Bronisław Malinowski jako prekursor antropologii bezpieczeństwa

• Authors: Stanisław Jarmoszko

Title variants

EN

Bronisław Malinowski as a precursor of security anthropology

Abstracts

PL

Celem artykułu było ukazanie wkładu dorobku Bronisława Malinowskiego, wybitnego polskiego antropologa światowej sławy, w rozwój antropologii bezpieczeństwa – nowej subdyscypliny. Posługując się krytyczną analizą literatury, jakościową analizą treści oraz elementami analizy porównawczej, penetracja badawcza zorientowana została na rozwiązanie problemu, czy dorobek Bronisława Malinowskiego pozwala określić go prekursorem antropologii bezpieczeństwa. W zasadzie każde większe dzieło Malinowskiego (choć sprzed stu lat) zawiera odniesienia do problemów bezpieczeństwa. Widoczne jest to, gdy pisał o narodzinach, rodzinie, pracy, żeglowaniu, wojowaniu, obyczajach, prawie, śmierci itd. Jest prekursorem rozpropagowanej przez ONZ (dopiero) w 1994 r. koncepcji human security, obiecującej płaszczyzny rozwoju naukowej refleksji o bezpieczeństwie człowieka. Zajmując się człowiekiem, Malinowski troszczył się i zabiegał o przetrwanie kultury. W tym celu podejmował działania zwalczające wojnę. W przyjętej przez Malinowskiego perspektywie bezpieczeństwo było podstawą, „opoką” oraz treścią egzystencji i rozwoju człowieka oraz kultury. Całokształt jego dorobku naukowego pozwala więc na sformułowanie pozytywnej odpowiedzi na pytanie badawcze.

EN

The aim of the article was to show the contribution of the achievements of Bronisław Malinowski, an outstanding Polish anthropologist of world fame, to the development of security anthropology – a new subdiscipline emerging in our times. Using a critical analysis of literature, qualitative content analysis and elements of comparative analysis, the research was focused on solving the problem: Does Bronisław Malinowski’s achievements allow him to be considered a precursor of the anthropology of security? Virtually every major work by Malinowski (even from a hundred years ago) contains references to security problems. We see this when he wrote about birth, family, work, sailing, warfare, customs, law, death, etc. He is a precursor of the concept of human security, launched by the UN (only) in 1994, a promising platform for the development of scientific reflection on human security. Dealing with people, Malinowski cared and strived for the survival of culture. To this end, he took actions to combat the war. In the perspective adopted by Malinowski, security was the basis, ‘rock’ and content of the existence and development of man and culture. The entirety of his scientific achievements allows us to formulate a positive answer to the research question.

Keywords

PL

antropologia bezpieczeństwa; człowiek; kultura

EN

Bronisław Malinowski; security anthropology; man; culture

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Krakowskie Studia Międzynarodowe
• Year: 2023
• Volume: XX
• Issue: 2
• Pages: 59-77

