Z historii ukraińskiego radykalnego ruchu lewicowego na Wołyniu w okresie międzywojennym

• Authors: Jurij Kramar

Title variants

EN

From the History of the Radical Leftist Movement in Volhynia in the Interwar Period

Abstracts

PL

międzywojennym Na przestrzeni lat 1920-1930 działalność ukraińskiego radykalnego ruchu lewicowego była jednym z decydujących czynników wpływających na układ stosunków politycznych we wschodnich województwach Polski. Działalność partii i organizacji prokomunistycznych miała szczególny wpływ na życie polityczne międzywojennego Wołynia. Wspieranie radykalnych idei przez miejscową ludność świadczyło o tym, iż władze nie rozwiązywały wielu problemów natury społecznej, gospodarczej, politycznej, kulturalnej i narodowościowej. Ponadto polityka ZSRS, który w ciągu całego dwudziestolecia międzywojennego prowadził na tych terenach aktywną działalność dywersyjną i szpiegowską, sprzyjała rozpowszechnianiu się propagandy bolszewickiej. Biorąc pod uwagę, iż wspomniane kwestie nie są dostatecznie zbadane zarówno w historiografii ukraińskiej, jak i zagranicznej, niniejszy artykuł ma na celu pogłębienie zagadnienia ukraińskiego radykalnego ruchu lewicowego na ziemiach Wołynia Zachodniego w latach 1920-1930. Przedmiotem analizy jest działalność ukraińskich partii i organizacji lewicowo-radykalnych, działających na terenie województwa wołyńskiego w okresie międzywojennym. Należy omówić przyczyny i źródła rozpowszechnienia się ideologii skrajnie lewicowej wśród miejscowej ludności, a także metody propagandy komunistycznej i scharakteryzować wysiłki administracji polskiej zmierzające do zahamowania radykalizacji ukraińskiego świata politycznego na Wołyniu w okresie międzywojennym.

Keywords

PL

Rzeczpospolita Polska; województwo wołyńskie; ruch lewicowy; partia; propaganda; strajk; bezpieczeństwo państwa

EN

the Polish state; Volhynia Province; left-wing movement; party; propaganda; strike; state security

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2021
• Volume: 37
• Issue: 1
• Pages: 481-500

Dates

published

2021

Contributors

author

Jurij Kramar

• Wołyński Uniwersytet Narodowy im. Łesi Ukrainki w Łucku

• https://orcid.org/0000000257113634

References

• Kuczerepa M., Szczebljuk S., Zachysnyky pracjujuczoho ljudu: profspiłky u Wołynśkomu wojewodstwi w 1921-1939 rr., Łućk 2019.
• Kupczyk O., Tajemna dijalnist' Zakordonnoho widdiły CK KP(b)U na terytoriji Wołyni (poczatok 1920-ch rokiw), „Ukrajinśka połonistyka” 2004, nr 1.
• Madajczyk C., Dokumenty w sprawie polityki narodowościowej władz polskich po przewrocie majowym, „Dzieje Najnowsze” 1972, nr 3.
• Mech W., Wybory do ciał ustawodawczych w województwie wołyńskiem w roku 1928, Łuck 1928.
• Mędrzecki W., Ukraińska Reprezentacja Parlamentarna w Drugiej Rzeczypospolitej, „Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze” 1996, z. 3.
• Mędrzecki W., Województwo wołyńskie 1921-1939. Elementy przemian cywilizacyjnych, społecznych i politycznych, Wrocław 1988.
• Mniejszości narodowe w wyborach do Sejmu i Senatu w 1928, Warszawa 1928.
• Narysy istoriji Wołynśkoji obłasnoji partijnoji orhanizaciji, Lwiw 1981.
• Okseniuk R., Narysy istoriji Wołyni. Socialno-ekonomicznyj rozwytok, rewoljucijnyj ta nacionalno-wyzwolnyj ruch trudjaszczych (1961-1939 rr.), Lwiw 1970.
• Pierwszy powszechny spis ludności z dnia 30 września 1921 r. Mieszkania. Ludność. Stosunki zawodowe, Warszawa 1938.
• Rajkiwśkyj I., Dijalnist' prokomunistycznoji USDP na Zachidnij Ukrajini (1923-924 rr.), „Naukowyj wisnyk Schidnojewropejśkoho nacionalnoho uniwersytetu imeni Łesi Ukrajinky. Istoryczni nauky” 2015, wyp. 5 (306).
• Razyhrajew O., Polśka derżawna policija na Wołyni u 1919-1926 rokach, Łućk 2011.
• Razyhrayev O., Policja Państwowa w województwie wołyńskim w okresie międzywojennym, Warszawa 2019.
• Rublow O., Zachidnoukrajinśka intelihencija u zahalnonacionalnomu politycznych ta kurturołohicznych procesach (1914-1939), Kyjiw 2004.
• Snyder T., Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008.
• Wasjuta I., Polityczna istorija Zachidnoji Ukrajiny (1918-1939), Lwiw 2006.
• Wołyń - dokumenty CAW, „Przegląd Wschodni” 1997, t. 4, z. 1.
• „Zakordot” w systemi spetsslużb radianskoi Ukrainy. Zbirnyk dokumentiw, red. V. Kozeniuk, M. Wicharyk, Kyiw 2000.
• Zaszkilniak L., Krykun M., Istorija Polszczi. Wid najdawniejszych czasiw do naszych dniw, Lwiw 2002.
• Żernoklejew O., Lidery zachidnoukrajinśkych sociał-demokratiw. Polityczni biohrafiji, Kyiw 2004.

Identifiers

DOI

10.48261/pis213722

Biblioteka Nauki

2156722