Cooperation of Greek Catholics from interwar Poland and Czechoslovakia on the example of the Congregation of the Sisters of the Servants of the Immaculate Virgin Mary

• Authors: Peter Borza

Title variants

PL

Współpraca grekokatolików z międzywojennej Polski i Czechosłowacji na przykładzie Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanej

Abstracts

PL

W okresie międzywojennym w Europie Środkowej powstały nowe jednostki państwowe, takie jak Czechosłowacja i Polska. Ważną rolę w kształtowaniu lojalności i świadomości narodowej obywateli nowych państw odegrały także Kościołyi ich instytucje skoncentrowane na edukacji, szkoleniu czy opiece społecznej. Wśród takich instytucji znalazło się Zgromadzenie Sióstr Służebnic Niepokalanego Poczęcia (w skrócie Siostry Służebnice), które powstało na terenie międzywojennej Polski. W krótkim czasie odniosły one wielki sukces i spotkały się z odzewem wśród grekokatolików w Czechosłowacji. W 1928 r. na zaproszenie biskupa preszowskiego Pavla Gojdiča cztery siostry przybyły do Preszowa we współpracy z miejscowym kościołem greckokatolickim, aby założyć klasztor i poświęcić się edukacji, szkoleniom i służbom socjalnym. Przybyciu towarzyszyły komplikacje z wizami czechosłowackimi. Powodem było ukraińskie pochodzenie Sióstr Służebnic. W Polsce środowisko ukraińskie charakteryzowało się wysokim stopniem nacjonalizmu i ideą tzw. Wielkiej Ukrainy, która obejmowała również terenów ówczesnej Czechosłowacji. Zezwolenia na wizy wydano dopiero po wyraźnym oświadczeniu biskupa preszowskiego o apolitycznym charakterze służby Sióstr we wschodniej Słowacji. Biskup Gojdič otrzymał w tym celu wsparcie papieża i prezydenta Czechosłowacji. Efektem była pomyślnie rozwijająca się służba Sióstr Służebnic, którą przerwał dopiero nadejście reżimu komunistycznego. Współpraca grekokatolików z Polski i Czechosłowacji w okresie międzywojennym umożliwiła Siostrom Służebnicom prowadzenie apostolatu na polu społecznym Kościoła i pomimo przymusowej przerwy spowodowanej przez reżim komunistyczny, nadal to czynią na terenie całej Słowacji.

EN

In the interwar period, new state units such as Czechoslovakia and Poland were formed in Central Europe. Churches and their institutions focused on education, training or social care also played an important role in shaping the loyalty and national awareness of the citizens of the new states. Among such institutions was the Congregation of the Sisters of the Servants of the Immaculate Conception (abbreviated as the Maid), which was established in the territory of interwar Poland. In a short time, it was a great success and achieved a response among Greek Catholics in Czechoslovakia. In 1928, at the invitation of the Bishop of Prešov, Pavel Gojdič, four sisters came to Prešov in cooperation with the local Greek Catholic Church to establish a monastery and devote themselves to education, training and social services. The arrival was accompanied by complications with visas from Czechoslovakia. The reason was the Ukrainian environment where the maids came from. In Poland, it was characterized by a high degree of nationalism and the idea of so-called Greater Ukraine, which also included part of Czechoslovakia. Visa permits were issued only after a clear argument from the bishop of Prešov about the apolitical nature of the service of nuns in eastern Slovakia. For his purpose, Bishop Gojdič received the support of the Pope and the Czechoslovak President. The result was the successfully developing ministry of maid sisters, which was stopped only by the onset of the communist regime. The cooperation of Greek Catholics from Poland and Czechoslovakia in the interwar period enabled the nuns to lead the apostolate in the social field of the church, and despite the forced break caused by the communist regime, they continue to do so throughout Slovakia.

Keywords

EN

Poland; Czecho-Slovakia; Greek Catholic Church; The Ukrainian question; Sisters of the Servants

PL

Polska; Czechosłowacja; Kościół Greckokatolicki; kwesta ukraińska; Służebniczki

• Publisher: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy
• Journal: Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
• Year: 2021
• Volume: 136
• Pages: 169-180

Dates

published

2021

Contributors

author

Peter Borza

• Univerzita Pavla Jozefa Šafárika

References

• Borza, P., Gréckokatolícka cirkev a Židia na Slovensku v rokoch 1939 – 1945, Prešov 2017.
• Borza, P., Gréckokatolícka cirkev na okupovaných územiach Československa 1938 – 1945, Košice 2019.
• Hałagida, I., Miȩdzi Moskwą, Warszawą i Watykanem. Dzieje Kościoƚa greckokatolickiego w Polsce w latach 1944 – 1970, Warszawa 2013.
• Hromník, M., Blahoslavený Pavol Peter Gojdič, OSBM, Prešov 2007.
• http://www.sluzobnice.sk/ (01.06.2021)
• https://grkatba.sk/sto-rokov-od-narodenia-bl-jozafaty-hordasevskej/ (01.06.2021)
• Kovaľ, P., Z histórie prešovského zdravotníctva – Okresná verejná nemocnica T. G. Masaryka, In J. Kušnír, Prešov v priestore a čase, Prešov 2017.
• Kumor, B., Historia kościoła VIII., Lublin 2001. [Google Scholar]
• Magocsi, P., Chrbtom k horám. Dejiny Karaptskej Rusi a karpatskych Rusínov, Prešov 2016.
• Minčičová, F. K., Sestry služobnice v Prešove. Príchod a pôsobenie sestier služobníc v Prešove v rokoch 1928-1947, Prešov 2021.
• Potaš, M., Dar lásky. Spomienky na biskupa Pavla Gojdiča OSBM, Prešov 2001.
• Rychlík, J., Rychlíková, M., Podkarpatká Rus v dějinách Československa 1918 – 1946, Praha 2016.
• Sčítání lidu v republice Československé ze dne 1. prosince 1930. Díl I. Praha, 1934.
• Team of authors, J. E. Pavel Gojdič ČSVV. K jeho dvadcaťročnému jubileju so dňa jep. Posvjaščenija, Prešov 1947.

Identifiers

DOI

10.52204/np.2021.136.169-180

Biblioteka Nauki

2164046