Dates

published

2023

Contributors

author

Stanisław Jarmoszko

• Uniwersytet w Siedlcach

References

• Albro R., Marcus G., McNamara L.A., Schoch-Spana M. (eds), Anthropologists in the Security Scape. Ethics, Practice, and Professional Identity, Left Coast Press, Chicago 2012.
• Balcerowicz B., Kultura w sferze wojskowości – od kultury strategicznej do zwrotu kulturowego, [w:] H. Schreiber, G. Michałowska (red.), Kultura w stosunkach międzynarodowych, t. 1, Zwrot kulturowy, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013, s. 61–76.
• Brozi K.J., Ludzie i kryzys cywilizacji. Szkice antropologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1995.
• Cabalza C.B., The Anthropology of National Security. Towards the Development of a New Epistemology, [w:] The Study of National Security at 50: Re-awakenings, National Defense College of the Philippines, Quezon City 2013, s. 69–83.
• Eriksen T.H., Bal O., Salemink E. (eds), A World of Insecurity: Anthropological Perspectives on Human Security, Pluto Press, New York–London 2010.
• Eriksen T.H., Nielsen F.S., A History of Anthropology, Pluto Press, London 2013.
• Ferguson R.B., The Challenge of Security Antropology [discussion paper], Santa Fe 2008, www.academia.edu/3112520/The_Challenge_of_Secnrity_Anthropology_R_Brian_Ferguson_Rutgers [dostęp: 5.09.2022].
• Goldstein D.M., Toward a Critical Anthropology of Security, „Current Anthropology” 2010, vol. 51, no. 4, s. 487–517.
• Holbraad M., Pedersen M.A. (eds), Times of Security: Ethnographies of Fear, Protest and the Future, Routledge, New York 2013.
• Hurtado F.A., Ercolani G. (eds), Anthropology and Security Studies, Universidad de Murcia-Nottingham Trent University-College of William and Mary (USA), [b.m.w.] 2013.
• Jarmoszko S., Antropologia bezpieczeństwa. Kontury naukowej tożsamości, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Siedlce 2015.
• Jarmoszko S., Human Security in Anthropology of Security Perspective: A Re-conceptualisation Attempt, „Journal of Human Security” 2020, vol. 16, iss. 1, s. 58–70.
• Jarmoszko S., U źródeł naukowej tożsamości antropologii bezpieczeństwa, [w:] M. Cieślarczyk, A. Filipek, A.W. Świderski, J. Ważniewska (red.), Elementy teorii i praktyki transdyscyplinarnych badań problemów bezpieczeństwa, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Siedlce 2013, s. 53–82.
• Kelly J.D., Jauregui B., Mitchell S.T., Walton J. (eds), Anthropology and Global Counterinsurgency, University of Chicago Press, Chicago 2010.
• Kowalski M.W., Antropolodzy na wojnie. O „brudnej” użyteczności nauk społecznych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015.
• Kubiak M., Kulturowe uwarunkowania obronności państwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Siedlce 2012.
• Kukuczka J., Antropologia na wojennej ścieżce. Wojny i konflikty etniczne jako wyzwanie dla współczesnego antropologa, „Prace Etnologiczne” 2010, z. 38, s. 75–84.
• Lucas G.R., Jr., Anthropologists in Arms: The Ethics of Military Anthropology (Critical Issues in Anthropology), Altamira Press, Lanham 2009.
• Maguire M., Frois C., Zurawski N. (eds), The Anthropology of Security: Perspectives from the Frontline of Policing, Counter-terrorism and Border Control, Pluto Press, London 2014.
• Malinowski B., Argonauci zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei, tłum. B. Olszewska-Dyoniziak, S. Szynkiewicz, „Dzieła” t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1987.
• Malinowski B., Jednostka, społeczność, kultura, tłum. S. Kapralski et al., „Dzieła” t. 8, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Malinowski B., Kultura i jej przemiany, tłum. A. Bydłoń, A. Mach, „Dzieła” t. 9, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Malinowski B., Mit, magia, religia, tłum. B. Leś, D. Praszałowicz, „Dzieła” t. 7, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1990.
• Malinowski B., Ogrody koralowe i ich magia. Studium metod uprawy ziemi oraz obrzędów towarzyszących rolnictwu na Wyspach Trobrianda, tłum. A. Bydłoń, „Dzieła” t. 4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1986.
• Malinowski B., Szkice z teorii kultury, tłum. H. Buczyńska, Książka i Wiedza, Warszawa 1958.
• Malinowski B., Wolność i cywilizacja oraz studia z pogranicza antropologii społecznej, ideologii i polityki, tłum. J. Mucha, J. Obrębski, „Dzieła” t. 10, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Malinowski B., Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich, tłum. J. Chałasiński, A. Waligórski, „Dzieła” t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1984.
• Piwowarski J., Trzciński Ł., Kultura bezpieczeństwa a antropologia bezpieczeństwa, „Kultura Bezpieczeństwa” 2019, nr 33, s. 131–153.
• Postill J., Towards an anthropology of security. Call for papers for a special session at the 2010 Annual Conference of the Canadian Anthropological Society, Postill – media/anthropology, 3.02.2010, https://johnpostill.wordpress.com/2010/02/03/towardsan-anthropology-of-security [dostęp: 5.09.2022].
• Rubinstein R.A., Fosher K., Fujimura C. (eds), Practicing Military Anthropology: Beyond Expectations and Traditional Boundaries, Kumarian Press, Sterling 2013.
• Samimian-Darash L., Stalcup M., Anthropology of security and security in anthropology: Cases of counterterrorism in the United States, „Anthropological Theory”, vol. 17, iss. 1, s. 1–28.
• Schreiber H., Świadomość międzykulturowa. Od militaryzacji antropologii do antropologizacji wojska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.
• Selmeski B.R., Who are the security anthropologists?, „Anthropology News” 2007, vol. 48, iss. 5, s. 11–12.
• Spencer J., The Perils of Engagement. A Space for Anthropology in the Age of Security?, „Current Anthropology” 2010, vol. 51, suppl. 2, s. 289–299.
• Stomma L., Antropologia wojny, Iskry, Warszawa 2014.
• Waldens J., Laffey M., Gusterson H., Duvall R. (eds), Cultures of Insecurity: States, Communities and the Production of Danger, University of Minnesota Press, Minneapolis 1999.
• Wilson E.O., Konsiliencja. Jedność wiedzy, tłum. J. Mikos, Zysk i S-ka, Poznań 2011.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0610-ksm-2023-2-003

Biblioteka Nauki

31341244