Potencjał organizacyjno-kadrowy oraz ważniejsze kierunki działalności Służby Bezpieczeństwa w województwie opolskim w latach 1975–1990 (część II)

• Authors: Zbigniew Bereszyński

Title variants

EN

Organisational and staff capacity and the major directions of Security Service activity in the Opole province during 1975–1990 (Part II)

Abstracts

EN

In mid-1975, at the same time as a change in the administrative division of the country, a general reorganisation of the structures of the Security Service took place. This was due to a fairly significant reduction in the organisational and staff capacity of the service. However, over the next dozen years or so, this process was reversed and the Security Service in Opole Province once again expanded its forces. Before the mid-1980s, the size of its staff in the region had even reached a level much higher than before the reorganisation carried out in 1975. This was due to the constant emergence of new challenges posed to the security apparatus by the period of the Solidarity revolution, which began in the summer of 1980. The Security Service tried to cope with the successive tasks set before it but ultimately found that, despite the effort put in, it failed to ensure that the communists maintained control of social reality.

PL

W połowie roku 1975, przy okazji zmiany podziału administracyjnego kraju, nastąpiła generalna reorganizacja struktur Służby Bezpieczeństwa. Wiązało się to z dość istotną redukcją potencjału organizacyjno-kadrowego tej służby. W ciągu następnych kilkunastu lat doszło jednak do odwrócenia tego procesu i Służba Bezpieczeństwa w woj. opolskim ponownie rozbudowała swoje siły. Przed połową lat osiemdziesiątych XX w. liczebność jej kadr w tym regionie osiągnęła nawet poziom znacznie wyższy niż przed reorganizacją dokonaną w 1975 r. Było to związane z ciągłym pojawianiem się nowych wyzwań, jakie przed aparatem bezpieczeństwa piętrzył okres rewolucji Solidarności, zapoczątkowany latem 1980 r. SB starała się sprostać stawianym przed nią kolejnym zadaniom, ale ostatecznie okazało się, że mimo wkładanego wysiłku nie zdołała zapewnić komunistom panowania nad społeczną rzeczywistością.

Keywords

EN

Security Service; Opole Province; organisational and staff capacity; 1975–1990

PL

Służba Bezpieczeństwa; woj. opolskie; potencjał organizacyjno-kadrowy; 1975–1990

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
• Year: 2023
• Issue: 21
• Pages: 626-656

Dates

published

2023

Contributors

author

Zbigniew Bereszyński

• https://orcid.org/0000000197618701

References

• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN).
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie (AIPN Kr).
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu (AIPN Wr).
• Archiwum Państwowe w Opolu (APO).
• Zbiory prywatne autora.
• Bereszyński Z., Francja i system komunistyczny w Polsce. Stosunki polsko-francuskie po II wojnie światowej w świetle wybranych materiałów UB i SB [w:] Spoglądając na Mariannę. O Francji i Francuzach w pierwszej połowie XX wieku z polskiej perspektywy, red. M. Białokur, A. Karbowiak, Opole – Bielsko-Biała 2014.
• Bereszyński Z., Instytut Śląski w Opolu w krzywym zwierciadle doniesień tajnego współpracownika ps. „Jan” [w:] Granice kompromisu. Naukowcy wobec aparatu władzy ludowej, red. P. Franaszek, Warszawa 2015.
• Bereszyński Z., Konfederacja Polski Niepodległej na Śląsku Opolskim w latach 1980–1991 [w:] Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, red. M. Wenklar, Kraków 2011.
• Bereszyński Z., Niezależny ruch studencki w Opolu i komunistyczny aparat represji w latach 1980–1989 [w:] Komunistyczny aparat represji i życie społeczne Opolszczyzny w latach 1945–1989, red. K. Jasiak, Opole 2012.
• Bereszyński Z., NSZZ „Solidarność” i rewolucja solidarnościowa na Śląsku Opolskim 1980–1990, t. 1–2, Opole 2014.
• Bereszyński Z., Policyjna proteza „niewidzialnej ręki rynku”. Aparat bezpieczeństwa w społeczno-gospodarczej rzeczywistości PRL [w:] Aparat bezpieczeństwa. Studia nad działalnością i metodami pracy, red. R. Klementowski, J. Syrnyk, Wrocław–Warszawa 2021.
• Bereszyński Z., Przygotowania do stanu wojennego na Śląsku Opolskim, „Studia Śląskie” 2011, t. 70.
• Bereszyński Z., Służba Bezpieczeństwa i media informacyjne w województwie opolskim [w:] Komunistyczny aparat represji i życie społeczne Opolszczyzny w latach 1945–1989, red. K. Jasiak, Opole 2012.
• Bereszyński Z., Służba Bezpieczeństwa i początki transformacji politycznej w województwie opolskim [w:] Upadek systemu komunistycznego na Górnym Śląsku. Wokół przemian 1989 roku w województwach katowickim i opolskim, red. A. Dziuba, S. Rosenbaum, Katowice 2010.
• Bereszyński Z., Strajki akademickie w Opolu w 1981 roku, „Studia Śląskie”2009, t. 68.
• Bereszyński Z., Wybory w latach 1972–1989 oraz referendum społeczne w 1987 r. na Śląsku Opolskim. Działania aparatu władzy i środowisk opozycyjnych, akcje antywyborcze oraz spontaniczne przejawy postaw opozycyjnych wśród mieszkańców regionu [w:] Wybory i referenda w PRL, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin 2014.
• Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Kraków 2004.
• Głębocki H., Dzieje „Solidarności” w podziemiu (1981–1989) [w:] Droga do niepodległości. „Solidarność” 1980–2005, red. A. Borowski, M. Łątkowska, T. Mahrburg, Warszawa 2005.
• Paczkowski A., Droga do „mniejszego zła”. Strategia i taktyka obozu władzy, lipiec 1980 – styczeń 1982, Warszawa 2002.
• Piotrowski P., Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975–1990, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1.
• Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1980–2006, Warszawa 2007.

Identifiers

DOI

10.48261/arprl232120

Biblioteka Nauki

34111955