Armia Czerwona w powiecie szubińskim (w województwie pomorskim) w 1945 roku

• Authors: Remigiusz Ławniczak

Title variants

EN

The Red Army in the Szubin District (in the Pomeranian Voivodeship) in 1945

Abstracts

EN

The article describes the activity of the Red Army in the district of Szubin (Pomeranian Voivodeship) in 1945, and social moods and attitudes of its inhabitants towards Soviet soldiers. The entry of the Red Army into the district in January 1945 marked the end of the cruel German occupation, so it was welcomed by the local population. From the very beginning, the Soviet Army was the dominant force in the political, social and economic life of the region. It took part in the appointment of local authorities, obstructed reconstruction work, started systematic looting of private and state property and deportations to labour camps in the USSR. Red Army soldiers committed mass crimes, from theft and devastation, through rape and beatings, to murder. Their activities caused the general public dislike and fear of the Soviet Army, the Red Army was believed to have occupied Poland and was expected to leave the country.

PL

Artykuł opisuje działalność wojsk sowieckich w powiecie szubińskim w województwie pomorskim w 1945 r. oraz nastroje społeczne i stosunek mieszkańców do czerwonoarmistów. Wejście Armii Czerwonej na teren powiatu w styczniu 1945 r. oznaczało zakończenie okrutnej niemieckiej okupacji, zostało więc przyjęte przez miejscową ludność z radością. Od pierwszych chwil wojsko sowieckie było dominującą siłą w życiu polityczno-społeczno-gospodarczym regionu. Uczestniczyło w powoływaniu lokalnych władz, utrudniało prace nad odbudową, rozpoczęło systemową grabież majątku prywatnego i państwowego oraz deportacje do obozów pracy w ZSRS. Czerwonoarmiści dopuszczali się masowych przestępstw – od kradzieży i dewastacji, przez gwałty i pobicia, aż po zabójstwa. Ich działalność spowodowała ogólną niechęć i strach społeczeństwa przed sowieckim wojskiem. Powszechnie uważano, że Armia Czerwona okupuje Polskę, i oczekiwano opuszczenia przez nią naszego kraju.

Keywords

EN

Red Army; 1945; crime; public sentiment; Pomeranian Voivodeship

PL

Armia Czerwona; 1945 rok; przestępstwa; nastroje społeczne; województwo pomorskie

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
• Year: 2021
• Issue: 19
• Pages: 552-579

Dates

published

2021

Contributors

author

Remigiusz Ławniczak

• Instytut Pamięci Narodowej

• https://orcid.org/0000000276409238

References

• Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN)
• Archiwum IPN w Warszawie (AIPN)
• Archiwum Państwowe w Bydgoszczy (APB)
• Oddziałowe Archiwum IPN w Bydgoszczy (AIPN By)
• Oddziałowe Archiwum IPN w Olsztynie (AIPN Ol)
• Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. 5: Październik 1944 – lipiec 1945, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991
• Rok 1945. Województwo Pomorskie. Sprawozdania pełnomocników rządu i wojewody, red. R. Kozłowski, Warszawa 1997
• „Pałuki”, 1993, 1996, 2001
• „Pogłos Barcina”, 1994, 1997, 2002
• Armia Czerwona/Radziecka w Polsce w latach 1944–1993. Studia i szkice, red. K. Filip, M. Golon, Borne Sulinowo–Bydgoszcz–Gdańsk 2014
• Ciżmowska A., Życie polityczne w czasach Polski Ludowej [w:] Dzieje Kcyni i okolic, red. W.Jastrzębski, Kcynia 1993
• Godek J., Z lilijką na sercu [w:] M. Damazyn, Bydgoszczan portret własny, t. 2, Bydgoszcz 2016
• Golon M., Polityka radzieckich władz wojskowych i policyjnych na Pomorzu Nadwiślańskim w latach 1945–1947, Toruń 2001
• Kurowski A., Józef Ulatowski (1899–1986), „Duch i Czas” 2012, t. 8
• Łabuszewski T., Wojna domowa czy nowa okupacja? [w:] Sprzeczne narracje. Z historii powojennej Polski 1944–1989, red. R. Spałek, Warszawa 2020
• Łukaszewska B., W Polsce Ludowej (1945–1970) [w:] Dzieje Szubina, red. M. Biskup, Warszawa–Poznań 1974
• Młot M.B., „Hitlerowski obóz dla jeńców wojennych w Szubinie (1939–1945)”, praca dyplomowa napisana pod kierunkiem dr. W. Jastrzębskiego, Bydgoszcz 1973, mps.
• Pocztówki znad krawędzi przeszłości – dialog pokoleń, red. K. Czechowska, Szubin 2009
• Pocztówki znad krawędzi przeszłości – dialog pokoleń, cz. 2, red. K. Czechowska, Szubin 2010
• Pocztówki znad krawędzi przeszłości – dialog pokoleń, cz. 3, red. K. Czechowska, Szubin 2012
• Pod czerwoną gwiazdą. Aspekty sowieckiej obecności w Europie Środkowo-Wschodniej w 1945 roku, red. S. Rosenbaum, D. Węgrzyn, Katowice– Warszawa 2017
• Rok pierwszy. Powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Pomorzu i Kujawach (luty–grudzień 1945), red. B. Binaszewska, P. Rybarczyk, wstęp P. Rybarczyk, wybór i oprac. K. Bartosik i in., Warszawa–Bydgoszcz–Gdańsk 2010
• Szudrowicz A., Kcynia. Szkice z historii miasta i okolic, Kcynia 1996
• W objęciach Wielkiego Brata. Sowieci w Polsce 1944–1993, red. K. Rokicki, S. Stępień, Warszawa 2009
• Wywiad z Krystyną Prybińską, Miastowice, 21 II 2012 r. [w:] Z archiwum pamięci – obraz Kcyni we wspomnieniach mieszkańców, Kcynia 2012
• Czesław Ososko – zesłaniec, żołnierz, http://dzwiekowearchiwum.kcynia.pl/articles/84a7c874c903ad5c1306fa296b88bff5.html, dostęp 24 XI 2020 r.

Identifiers

DOI

10.48261/ARPRL211913

Biblioteka Nauki

23202896