie na aspiracje poznawcze nauk o polityce”. W: S. Sulowski (red.). Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Gadamer, H.-G. (2019). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. B. Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gierycz, M., Mazurkiewicz, P. (2014/2015). „Dwie wizje człowieka – dwie wizje Europy”. Chrześcijaństwo – Świat – Polityka, 17/18, s. 16–34.
• Gierycz, M. (2017). Europejski spór o człowieka. Studium z antropologii politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Jokubaitis, A. (2017). „How Values Become Political?”. Teoria Polityki, 1, s. 223–234.
• Klementewicz, T. (2018a). „Wierzący, ale niepraktykujący. Neutralność ideologiczna jako alibi naukowości postpolitycznej politologii”. Teoria Polityki, 2, s. 85–104.
• Klementewicz, T. (2018b). „Dylematy ideologiczne wspołczesnego politologa”. W: S. Sulowski (red.). Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Kołodziejczak, M. (2018). „Między porządkami – o transgraniczność wyobraźni politologicznej”. Teoria Polityki, 2, s. 131–144.
• Kozielecki, J. (2000). Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Krauz-Mozer, B. (2017). „Spotkajmy się – wszyscy jesteśmy teoretykami!”. Teoria Polityki, 1, s. 11–24.
• Marsh, D., Stoker, G. (red.). (2006). Teorie i metody w naukach politycznych, przeł. J. Tegnerowicz. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Ozimek, M. (2018). „Wyobraźnia teoriopolityczna jako dyrektywa poznawcza”. Teoria Polityki, 2, s. 105–130.
• Pierzchalski, F. (2017). „Wyobraźnia tworcza – o źrodłach teoretyzowania w naukach o polityce”. Teoria Polityki, 1, s. 25–43.
• Pietrzyk-Reeves, D. (2017). „Normative Political Theory”. Teoria Polityki, 1, s. 173–185.
• Potter, G. (2000). The Philosophy of Social Science. Essex: Pearsons Education Limited.
• Roszkowski, W. (2019). Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej. Krakow: Biały Kruk.
• Skorowski, H. (2006). Europa regionu. Regionalizm jako kategoria aksjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji ATK.
• Sulowski, S. (2018). „O historii rozwoju badań nad polityką. Krotka historia, długa tradycja”. W: S. Sulowski (red.). Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Turner, J.H. (2004). Struktura teorii socjologicznej, przeł. G. Woroniecka [et al.]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Węgrzecki, J. (2011). Wpływ, autorytet, dominacja. Teorie władzy i ich struktura. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Węgrzecki, J. (2014). „Personalizm społeczny. Perspektywa teoretyczna ks. prof. Henryka Skorowskiego”. W: A. Wysocki (red.). Być człowiekiem stąd. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. dr. hab. Henrykowi Skorowskiemu SDB w 65. rocznicę urodzin. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Węgrzecki, J. (2018). „Rzeczywistość społeczna ujęta w pojęciach. Realizm w podejściu badawczym prof. dr hab. Anieli Dylus”. W: B. Rydliński, S. Sowiński, R. Zenderowski (red.). Wolność. Wieczne wyzwanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Węgrzecki, J. (2019). W obronie rozumu politycznego. Myśl Josepha Ratzingera/Benedykta XVI. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Żyro, T. (2018). „Ontologia polityki. Prolegomenon”. W: S. Sulowski (red.). Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Identifiers

DOI

10.4467/25440845TP.19.019.11785

Biblioteka Nauki

1195281