Bronisław Gorczak – historyk i wołyński archiwista (1854–1918)

• Authors: Mariola Hoszowska

Title variants

EN

Bronisław Gorczak – historian and Volhynia archivist (1854–1918)

Abstracts

EN

Bronisław Gorczak (1854–1918) was a Leopolitan and a student of Ksawery Liski (1838–1891), who created a school of “didactic” type in Lviv. This gifted graduate of the Franciscan University was employed in the early 1880s by Prince Roman Damian Sanguszko as a conservator of the archives in Slavuta, Volhynia. Not only did he organize and did an inventory of rich archival collections, but he also prepared source publications financed by the prince and monographs of the Sanguszko family. At the beginning of the 1890s, he also took over the management of the Slavuta library. The previously unused correspondence of Gorczak with his Lviv friend and a professor at the University of Lviv, Ludwik Finkel (1858–1930), allows us to ask questions not only about the individual fate of the Volhynia historian and archivist, his ambitions, cares and dramas, but also to treat him as a representative of a guided by specific ethics in the performance of their professional duties. It was influenced by political, socio-economic conditions and ideological currents in Poland after 1864. Gorczak tried to realize the values he had reinfused during his studies in Lviv. Critical of the surrounding reality, he managed to preserve much of youthful idealism and faith in the sense of the work of a historian and archivist.

PL

Bronisław Gorczak (1854–1918) był lwowianinem i uczniem Ksawerego Liskego (1838–1891), który we Lwowie stworzył szkołę historyczną typu „dydaktycznego”. Ten uzdolniony absolwent Uniwersytetu Franciszkańskiego został na początku lat 80. XIX w. zatrudniony przez księcia Romana Damiana Sanguszkę na stanowisku konserwatora archiwum w Sławucie na Wołyniu. Nie tylko porządkował i inwentaryzował bogate zbiory archiwalne, ale i przygotowywał finansowane przez księcia wydawnictwa źródłowe oraz monografie rodu Sanguszków. Na początku lat 90. XIX w. objął także kierownictwo sławuckiej biblioteki. Niewykorzystywana dotąd korespondencja Gorczaka z lwowskim przyjacielem i profesorem Uniwersytetu Lwowskiego Ludwikiem Finklem (1858–1930) pozwala postawić pytania nie tylko o indywidualne losy wołyńskiego historyka i archiwisty, jego ambicje, troski i dramaty, ale i potraktować go jako reprezentanta generacji kierującej się w pełnieniu zawodowych obowiązków określoną etyką. Miały na nią wpływ uwarunkowania polityczne, społeczno-gospodarcze oraz prądy ideowe na ziemiach polskich po 1864 r. Gorczak usiłował realizować wartości zaszczepione mu podczas lwowskich studiów. Krytyczny wobec otaczającej rzeczywistości, zdołał zachować wiele z młodzieńczego idealizmu i wiary w sens pracy historyka i archiwisty.

Keywords

PL

Bronisław Gorczak; archiwum w Sławucie; szkoła Ksawerego Liskego

EN

Bronisław Gorczak; archive in Slavuta; Ksawery Liski school

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Archeion
• Year: 2020
• Volume: 121
• Pages: 239-270

Contributors

author

Mariola Hoszowska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

• https://orcid.org/0000000314751561

Identifiers

DOI

10.4467/26581264ARC.20.009.12966

Biblioteka Nauki

1371302